Τάσσος: Ο χαράκτης που αποτύπωσε το αντιστασιακό πνεύμα των Ελλήνων

Σήμερα συμπληρώνονται 35 χρόνια από την απώλεια του σπουδαίου χαράκτη Α. Τάσσου (Αναστάσιου Αλεβίζου, 1914-1985). Μαζί με την Βάσω Κατράκη (1909-1988), ο Τάσσος από τη δεκαετία του 1950 δέσποσε στην ελληνική χαρακτική. Οι ασπρόμαυρες ξυλογραφίες του εξέφρασαν τον αντιδικτατορικό αγώνα. Στο στόμα των γνήσια λαϊκών ανθρώπων, που τους αγάπησε και τους απέδωσε στα έργα του, ήταν απλά “Ο Τάσσος”!

Η μεγάλη όμως στιγμή της τέχνης του Τάσσου ήρθε κατά τις επόμενες δεκαετίες, του 1950 και του 1960. Το 1953 έκανε την πρώτη αναδρομική έκθεση έργων του, παρουσιάζοντας αντιπροσωπευτικά έργα του δεκαπέντε χρόνων, από το 1938. Ζώντας με την ομόγνωμή του ζωγράφο-χαράκτρια Λουκία Μαγγιώρου (1914-2008), επιδόθηκε, εκτός από τη φιλοτέχνηση ξυλογραφιών στο σπίτι-εργαστήριο του Μετς, από το 1960 και στη διδασκαλία γραφιστών στο Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών της Μέσης Σχολής Διακοσμητικών Τεχνών του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ινστιτούτου.

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και τη συμβολή του στον κυπριακό αγώνα δίπλα στον πρόεδρο Μακάριο. Το 1971 έκανε έκθεση με έργα του από την ενότητα “Μαύρο-Άσπρο” στη Λευκωσία, στην γκαλερί Hilton. Το 1975 ακολούθησε έκθεση έργων του με τίτλο “Μαύρο-Άσπρο 2”, στην Αθήνα, στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ο ίδιος τότε σημείωνε: «Οι ειδικές ψυχολογικές συνθήκες των τελευταίων χρόνων, η αφόρητη και καθημερινή ταπείνωση της αξιοπρέπειας, θα μπορούσαν να έχουν κυριολεκτικά εξοντωτικές συνέπειες, εάν δεν υπήρχε για μένα σαν μοναδικό στοιχείο επιβίωσης το καταφύγιο της πλαστικής έκφρασης».

Την καλλιτεχνική δημιουργία του Τάσσου μπορούμε να την παρακολουθήσουμε στον κατάλογο της μεγάλης αναδρομικής έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη το 1987, στη μονογραφία του το 1998 και στον κατάλογο της επίσης αναδρομικής έκθεσής του στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς το 2015, στα 28 χρόνια της αναδρομικής του 1987. 155 έργα του δωρήθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη. Η ίδρυση το 1986 της Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος διαφυλάττει τη μνήμη του.

Το 2007 η Δημοτική Πινακοθήκη Καλαμάτας πρόσθεσε στην επωνυμία της το ονοματεπώνυμο του Μεσσήνιου την καταγωγή Α. Τάσσου, με σύντονες ενέργειες του παλαίμαχου δημοσιογράφου Κώστα Νίτσου (1920-2015), προέδρου της Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος και στενού φίλου του χαράκτη.

«Κάποιος με τ’ όνομα Χαράκτης»

Ο Τάσσος δεν σταμάτησε να εργάζεται μέχρι το τέλος, από τις πέντε έως τις δέκα το πρωί, σκυμμένος πάνω στο ξύλο. Συχνά επανερχόταν για να συνεχίσει το απόγευμα. Όλες οι άλλες ώρες ήταν αφιερωμένες στα κοινά: στην Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση, της οποίας ήταν ψυχή, σε πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις του ΚΚΕ, σε διάφορες επιτροπές της Tοπικής Aυτοδιοίκησης. Ποτέ δεν αρνήθηκε μια πρόταση, πάντα έτοιμος να μιλήσει σαγηνευτικά. Επιδίωκε τον διάλογο με τους ακροατές του χωρίς καμιά κολακεία αλλά και χωρίς επιείκεια, όπως είχε πει.

Πικρή ειρωνεία στο τέλος: Ο δημοσιογράφος, παλαιός καλός πολιτιστικός συντάκτης Δημήτρης Γκιώνης (1939), ο οποίος ρώτησε για το δωμάτιο του χαράκτη στον “Ευαγγελισμό”, τις ύστατες μέρες του Τάσσου, θύμισε την κοφτή, αδιάφορη απάντηση υπαλλήλου: «Δεν έχουμε εδώ κάποιον με τ’ όνομα “Χαράκτης”».