Το ταφικό μνημείο του Άρατου προκαλεί δέος στους ανασκαφείς (φωτο)

Τον τάφο ενός από τους σημαντικότερους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και αστρονόμους αποκάλυψαν αρχαιολόγοι στην Πομπηιούπολη, στην Κιλικία. Ο Άρατος ήταν ποιητής, λόγιος και αστρονόμος των αλεξανδρινών χρόνων, στο ταφικό μνημείο του οποίου πραγματοποιούνταν ανασκαφές εδώ και αρκετό καιρό. Σύμφωνα με τον καθηγητή του τμήματος Μουσειολογείας του πανεπιστημίου Dokuz Eylul, Ρέμζι Γιαγτζί, τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά.

Όπως είπε, από τις ανασκαφές ήρθαν στο φως δύο σειρές εξαγωγικών δομών και τόξων γύρω από το μαυσωλείο, που σχηματίζουν έναν “κρατήρα”. Το ταφικό μνημείο «δίνει μια διαφορετική διάσταση στην αρχαία πόλη των Σόλων (Πομπηιούπολη), που προστίθεται στην κιονοστοιχία, το αρχαίο λιμάνι το θέατρο και τα λουτρά» που σώζονται.

Η αρχαία πόλη των Σόλων, λίγα χιλιόμετρα από τη Μερσίνα,  έχει ιστορία 3.500 ετών. Οι τελευταίες ανασκαφές στον εντυπωσιακό αρχαιολογικό χώρο της, που έχουν ξεκινήσει από τον Ιούλιο, έχουν στόχο να συμβάλουν στην ένταξη την περιοχής στη λίστα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Η ομάδα του Γιαγτζί πραγματοποίησε μια συστηματική προσπάθεια να καθαρίσει τα ευρήματα και να τα ταξινομήσει. Η έρευνα που ακολουθεί έχει εκτός από ιστορική, και επιστημονική σημασία, ένεκα της ανακάλυψης του μαυσωλείου του Άρατου, το οποίο, όταν ολοκληρωθεί και η φάση αποκατάστασης, θα είναι ανοιχτό και για το κοινό.

Ποιος ήταν ο Άρατος

Ο Άρατος (310-240 π.Χ.) περιέγραψε τα αστρονομικά και μετεωρολογικά φαινόμενα και τους αστερισμούς μέσα από το έργο του “Φαινόμενα και Διοσημεία”, το οποίο έγραψε σε μορφή ποιητικών επών, σε εξάμετρο στίχο. Για το λόγο αυτό ονομάζεται συχνά και “Όμηρος” της αστρονομίας. Το έργο του αυτό ήταν αποτέλεσμα της επιθυμίας του Μακεδόνα βασιλιά Αντίγονου Γονατά, ο οποίος ζήτησε από τον Άρατο να κάνει έπος το έργο του Εύδοξου του Κνίδιου, μαθηματικού και αστρονόμου της Μικράς Ασίας.

Η ποίησή του είχε σημαντική απήχηση στον ελληνιστικό και μετέπειτα ρωμαϊκό κόσμο. Ο ίδιος ήταν μαθητής του Περιπατητικού φιλοσόφου Πραξιφάνη στην Αθήνα και του Μενεκράτη στην Έφεσο. Άλλα του έργα περιλαμβάνουν συγγράμματα σχετικά με την Οδύσσεια, την ιατρική και τη φαρμακολογία και την αστρολογία.

Τα “Φαινόμενα και Διοσημεία” όμως του χάρισαν την υστεροφημία του και τις διθυραμβικές αναφορές αστρονόμων, όπως ο Ίππαρχος, και μεταγενέστερων Βυζαντινών συγγραφέων, όπως ο Στέφανος και ο Ιωάννης Στοβαίος, ενώ το έργο μεταφράστηκε και στα αραβικά. Μάλιστα, πιθανολογείται ότι μια φράση της εισαγωγής του είχε δανειστεί ο απόστολος Παύλος, κατά την προς Αθηναίους ομιλία του, γεγονός που σημαίνει ότι το είχε μελετήσει. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η αμερικανική υπηρεσία γεωλογικών ερευνών έδωσε το όνομα του Άρατου σε έναν μικρό κρατήρα της Σελήνης, το 1935.