Η αντι-Τραμπ κυβέρνηση – Το μήνυμα των επιλογών του Μπάιντεν

Αν και εξακολουθεί να μην παραδέχεται την ήττα του από τον Μπάιντεν, ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε τελικά το πράσινο φως για την έναρξη των διαδικασιών μεταβίβασης της προεδρικής εξουσίας. Την ίδια ώρα, ο Δημοκρατικός παρουσιάζει ήδη τα πρώτα ονόματα της κυβέρνησής του, επιλέγοντας πρόσωπα, η προϊστορία των οποίων τονίζει έντονα την αλλαγή όχι μόνον ηγεσίας αλλά και πολιτικών.

Ο Τραμπ πήρε την απόφαση να δώσει περισσότερο πολιτικό χώρο στις διαδικασίες μετάβασης, ενώ το επιτελείο του Μπάιντεν είχε αρχίσει ήδη τις διαρροές για τους αξιωματούχους που θα στελεχώσουν κρίσιμα υπουργεία και θέσεις συμβούλων στον Λευκό Οίκο. Καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του Ρεπουμπλικάνου φαίνεται ότι έπαιξαν, πέρα από την συνεχιζόμενη πίεση κορυφαίων στελεχών του κόμματός του, η κατοχύρωση του Μίσιγκαν στους Δημοκρατικούς, αλλά και μια σειρά από νομικές ήττες που δέχθηκε η εκστρατεία του, στην προσπάθεια να ανατρέψει το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών.

Ο Δημοκρατικός, ο οποίος υποσχέθηκε μια «κυβέρνηση που αντιπροσωπεύει την Αμερική», φράση που υπονοεί ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν την αντιπροσώπευε, επιδιώκει πλέον να καταδείξει, στην αμερικανική κοινωνία και παγκοσμίως, ότι η νίκη του δεν σημαίνει απλώς μια αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο. Έχοντας υιοθετήσει προεκλογικά ένα διαμετρικά αντίθετο προφίλ από εκείνο του Τραμπ, ο Μπάιντεν, με την επιλογή των προσώπων που θα στελεχώσουν την κυβέρνησή του, θέλει να στείλε το μήνυμα ότι αλλάζουν οι πολιτικές. Ότι δηλαδή «οι ΗΠΑ επιστρέφουν», όπως είπε, βγαίνοντας από την απομόνωση στην οποία, κατά τον ίδιο, την οδήγησε το δόγμα “Πρώτα η Αμερική” που επέβαλε ο Ρεπουμπλιάνος.

Μπάιντεν ή αντι-Τραμπ

Το “αντι-Τραμπ” στοιχείο της πολιτικής φιλοσοφίας του, το έδειξε άλλωστε, ήδη με την επιλογή της Κάμαλα Χάρις. Μία γυναίκα, ινδικής και αφροαμερικανικής καταγωγής, αναλαμβάνει για πρώτη φορά αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, κάτι αδιανόητο για τον Ρεπουμπλικάνο, ο οποίος έκανε συχνά επικριτικά σχόλια για τις γυναίκες, ενώ χρεώνεται και με ρατσιστική ρητορική εναντίον των έγχρωμων κοινοτήτων.

Η επιλογή του Άντονι Μπλίνκεν για τη θέση του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας έχει επίσης μια αντι-Τραμπ διάσταση. Ο 58χρονος Μπλίνκεν, δεύτερος τη τάξει στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί των ημερών Ομπάμα, είναι «θερμός  υποστηρικτής της πολυμερούς συνεργασίας» και αναμένεται να θέσει ως προτεραιότητα το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ένα θέμα, στο οποίο ο Ρεπουμπλικάνος επέδειξε τη μέγιστη πίεση, χωρίς όμως τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αντιθέτως, έβαλε τις ΗΠΑ σε τροχιά αντιπαράθεσης με παραδοσιακούς συμμάχους τους, για τους οποίους ο Ομπάμα προδίκασε ήδη ότι «θα αισθανθούν μεγάλη ανακούφιση», όταν αναλάβει ο «Τόνι», όπως αποκάλεσε τον Μπλίνκεν.

Αν όμως η τοποθέτηση του Μπλίνγκεν δείχνει μια αλλαγή πολιτικής σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, από την οποία ο Τραμπ αποχώρησε, ακόμα πιο ισχυρή ένδειξη αλλαγής είναι η τοποθέτηση του Τζον Κέρι ως ειδικού συμβούλου για το Κλίμα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Κέρι, ως υπουργός Εξωτερικών της προεδρίας Ομπάμα, διαπραγματεύτηκε ο ίδιος προσωπικά και υπέγραψε εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών τόσο την συμφωνία για το Ιράν όσο και τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, από την οποία ο Ρεπουμπλικάνος επίσης αποχώρησε.

Τώρα, ο Τζον Κέρι, ο οποίος έχει το προφίλ του έμπειρου στην διαχείριση διεθνών ζητημάτων που απαιτούν πολυμέρεια, καλείται να αναλάβει τις διαδικασίες επιστροφής των ΗΠΑ στη Συμφωνία και της αποκατάστασης του κλίματος εμπιστοσύνης με τους Ευρωπαίους συμμάχους. Ο ίδιος υποσχέθηκε, άλλωστε, να χειριστεί «την κλιματική αλλαγή ως επείγουσα απειλή για την εθνική μας ασφάλεια», υλοποιώντας τη δέσμευση του Μπάιντεν για επιστροφή της Ουάσιγκτον στη Συμφωνία των Παρισίων με την ανάληψη των καθηκόντων του.

Αλλαγές πολιτικής παντού 

Οι “προκλήσεις” για τον Τραμπ δεν σταματούν όμως εδώ. Ο Τζο Μπάιντεν σχεδιάζει να αναθέσει το υπουργείο Οικονομικών στην πρώην επικεφαλής της ομοσπονδιακής τράπεζας, Τζάνετ Γέλεν, όπως ανέφερε η έγκυρη οικονομική εφημερίδα Wall Street Journal. Η ενέργεια αυτή, πέρα από τις προσωπικές ικανότητες της Γέλεν, αποτελεί και μια αναγνώριση για την Fed, η οποία βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο του Ρεπουμπλικάνου, ειδικά για την πολιτική επιτοκίων. Ο Τραμπ κατηγορήθηκε, άλλωστε, ότι επιβουλεύτηκε την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, καθώς η κριτική του, τα προηγούμενα χρόνια, δεν περιορίστηκε στην αντιπαράθεσή του με τον επικεφαλής της, Τζερόμ Πάουελ, αλλά επεκτάθηκε και σε ζητήματα αποκλειστικής αρμοδιότητάς της.

Διαμετρικά αντίθετη των επιλογών του Τραμπ είναι και η τοποθέτηση της Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ στη θέση του πρεσβευτή των ΗΠΑ στον ΟΗΕ. Απέναντι στις σχετικά άπειρες σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, Νίκι Χέιλι και Κέλι Κραφτ, που είχε διορίσει ο Ρεπουμπλικάνος στο ίδιο αξίωμα, ο Μπάιντεν επιλέγει μία «βετεράνο» της διπλωματικής υπηρεσίας των ΗΠΑ, η οποία έχει προϋπηρεσία 35 ετών και έχει υπηρετήσει και στις τέσσερις, πέραν της αμερικανικής, ηπείρους.

Το έργο της, άλλωστε, κρίνεται δύσκολο, καθώς, όπως ανέφεραν διπλωμάτες και αναλυτές, θα κληθεί «να αντιμετωπίσει τη φθίνουσα επιρροή ηγεσίας της Ουάσιγκτον στον διεθνή οργανισμό». Ο Τραμπ έχει συγκρουστεί σφόδρα με υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, στον οποίο σταμάτησε την χρηματοδότηση, ενώ έχει αποχωρήσει και από σημαντικά προγράμματα, όπως η οικονομική βοήθεια στην Παλαιστίνη.