Η Άγκυρα παίζει με τα νεύρα των Ελλήνων – Γεωτρύπανα χωρίς γεώτρηση

Τακτικές ψυχολογικού πολέμου υιοθετεί ο Ταγίπ Ερντογάν στη διαμάχη του με την Ελλάδα, βγάζοντας τα τουρκικά γεωτρύπανα στην Ανατολική Μεσόγειο. Το γεωτρύπανο Kanuni εμφανίστηκε χθες στην ευρύτερη περιοχή του Καστελλορίζου, ενώ φήμες αναφέρουν ότι ενδέχεται να πλεύσει εκεί και το Yavuz.

Ο Ταγίπ Ερντογάν με κινήσεις του κλιμακώνει την ένταση, επιδιώκοντας να παίξει με τα νεύρα της ελληνικής κυβέρνησης. Σημειολογικά οι κινήσεις του συμπίτουν με τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Το Kanuni εμφανίστηκε  το βράδυ της Τετάρτης (14/10), νότια του Καστελλόριζου και όπως έγινε γνωστό έχει πορεία προς τη Μαύρη Θάλασσα. Αναμένεται να συναντήσει στο τέλος Νοεμβρίου το άλλο γεωτρύπανο, το Fatih.

Τα τουρκικά γεωτρύπανα εντάσσονται στο πλαίσιο της στρατηγικής άσκησης πίεσης προς την ελληνική πλευρά. Ταυτόχρονα, δοκιμάζουν τις αντοχές της ελληνικής κυβέρνησης και τις πιθανές αντιδράσεις της.  Η διπλωματία παραμένει κυρίαρχη επιλογή για την Αθήνα. Ωστόσο, οι κινήσεις του Ερντογάν προμηνύουν περίοδο έντονης κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μεγάλης χρονικής διάρκειας.

Σε μια υπόθεση εργασίας, θα προκληθεί μείζονα κλιμάκωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αν κάποιο τουρκικό γεωτρύπανο εισέλθει εντός της ελληνικής ΑΟΖ και επιχειρήσει να κάνει γεώτρηση. Μια τέτοια κίνηση θα μεταβάλλει δραματικά τα υφιστάμενα δεδομένα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Θα αναγκάσει την Αθήνα να αντιδράσει άμεσα και ίσως δυναμικά. Η διπλωματία έχει αποδείξει μέχρι στιγμής ότι δεν λειτουργεί, όπως προσδοκούσε η ελληνική πλευρά. Ο Ερντογάν συνεχίζει ακάθεκτος τις προκλήσεις.

Οι κόκκινες γραμμές που είχε ορίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη έναντι της Τουρκίας έχουν ήδη παραβιαστεί. Ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης  δήλωσε ότι, «η κόκκινη γραμμή είναι η εθνική κυριαρχία και όταν λέμε εθνική κυριαρχία εννοούμε αυτονοήτως τα εθνικά χωρικά ύδατα, τα οποία σήμερα είναι προσδιορισμένα στα έξι ναυτικά μίλια». Η δήλωση αυτή στέλνει το μήνυμα στην Άγκυρα ότι έξω από τα έξι μίλια μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, χωρίς να φοβάται ελληνική αντίδραση.

Κίνδυνοι γεώτρησης 

Εάν ενδεχόμενη τουρκική γεώτρηση εντός της δυνάμει ελληνικής ΑΟΖ δεν συναντήσει την έμπρακτη αντίδραση της Αθήνας, θα συμβεί ό,τι συμβαίνει στην κυπριακή ΑΟΖ. Δηλαδή, η Τουρκία θα δημιουργήσει ακόμα σοβαρότερα τετελεσμένα, καθώς θα ασκεί στην πράξη “κυριαρχικό δικαίωμα”, το οποίο –σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο– δυνάμει ανήκει στην Ελλάδα.

Η κυβέρνηση της Άγκυρας βασιζόμενη και στο παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, πιθανότατα θα επιχειρήσει να δημιουργήσει ανάλογο τετελεσμένο και δυτικότερα, έξω από τα χωρικά ύδατα του τόξου Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη. Ταυτόχρονα, η τουρκική προπαγάνδα θα ενταθεί ακόμα περισσότερο, σε εσωτερικό και εξωτερικό, επιδιώκοντας να εμφανίσει την Τουρκία νικητή σ’ αυτό το ιδιότυπο γεωπολιτικό-γεωοικονομικό μπραντεφέρ. Θα λέει ότι “υπερασπίστηκε” με επιτυχία τα “δικαιωματά” της.

Ο Ταγίπ Ερντογάν εκμεταλλευόμενος την ανοχή της ΕΕ έχει υιοθετήσει στρατηγική κλιμώκωσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Προφανώς, θεωρεί ότι βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση και ότι μπορεί να εκβιάζει-ακινητοποιεί την ΕΕ, εξαιτίας του μεταναστευτικού κι όχι μόνο. Σε πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, τον πρότρεψε να αναζωογονήσει τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ και εξέφρασε την προσδοκία της Άγκυρας για σύγκλιση διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.

Επιπλέον, ο Ερντογάν ανέφερε ότι η ΕΕ θα πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, βάσει της συμφωνίας της 18ης Μαρτίου. Δηλαδή να σημειωθεί πρόοδος στην τελωνειακή ένωση και την ελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στις χώρες-μέλη της ΕΕ. Κατηγόρησε, ακόμα την Ελλάδα ότι κλιμάκωσε την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο παρά την καλοπροαίρετη προσέγγιση της Τουρκίας!

Τουρκική προκλητικότητα

Ταυτόχρονα, ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται και το γεγονός ότι οι ΗΠΑ επικρίνουν την τουρκική προκλητικότητα μόνο σε ρητορικό επίπεδο. Η Ουάσιγκτον πράγματι δεν επιθυμεί μια σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δυο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν, φαίνεται να ποντάρει σε αυτό, με αποτέλεσμα να στριμώχνει την Ελλάδα και να αγνοεί την ΕΕ.

Με δηλώσεις του δείχνει ότι είναι θέμα χρόνου να προκαλέσει εκ νέου ένταση με πειρατικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ. Δήλωσε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ότι το γεωτρύπανο Yavuz θα επιστρέψει στην περιοχή συνοδευόμενο από σκάφη του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, έπειτα από εργασίες συντήρησής του. Δεν διευκρίνισε εάν θα σταλεί για γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ ή δυτικότερα στη δυνάμει ελληνική ΑΟΖ.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κινούνται πλέον σε τεντωμένο σκοινί. Η διπλωματία αποδεικνύεται ανίκανη να ανασχέσει την τουρκική επιθετικότητα. Η τακτική κατευνασμού του Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει φέρει αποτέλεσμα. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να το αντιληφθεί και να προσαρμόσει την πολιτική της. Αυτό δεν σημαίνει υποχρεωτικά στρατιωτικοποίηση της κρίσης. Υπάρχουν στο τραπέζι κι άλλες επιλογές.