Μετ’ εμποδίων το νομοθετικό έργο – Μάχη πρώτη: συνεπιμέλεια

Εν μέσω αντιδράσεων ακόμη και από βουλευτές της ΝΔ άρχισε στη Βουλή η συζήτηση του νομοσχεδίου για την συνεπιμέλεια των παιδιών. Ένα νομοσχέδιο, το οποίο δέχεται τα πυρά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, καθώς και  δεκάδων γυναικείων οργανώσεων και οργανώσεων προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κάνουν μάλιστα λόγο ακόμη και για οριακή παραβίαση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την προστασία των γυναικών και των παιδιών από την ενδοοικογενειακή βία.

Οι οργανώσεις, 112 στον αριθμό, με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό ζητούν την απόσυρση του νομοσχεδίου, υποστηρίζοντας ότι αντιβαίνει Στην επιστολή τους εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους και τονίζουν ότι παραβιάζει το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα για ασφάλεια και την προστασία όλων των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κυρίως των παιδιών και των γυναικών.

Την αντίθεσή της με τις βασικές αρχές του νομοσχεδίου έχει εκφράσει όμως, ήδη εδώ και καιρό, η Μαριέτα Γιαννάκου, ασκώντας κριτική στις αλλαγές που επιφέρει. Κριτική στον πυρήνα του νομοσχεδίου ασκεί όμως και η Όλγα Κεφαλογιάννη. Οι δύο πρώην υπουργοί της ΝΔ κατέθεσαν από κοινού 10 τροπολογίες, με την κα. Κεφαλογιάννη να διευκρινίζει ότι «η προσπάθεια όλων μας είναι, με τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις μας να προκύψει ένα όσο το δυνατόν πιο άρτιο νομοθέτημα». Ο υπουργός Δικαιοσύνης φέρεται, ωστόσο, ενοχλημένος με το σύνολο της κριτική που ασκείται στο νομοσχέδιο.

Εντωμεταξύ, σύμφωνα με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων, την οποία ανακοίνωσε, με την έναρξη της συνεδρίασης, ο προεδρεύων Νικήτας Κακλαμάνης, εάν χρειαστεί θα διατεθούν δύο συνεδριάσεις για την συζήτηση του επίμαχου νομοσχεδίου, η οποία αναμένεται θυελλώδης. Με την έναρξη της συζήτησης άλλωστε, ο  κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΜέΡΑ25, Κλέων Γρηγοριάδης, κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας για δύο άρθρα.

Κόντρες για την συνεπιμέλεια 

Πρόκειται για το άρθρο 5 για το “συμφέρον του τέκνου” και το άρθρο 13 για “το δικαίωμα επικοινωνίας με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει το παιδί”. Η ένσταση αντισυνταγματικότητας κατατέθηκε με το σκεπτικό ότι τα συγκεκριμένα άρθρα προσκρούουν στο άρθρο 2 του Συντάγματος (πρωταρχικές υποχρεώσεις της πολιτείας), καθώς και στα άρθρα 5 (ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας-προσωπική ελευθερία), 21 (προστασία οικογένειας, γάμου, παιδικής ηλικίας), 25 (αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου, προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων) και 28 (κανόνες διεθνούς δικαίου, διεθνείς οργανισμοί).

Στην τοποθέτησή της, η εισηγήτρια της ΝΔ, Άννα Μάνη Παπαδημητρίου, τόνισε ότι «αυτό που επιχειρεί το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι να θέσει μία βάση διαλόγου και συνεννόησης μεταξύ των γονέων». Σημείωσε επίσης ότι το νομοσχέδιο «έχει αποκλειστικά κοινωνικό και ανθρώπινο πρόσημο», κατηγορώντας την αντιπολίτευση ότι η μοναδική συνεισφορά της ήταν στην αποδόμησή του.

Είπε επίσης ότι η μόνη πρόταση που κατατέθηκε από την αντιπολίτευση ήταν εκείνη για τα «οικογενειακά δικαστήρια», τα οποία όχι απλώς δεν ίδρυσαν, όταν ήταν στην κυβέρνηση, αλλά δεν τόλμησαν καν να θίξουν «το ευαίσθητο θέμα» της συνεπιμέλειας. Η ίδια πρόσθεσε ότι «ο διάλογος με τους κοινωνικούς φορείς, τα κόμματα και την κοινωνία διήρκεσε περισσότερο από 1,5 χρόνο», καθώς και ότι «οι περισσότερες προτάσεις των επίσημων φορέων έγιναν δεκτές από τον υπουργό».

Επιχειρηματολογώντας πάνω σε αυτό ανέφερε ότι στο νομοσχέδιο ενσωματώθηκαν παρατηρήσεις από τον Συνήγορο του Πολίτη, την Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, καθώς και την  Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων. Απαντώντας πάντως, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Θεόφιλος Ξανθόπουλος, χαρακτήρισε «κόλαφο» για την κυβέρνηση το σχέδιο νόμου, τονίζοντας ότι σε αυτό δεν αντιδρά μόνον η κοινωνία αλλά και η επιστημονική κοινότητα.

Κριτική από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ 

Αν και δεν αρνήθηκε το πρόβλημα για την αδυναμία επικοινωνίας και των δύο γονέων με το παιδί, επισήμανε ότι το νομοσχέδιο «δεν απαντά σε αυτό» και υποστήριξε ότι, αντιθέτως «θα πυροδοτήσει εντάσεις και θα οξύνει τις αντιθέσεις παρά θα τις καταλαγιάσει». Κατηγόρησε παραλλήλως την κυβέρνηση ότι δεν συζήτησε το θέμα με τις γυναικείες οργανώσεις και άλλους φορείς και ότι αγνόησε το κείμενο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που είχε συγκροτηθεί για την αναμόρφωση των διατάξεων οικογενειακού δικαίου.

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η ειδική αγορήτρια του Κινήματος Αλλαγής, Νάντια Γιαννακοπούλου, επισημαίνοντας ότι «δυστυχώς, το νομοσχέδιο δεν καταφέρνει να μείνει στο συμφέρον του παιδιού, όπως οφείλει να είναι το οικογενειακό δίκαιο». Η βουλευτής του ΚΙΝΑΛ δεν αρνήθηκε ότι «με δικαστικές αποφάσεις φασόν έχει αποκλειστεί σε μεγάλο βαθμό η επικοινωνία του ενός γονέα, συνήθως του πατέρα, με το παιδί του», τόνισε ωστόσο, ότι «σε καμία περίπτωση αυτό το νομοσχέδιο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μεταρρύθμιση και έτσι όπως είναι δεν μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματα».

Εστίασε μάλιστα το πρόβλημα στην «δικαστική προσέγγιση και στο δικονομικό πλαίσιο εφαρμογής του οικογενειακού δικαίου», προσθέτοντας ότι η από κοινού άσκηση γονικής μέριμνας οφείλει να είναι βασική αρχή, όταν όμως δεν υπάρχει συμφωνία δεν μπορεί να επιβληθεί με αυθαίρετες ποσοστώσεις όπως η επικοινωνία με το 1/3. Υποστήριξε επίσης ότι η κυβέρνηση εισάγει από το παράθυρο την υποχρεωτική ισόχρονη γονική μέριμνα και προειδοποίησε ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να καταδικαστεί από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Χαρακτήρισε τέλος και η ίδια «κόλαφο» για την κυβέρνηση το νομοσχέδιο και την κατηγόρησε ότι αγνόησε το κείμενο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. Σημείωσε δε, ότι «το υπουργείο Δικαιοσύνης, όπως έχει παραδεχθεί, ξαναέγραψε το κείμενο το νομοσχεδίου».

Έρχονται και πιο δύσκολα 

Τρεις προτάσεις υπέβαλε με ισάριθμες τροπολογίες το ΚΚΕ, ζητώντας οικονομικά μέτρα στήριξης των διαζευγμένων γονιών, καθώς και τροποποίηση των διατάξεων για το συναινετικό διαζύγιο και απάλειψη των διατάξεων για την ιδιωτική διαμεσολάβηση. Ουσιαστική στήριξη της οικογένειας από την Πολιτεία ζήτησε, από την πλευρά του, ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Χήτας, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα «με μπαλώματα και μεσοβέζικες λύσεις».

Το νομοσχέδιο για την συνεπιμέλεια είναι το πρώτο που έρχεται στη Βουλή με ομαλοποιημένες σχετικά τις συνθήκες στην κοινωνία, καθώς έχουν αποσυρθεί τα περισσότερα περιοριστικά μέτρα που είχαν επιβληθεί λόγω της πανδημίας. Εγκαινιάζεται δε με αυτό, η στροφή της κυβέρνησης προς την παραγωγή νομοθετικού έργου, η οποία δεν διαφαίνεται εύκολη. Δυσκολίες αντιμετωπίζει και το νομοσχέδιο για τα “ζώα συντροφιάς”, το οποίο ακολουθεί και έχει προκαλέσει επίσης αντιδράσεις πολιτών και οργανώσεων. Μητέρα των μαχών έχει χαρακτηριστεί ωστόσο, από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, το νομοσχέδιο για τη «μεταρρύθμιση του εργασιακού τοπίου», το οποίο παρουσίασε πρόσφατα ο Κωστής Χατζηδάκης.