Το μυστήριο της “αθηναϊκής” μετάλλαξης – Τι λένε οι ειδικοί

Μέγα θέμα έχει γίνει τις τελευταίες 48 ώρες η  αυθαίρετα λεγόμενη “αθηναϊκή μετάλλαξη” που έχει μεγάλο αριθμό κρουσμάτων στην Αθήνα. Η είδηση προβάλλεται, ενώ η Ελλάδα παλεύει να σώσει ό,τι μπορεί από τουρισμό της και να μπει στις “πράσινες” χώρες τουλάχιστον ως προς τα νησιά της.

Όμως η λεγόμενη με τόση ευκολία “αθηναϊκή” μετάλλαξη, κυκλοφορεί από το Γενάρη σε όλο τον κόσμο και είναι αγνώστου προέλευσης σύμφωνα με τις διεθνείς αρμόδιες υπηρεσίες. Επιπλέον, προβάλλεται λανθασμένα ακόμα και από ειδικούς που υποστηρίζουν ότι αποτελεί το 10% των κρουσμάτων στην χώρα. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για 810 κρούσματα σε σύνολο 11.585 σε όλη την Ελλάδα ενώ η βρετανική μετάλλαξη διατηρεί το 67%. Και δεν συνιστά το 10% του συνόλου των κρουσμάτων, αλλά το 10% συγκεκριμένων ομάδων φορέων (κυρίως μεταναστών από Αφρική).

Ο γονιδιακός έλεγχος δεν γίνεται, δηλαδή, επί των κρουσμάτων του γενικού πληθυσμού, αλλά ειδικότερα σε κρούσματα τουριστών, μεταναστών και Ελλήνων που ταξίδεψαν στον εξωτερικό ή απασχολούνται στον τουρισμό. Κατά συνέπεια το 10% δεν αφορά τον γενικό πληθυσμό των κρουσμάτων, αλλά των κρουσμάτων στις προαναφερόμενες ομάδες.

Το βασικό πρόβλημα είναι το δεύτερο συνθετικό του στελέχους Β.1.318, η μετάλλαξη Ε484Κ. Η μετάλλαξη αυτή έχει συνδεθεί με επικινδυνότητα επειδή είναι πιθανόν (διόλου βέβαιο όμως) ότι διαφεύγει των εμβολίων. Όμως αυτή η μετάλλαξη αφορά πολλά στελέχη και όχι μόνον το Β.1.318. Η Ε484Κ έχει εντοπιστεί σε περίπου 16.000 άτομα στις ΗΠΑ και σε περίπου 1.500 στη Βρετανία, συνδεδεμένη με άλλα στελέχη.

Από την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης μεταλλάξεων SARS-CoV-2 μέχρι σήμερα (δηλαδή σε πέντε μήνες) έχουν ελεγχθεί για μεταλλάξεις στην επικράτεια συνολικά μόλις 11.811 δείγματα, επειδή ακριβώς αναλύονται επιλεκτικά συγκεκριμένα κρούσματα. Σε αυτά τα δείγματα πρώτη είναι σταθερά η “βρετανική μετάλλαξη” με σχεδόν 67%, δεύτερη με 7,02% εκείνη που βαφτίστηκε πολύ βιαστικά “αθηναϊκή” και τρίτη η νοτιοαφρικανική με 0,63%. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όμως, δεν αναλύουν γονιδιωματικά τα δείγματα όπως η Ελλάδα, ενώ άλλες τα αναλύουν συχνότερα από όσο η χώρα μας.

Γονιδιωματική ανάλυση

Αντικειμενικά, λοιπόν, δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση με άλλα κράτη ως προς την “πληθώρα” κρουσμάτων μεταλλάξεων, γιατί δυστυχώς πολλά κράτη είναι σε χειρότερη μοίρα από την Ελλάδα ως προς τη γονιδιωματική ανάλυση και κάποια μάλιστα δεν έχουν καν την δυνατότητα ανάλυσης και στέλνουν τα δείγματα σε άλλες χώρες. Οπότε δεν υπάρχουν ακριβή και συγκρίσιμα στοιχεία για τον αριθμό των κρουσμάτων με μεταλλάξεις.

Επιπλέον ενώ προκαλείται θόρυβος για “αθηναϊκή μετάλλαξη” κανείς δεν έχει στοιχεία ότι αυτός ο συνδυασμός (του Β.1.318 με την μετάλλαξη Ε484Κ) είναι πιο επικίνδυνος από χιλιάδες άλλους και θεωρείται μέχρι στιγμής απλώς σαν “ερευνώμενη μετάλλαξη” –όχι ως “δυνητικά επικίνδυνη μετάλλαξη”. Πιθανολογείται ότι είναι πιο μεταδοτικός ο συγκεκριμένος συνδυασμός.

Το αν καλύπτεται από τα εμβόλια είναι ασαφές –ακόμα δεν ξέρουμε με σιγουριά αν καλύπτεται επαρκώς η νοτιοαφρικανική, η βραζιλιάνικη και η ινδική μετάλλαξη που ειναι πολύ πιο διαδεδομένες και κατά συνέπεια πιο μελετημένες. Στη Βρετανία είχαν ήδη βρει 18 τέτοια κρούσματα από τον περασμένο Φεβρουάριο και συνδέονταν με αφίξεις Νιγηριανών.

Η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη δήλωσε σχετικά ότι «το 10% που εμφανίστηκε είναι ποσοστό από τεστ σε συγκεκριμένη ομάδα κρουσμάτων και όχι στον συνολικό πληθυσμό της χώρας. Η μετάλλαξη αυτή είναι όπως όλες και όποια πρωτοβγαίνει, ανησυχεί και ερευνάται εργαστηριακά. Οι μέχρι τώρα μεταλλάξεις πάντως καλύπτονται επαρκώς από τα εμβόλια ως προς τη βαριά νόσο. Αυτή είναι μία μίξη αφρικανικής και βραζιλιάνικης μετάλλαξης. Πληρέστερα  δεδομένα θα έχουμε σε λίγες ημέρες».