Δημοκρατία-παρωδία και οργανωμένο έγκλημα – Το σήμα κατατεθέν της Αλβανίας

Στο στόχαστρο αντιπολίτευσης, πολιτών και εκθέσεων διεθνών οργανισμών βρίσκεται ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα για τη διακυβέρνηση που ασκεί, από τότε που ανήλθε στην εξουσία, το 2014. Οι κατά καιρούς μαζικές διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης (οι πιο πρόσφατες για την εκτέλεση ενός 25χρoνου από αστυνομικό) σε συνδυασμό με τη διαφθορά που επικρατεί, στενεύουν τον κλοιό γύρω από τον Ράμα, ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Απριλίου 2021.

Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Δημοκρατικού Κόμματος (DP) Λουλζίμ Μπάσα δήλωσε ότι η Αλβανία έκανε βήματα προς τα πίσω κατά τη διακυβέρνηση του Ράμα και αναφέρθηκε στην ετήσια έκθεση του Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, επισημαίνοντας ότι πρέπει να ονομαστεί «ο δείκτης μη ανάπτυξης στην περίπτωση της Αλβανίας». Η ετήσια έκθεση, συμπλήρωσε ο Μπάσα δείχνει, ότι «κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ράμα η Αλβανία έχει ακινητοποιηθεί. Αρκετά είναι ώρα για αλλαγή».

Τα ηγετικά κόμματα της αντιπολίτευσης, το PD και το Σοσιαλιστικό Κίνημα Ενσωμάτωσης (LSI) της Μόνικα Κρυεμάδι, δεν συμμετέχουν στις εργασίες του Κοινοβουλίου από τον Φεβρουάριο του 2019. Η αντιπολίτευση μποϊκόταρε τις τοπικές εκλογές του Ιουνίου 2019, με αποτέλεσμα να προσέλθει στις κάλπες μόνο το 22,96% των πολιτών.

Μια ανάλυση του Διεθνές Ινστιτούτου Μεσανατολικών και Βαλκανικών Σπουδών (IFIMES) της Σλοβενίας, επισημαίνει βάσει στοιχείων, ότι η κατάσταση που επικρατεί στην Αλβανία παραμένει ασταθής και ότι η κυβέρνηση Ράμα κατηγορείται για διαφθορά και για σχέσεις με το οργανωμένο έγκλημα.

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ράμα (2014-2017), η Αλβανία παρουσίασε αύξηση στην παραγωγή κάνναβης, στο εμπόριο ναρκωτικών και στο εμπόριο ανθρώπων. Το γεγονός επιβεβαιώθηκε από εκθέσεις της ΕΕ, της Europol, του State Department και των Ηνωμένων Εθνών. Υπολογίζεται ότι το παράνομο κέρδος από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών ανέρχεται σε 5 δισ. ευρώ. Μόνο στην Ιταλία κατασχέθηκαν 30 τόνοι αλβανικής κάνναβης το 2017 σε σύγκριση με τους 11,3 τόνους που κατασχέθηκαν το 2015, γεγονός που αποτελεί ρεκόρ, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Διαφθορά και οργανωμένο έγκλημα

Επίσης, με τη δημοσίευση του περιεχομένου των παγιδευμένων τηλεφωνημάτων στις 30 Ιανουαρίου 2019, αποκαλύφθηκε ότι δεκάδες μέλη του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS), δήμαρχοι  και άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, συνεργάστηκαν με δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος. Η συνεργασία αφορούσε εξαγορά ψήφων, εκφοβισμό των ψηφοφόρων, πλαστογραφία εγγράφων καθώς και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, πριν και κατά τη διάρκεια των βουλευτικών εκλογών του 2017.

Η Αλβανία παρουσιάζει, σύμφωνα με τον κατάλογο Anti-Money Laundering 2020 και υψηλό κίνδυνο ξεπλύματος χρήματος, καταλαμβάνοντας τη 44η θέση του καταλόγου. Επιπλέον, το Συμβούλιο της Ευρώπης, δηλαδή η πρωτοβουλία Moneyval, διαπίστωσε ότι τα μέτρα που έλαβε η αλβανική κυβέρνηση για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ήταν αναποτελεσματικά.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με ανάλυση του Global Initiative against Transnational Organized Crime, η οποία δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2020, φαίνεται ότι στην περίοδο 2017 – 2019 περισσότερα από 1,6 δισ. ευρώ παράνομουχρήματος ξεπλύθηκαν στα Τίρανα μέσω του κτηματομεσιτικού τομέα. Επιπλέον, η ανάλυση έδειξε ότι την ίδια περίοδο τα συναλλαγματικά αποθέματα στην Αλβανία αυξήθηκαν κατά 3,2 δισ. ευρώ, δηλαδή από 6,7 δισ. ευρώ σε 9,9 δισ. ευρώ.

Οι επίσημες στατιστικές για το εμπόριο, δεν μπορούν να εξηγήσουν την αύξηση που ανήλθε  σε 52 εκατ. ευρώ το 2018. Η αιτία πίσω από τις αυξήσεις μπορεί να βρεθεί στην επέκταση παραγωγής και του εμπορίου κάνναβης. Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι η πρακτική της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εφαρμόζεται στη δημόσια σφαίρα.

Επικρίσεις σε Ράμα

Τα τελευταία χρόνια πολλές οικονομικές πρωτοβουλίες έγιναν αντικείμενο εξονυχιστικού ελέγχου από διεθνείς φορείς καθώς και από την αλβανική αντιπολίτευση, λόγω της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η ίδρυση αυτοτελούς δημόσιου οργανισμού που θα διαχειριζόταν στρατηγικές επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων απορρίφθηκε και επικρίθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, εξαιτίας του διφορούμενου νομικού πλαισίου που επιτρέπει αδικαιολόγητες ρυθμίσεις σχετικά με την ιδιωτική και δημόσια ιδιοκτησία.

O Ράμα έχει γίνει στόχος και ξένων ΜΜΕ για τη διαφθορά. Η γερμανική εφημερίδα Bild, δημοσίευσε άρθρο το 2019 για την κατάσταση στην Αλβανία, στο οποίο χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό Έντι Ράμα ως γκάνγκστερ και την Αλβανία ως «κράτος μαφίας». Επισήμανε, ότι η «Αλβανία είναι το κύριο παράδειγμα μια χαοτικής χώρας στα χέρια ενός γκάνγκστερ».

Η Αλβανία ελέγχεται και για τον έλεγχο των ΜΜΕ και τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταδικάζει τις εκστρατείες εκφοβισμού, εναντίον δημοσιογράφων και ΜΜΕ, ενώ εκφράζει σοβαρές ανησυχίες, για τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης σχετικά με το νόμο που υιοθέτησε για τα ΜΜΕ. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα έχουν επικρίνει, με τη σειρά τους τη συμπεριφορά της κυβέρνησης και αναφέρονται σε αστυνομική βία κατά δημοσιογράφων, όπως και έγινε και κατά τη διάρκεια των πρόσφατων διαδηλώσεων που έγιναν με αφορμή την εκτέλεση ενός 25χρονου από αστυνομικό, επειδή παραβίασε τα μέτρα περιορισμού του κορονοϊού.