Προσδοκίες με επιφυλάξεις σε Αθήνα και Λευκωσία – Ελιγμοί και αντεπιθέσεις από τον Ερντογάν

 Αθήνα και Λευκωσία δείχνουν να θωρακίζονται στη συμφωνία του Οκτωβρίου και αναμένουν  αποφάσεις στην Σύνοδο Κορυφήςτης ΕΕ. Από την πλευρά του ο Ερντογάν παριστάνει το “καλό παιδί” προς την Ελλάδα, δεν σταματά, ωστόσο, την επίθεσή του προς τον Μακρόν. Την ίδια ώρα, ωστόσο, σαφή μηνύματα προς την Άγκυρα έστειλαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος επισκέφθηκε την Κύπρο με ένα φορτωμένο πρόγραμμα.

Ο πρωθυπουργός, σε συζήτηση που είχε με τον δημοσιογράφο του Politico, Μάθιου Καμίνσκι, επέμεινε στη θέση ότι «τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αφορούν την Ευρώπη, καθώς επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο» και «σχετίζονται με το ΝΑΤΟ, καθώς επηρεάζουν το νοτιοανατολικό του τμήμα». Παραλλήλως, διεμήνυσε ότι έχει καταστεί σαφές «πως δεν νοείται να μην βρεθεί η Τουρκία αντιμέτωπη με συνέπειες, εάν συνεχίσει τις προκλητικές ενέργειες».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε μάλιστα την πίστη ότι αυτό έχει γίνει κατανοητό και ξεκάθαρο «σε όλους τους παράγοντες που ενδιαφέρονται για αυτή τη γωνιά του κόσμου», δηλαδή για την Ανατολική Μεσόγειο. Ξεκαθάρισε επίσης, με αφορμή και το “όψιμο” ενδιαφέρον της Τουρκίας για διάλογο ότι πλέον «τα λόγια δεν αρκούν πλέον» και ότι «θα πρέπει να δούμε ξεκάθαρες πράξεις από την τουρκική πλευρά». Μια πραγματική αλλαγή, δηλαδή, στην πολιτική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως είπε χαρακτηριστικά.

Θέλει αποδείξεις ο Μητσοτάκης 

«Θα περιμέναμε σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά της Τουρκίας κάποια στιγμή, εάν εννοεί τα όσα λέει ο Πρόεδρος Ερντογάν τελευταία, ότι δηλαδή επιθυμεί στενές σχέσεις με την Ευρώπη και τη Δύση» είπε ο πρωθυπουργός. Κατέστησε έτσι σαφές, έστω και εμμέσως, ότι οι πρόσφατοι ελιγμοί της Άγκυρας με την απόσυρση του Ορούτς Ρέις και την επίκληση πρόθεσης για διάλογο δεν επαρκούν για την αλλαγή του κλίματος που δημιουργήθηκε με υπαιτιότητα της Τουρκίας.

Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε και για την επερχόμενη αλλαγή στις ΗΠΑ, με την εκλογή Μπάιντεν, και δήλωσε ότι προσβλέπει σε μια παραγωγική επαναλειτουργία της συνεργασίας ΗΠΑ-Ευρώπης και σε μια περισσότερο ενεργή παρουσία της Ουάσιγκτον στο ΝΑΤΟ. Σημείωσε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα έχει λάβει τη στήριξη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις διαφορές της με την Τουρκία. Παραλλήλως επισήμανε ότι δεν θεωρεί πως «η συμπεριφορά της Τουρκίας συνάδει με τον ρόλο της ως βασικού μέλους του ΝΑΤΟ» και αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην αγορά των S-400 και στην στρατολόγηση τρομοκρατών από τη Συρία για τη συμμετοχή της σε πολέμους.

Την ίδια ώρα, ο Νίκος Δένδιας επισκεπτόταν την Κύπρο, όπου είχε συνάντηση με τον ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη, για τον συντονισμό των ενεργειών ενόψει της Συνόδου Κορυφής, ενώ έγινε δεκτός και από τον πρόεδρο Αναστασιάδη. Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας τόνισε ότι  η Λευκωσία και η Αθήνα, «όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ έχουν κοινές προσεγγίσεις» στόχος των οποίων, όπως είπε είναι η ενίσχυση της ασφάλειας, της σταθερότητας και της συνεργασίας.

Επιφυλαχτική η Κύπρος 

Ο κ. Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον Έλληνα ομόλογό του «για τον άψογο συντονισμό και τη συνεχή στήριξη», ενώ αναφερόμενος στην Σύνοδο Κορυφής υπενθύμισε τις αποφάσεις του Οκτωβρίου. Χαρακτηρίζοντας κρίσιμο και καθοριστικής σημασίας το επόμενο διάστημα, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι έχει έντονη την πεποίθηση ότι «δεν είναι η ώρα των πολλών δημόσιων δηλώσεων», αλλά ώρα που απαιτείται από όλους «σοβαρότητα, συνέπεια, αποφασιστικότητα και συνέχιση των συντονισμένων και στοχευμένων δράσεων που Ελλάδα και Κύπρος αναλαμβάνουν σε όλα τα επίπεδα».

Από την πλευρά του ο Νίκος Δένδιας επανέλαβε τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τις τουρκικές προκλήσεις, χαρακτηρίζοντας ως μη πειστικές τις «όψιμες κινήσεις της Τουρκίας για δήθεν αποκλιμάκωση». Τόσο ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών όσο και ο Κύπριος ομόλογός του αναφέρθηκαν στην κοινή έκκληση προς τους Ευρωπαίους να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να πάρουν εκείνες τις αποφάσεις που θα οδηγήσουν την Τουρκία σε «μία πραγματική οδό αποκλιμάκωσης και σε έναν εποικοδομητικό διάλογο».

Ο Νίκος Δένδιας τόνισε μάλιστα ότι η λήψη αυτών των αποφάσεων, δηλαδή των κυρώσεων στη βάση της συμφωνίας του Οκτωβρίου, είναι σημαντική «όχι μόνο ως σαφή ένδειξη προς την Τουρκία, αλλά και ως απόδειξη της αξιοπιστίας της ΕΕ». Η στάση αυτή  μοιάζει λίγο με τον φόβο του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση το “πέναλτι” δεν έχει σφυριχτεί ακόμα.

“Ξανάπιασε” τον Μακρόν ο Ερντογάν 

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η Κύπρος “θυσίασε” το βέτο της στις κυρώσεις προς τη Λευκορωσία για να διευκολύνει την ελληνοτουρκική προσέγγιση και την έναρξη των διερευνητικών επαφών. Ένα μήνα αργότερα βέβαια, δεν ήταν σε θέση να μιλήσει στην ΕΕ, εξαιτίας των αποκαλύψεων για την εμπλοκή του προέδρου της Βουλής στο κύκλωμα με τις “χρυσές βίζες” και κυρίως των δηλώσεών του στο Αλ Τζαζίρα. Το αραβικό τηλεοπτικό δίκτυο, το οποίο εδρεύει στο φιλοτουρκικό Κατάρ.

Αθήνα και Λευκωσία δείχνουν ότι περιμένουν από την ΕΕ να προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Βλέποντας, ωστόσο, την στάση του Βερολίνου, υπενθυμίζουν τις αποφάσεις του Οκτωβρίου και θέτουν εκ νέου το θέμα της αξιοπιστίας της ΕΕ. Την ίδια ώρα, ο Ερντογάν παριστάνει τον συναινετικό και έχει αφήσει προς ώρας τις ανοιχτές προκλήσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Συνεχίζει πάντως, να επιρρίπτει τις ευθύνες για τα αδιέξοδα στην Αθήνα και τη Λευκωσία, ενώ ακούγοντας την Μέρκελ να εκθειάζει την προσφορά της Τουρκίας στο προσφυγικό, αναθάρρησε και επιτέθηκε εκ νέου στον Μακρόν.

Ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε τον Μακρόν πρόβλημα για τη Γαλλία και εξέφρασε την ελπίδα οι Γάλλοι να απαλλαγούν από αυτό το πρόβλημα το συντομότερο δυνατό. Προκάλεσε έτσι την αντίδραση του Γάλλου προέδρου, ο οποίος, μιλώντας στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Brut, απαίτησε «σεβασμό» και κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι περιορίζει τις ελευθερίες του τουρκικού λαού. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Γάλλος πρόεδρος είναι, αυτήν την περίοδο,  ο κυριότερος υποστηρικτής μιας σκληρής ευρωπαϊκής στάσης απέναντι στην Τουρκία για τις προκλητικές ενέργειές της στη Λιβύη, στη Συρία και προσφάτως στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.