Κούρδοι εναντίον Κούρδων στο βόρειο Ιράκ – Τρίβει τα χέρια του ο Ερντογάν

Εδώ και μήνες η Τουρκία έχει εξαπολύσει την επιχείρηση “Νύχια του Αετού” στο βόρειο Ιράκ, πραγματοποιώντας αεροπορικές επιδρομές εις βάρος των θέσεων του PKK στην περιοχή. Όταν τον περασμένο Αύγουστο οι τουρκικοί βομβαρδισμοί είχαν προκαλέσει τον θάνατο δύο ανώτατων αξιωματικών του ιρακινού στρατού, η κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης είχε αντιδράσει έντονα, όχι όμως και το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (Μπαρζανί), που ασκεί την εξουσία στο βόρειο Ιράκ.

Στην πραγματικότητα, δύσκολα θα αντιδρούσε στις τουρκικές επιδρομές το μεγαλύτερο κουρδικό κόμμα του βορείου Ιράκ, όταν οι Πεσμεργκά του (Κούρδοι μαχητές) στρατοπεδεύουν πλησίον των στρατιωτικών βάσεων που διαθέτει η Τουρκία στην περιοχή. Φαίνεται πως οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν είχαν την παρασκηνιακή έγκριση μόνο του Ιράν, που αποτελεί έναν από τους ρυθμιστές στα πολιτικά πράγματα του Ιράκ.

Είχαν το πράσινο φως και της φατρίας των Μπαρζανί, της κουρδικής οικογένειας που ασκεί τα τελευταία χρόνια την εξουσία στην αυτόνομη περιοχή. Οι Πεσμεργκά των Μπαρζανί, όταν δεν συγκρούονται με τους Πεσμεργκά της φατρίας των Ταλαμπανί, του έτερου κουρδικού κόμματος που διεκδικεί την εξουσία, συγκρούονται με τους μαχητές του PKK, που διατηρούν στρατόπεδα στο βόρειο Ιράκ και, κατά τους ισχυρισμούς της Άγκυρας, εξαπολύουν επιθέσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Την περασμένη βδομάδα, το PKK είχε έναν μαχητή του νεκρό και τρεις τραυματίες από τις συγκρούσεις με τους Πεσμεργκά του κόμματος των Μπαρζανί. Οι συγκρούσεις πραγματοποιήθηκαν σε ένα σημείο ελέγχου όπου, σύμφωνα με το PKK, οι μαχητές των Μπαρζανί δεν επέτρεψαν ούτε την συλλογή των τραυματιών.

Οι “αγαπημένοι” Πεσμεργκά της Τουρκίας

Φαίνεται πως η φατρία Μπαρζάνι ήρθε την κατάλληλη στιγμή προκειμένου να δώσει “χείρα βοηθείας” στην Τουρκία. Για τους Πεσμεργκά της, το βόρειο Ιράκ δεν απειλείται τόσο από την δράση της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας, όσο από την παρουσία του PKK! Σύμφωνα με δηλώσεις στρατιωτικών διοικητών του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, «το PKK είναι ο λόγος που εμφανίστηκε η Τουρκία».

Στην περιοχή ξύπνησαν οι μνήμες του αιματηρού κουρδικού εμφυλίου πολέμου της τριετίας 1994-1997, αν και αμφότερα τα δύο στρατόπεδα δηλώνουν πως επιδιώκουν να τον αποφύγουν. Όμως η ρητορική αντιπαράθεση των δύο κουρδικών οργανώσεων έχει πάρει εμφυλιοπολεμικά χαρακτηριστικά. Οι μαχητές του Μπαρζανί κατηγορούν το PKK ότι «προκαλεί τα τουρκικά αντίποινα», με το PKK να απαντά πως οι Πεσμεργκά του Μπαρζανί «κάνουν την βρώμικη δουλειά της Τουρκίας».

Οι σχέσεις της φατρίας Μπαρζάνι με την Τουρκία δεν είναι κάτι καινούργιο, στην πραγματικότητα ο ιστορικός ηγέτης των Πεσμεργκά τους, ο “μπαρουτοκαπνισμένος” Μασούντ Μπαρζανί, θεωρούνταν πάντοτε άνθρωπος της Άγκυρας. Τα χρόνια της κυριαρχίας του Ερντογάν, οι μαχητές τους ήταν οι “αγαπημένοι” Πεσμεργκά του Τούρκου προέδρου, ο οποίος βλέπει το βόρειο Ιράκ ως ένα προνομιακό πεδίο για τις τουρκικές επιχειρήσεις.

“Οικογενειακή υπόθεση” το βόρειο Ιράκ

Η μόνη περίπτωση που οι δύο πλευρές είχαν φτάσει ένα βήμα πριν την σύγκρουση, ήταν όταν ο Μασούντ Μπαρζανί είχε κηρύξει το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του ιρακινού Κουρδιστάν, τον Σεπτέμβριο του 2017. Παρόλο που οι Κούρδοι είχαν ψηφίσει συντριπτικά υπέρ της ανεξαρτησίας, το αποτέλεσμα ακυρώθηκε από την στρατιωτική επιχείρηση που είχε ενορχηστρώσει ο μακαρίτης Ιρανός στρατηγός Κασέμ Σολεϊμανί, με τις σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ, αλλά και την παρασκηνιακή υποστήριξη των μαχητών των Ταλαμπανί, οι οποίοι έχουν ιστορικούς δεσμούς με την Τεχεράνη.

Ταπεινωμένος και εγκαταλειμμένος από τους Αμερικανούς συμμάχους του, ο Μασούντ Μπαρζανί υποχρεώθηκε να παραιτηθεί. Το βόρειο Ιράκ έζησε για μήνες ένα κενό εξουσίας, αλλά σύντομα φάνηκε πως θα παρέμενε “οικογενειακή υπόθεση” των Μπαρζανί. Τον Ιούνιο του 2019 ο Νετσιρβάν Μπαρζανί, ανιψιός του Μασούντ, ορκίστηκε πρόεδρος της αυτόνομης περιοχής.

Μέσα σε ένα 24ωρο ο Νετσιρβάν διόρισε τον αγαπημένο γιο του “πατριάρχη” της οικογένειας, τον Μασρούρ Μπαρζανί, πρωθυπουργό! Ως πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας, ο Μασρούρ ελέγχει απόλυτα τους μαχητές Πεσμεργκά, όπως και την τοπική αστυνομία τους. Η νέα ηγεσία των Κούρδων του Ιράκ γρήγορα επεδίωξε να γεφυρώσει το χάσμα με την Τουρκία που είχε ανοίξει ο προκάτοχος τους και “πατριάρχης” της δυναστείας που έχει μετατραπεί σε κανονική μοναρχία στο Βόρειο Ιράκ.

Την στιγμή που η κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης απειλούσε να προσφύγει στον Αραβικό Σύνδεσμο για τον θάνατο των δύο αξιωματικών της από τους τουρκικούς βομβαρδισμούς, ο Νετσιρβάν Μπαρζανί συναντιούνταν σε θερμό κλίμα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών. Μπορεί ο κουρδικός εμφύλιος τελικώς αποφευχθεί, φαίνεται όμως πως η φατρία των Μπαρζανί βλέπει ως “βαρίδι” την παρουσία του PKK στο βόρειο Ιράκ, έχοντας ως προτεραιότητα την διαφύλαξη των φεουδαρχικών της προνομίων και όχι τον αγώνα για την ανεξαρτησία των Κούρδων.