Τα βρήκαν ΕΕ και Λονδίνο για μετά το Brexit – Τι προβλέπει η συμφωνία (upd)

Μετά από έναν χρόνο σκληρών διαπραγματεύσεων, οι οποίες απείλησαν και την ίδια την συμφωνία για το Brexit, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο βρήκαν τελικά λύση για την μελλοντική εμπορική σχέση, ακριβώς μία εβδομάδα πριν τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Η εμπορική συμφωνία, περίπου 2.000 σελίδων, περιλαμβάνει το σύνολο των θεμάτων που αφορούν το εμπόριο και την ασφάλεια, τις μεταφορές και την αλιεία που υπήρξε ένα από τα μεγάλα αγκάθια στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας αναμένεται να αποκαλυφθούν τις επόμενες ημέρες, ενώ για την οριστικοποίησή της απαιτείται πρωτίστως να δοθεί το επίσημο «ΟΚ» από την επικεφαλής της Κομισιόν και τον πρωθυπουργό της Βρετανίας. Στη συνέχεια η εμπορική συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από κάθε ένα από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το βρετανικό κοινοβούλιο.

Ο χρόνος είναι εκ των πραγμάτων πιεστικός, καθώς απομένει μόλις μία εβδομάδα, και για τον λόγο αυτόν στην ΕΕ εξετάζεται το ενδεχόμενο η συμφωνία να τεθεί σε ισχύ την 1^η Ιανουαρίου και να επικυρωθεί αργότερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σημειώνεται ότι στις 31 Δεκεμβρίου λήγει η μεταβατική περίοδος και ότι από την πρώτη ημέρα του νέου έτους το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση. Αυτό σημαίνει ότι από την επομένη τίθενται σε ισχύ νέες ρυθμίσεις που επιτρέπουν το εμπόριο αγαθών χωρίς δασμούς και στενή αστυνομική και δικαστική συνεργασία.

Σώθηκε το Brexit

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι «αξίζει να αγωνιστούμε για αυτή τη συμφωνία» την οποία χαρακτήρισε δίκαιη και ισορροπημένη. Συμπλήρωσε επίσης ότι η συμφωνία θα προστατεύει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, θα διασφαλίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό και θα παρέχει την απαραίτητη προβλεψιμότητα για τις αλιευτικές δραστηριότητες. Από την πλευρά του, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, ο οποίος σήκωσε όλο το βάρος των σκληρών διαπραγματεύσεων, ανέφερε ότι επιτέλους υπάρχει συμφωνία για μια «ολοκαίνουργια σχέση» ανάμεσα στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ο λόγος ανήκει πλέον στους ηγέτες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Την ίδια ώρα, στην άλλη πλευρά της Μάγχης, ο Μπόρις Τζόνσον πανηγυρίζει με τα χέρια ψηλά και σηκωμένους τους αντίχειρες τη «νίκη» που, όπως υποστηρίζει, επετεύχθη σήμερα. Αναρτώντας μάλιστα μια φωτογραφία του στο Twitter, έγραψε στη λεζάντα: «Η συμφωνία ολοκληρώθηκε». Λίγα λεπτά νωρίτερα το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν ταυτόχρονα ότι κατέληξαν σε μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου.

Ο Τζόνσον χαιρέτισε αυτό το γεγονός, κάνοντας λόγο για τη «μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία» στα χρονικά και τονίζοντας ότι η χώρα του ανέκτησε τον έλεγχο της νομοθεσίας της, των συνόρων της και των αλιευτικών υδάτων της. «Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω αυτό το απόγευμα ότι ολοκληρώσαμε την μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει γίνει μέχρι τώρα, ύψους 660 δισεκατομμυρίων λιρών ετησίως. Μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου στα πρότυπα εκείνης με τον Καναδά» είπε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Ντάουνινγκ Στριτ.

Ώρα να φεύγουμε λένε οι Σκοτσέζοι 

Εδώ μπαίνουν βεβαίως μερικά ζητήματα. Το πρώτο είναι οι ενστάσεις του Μακρόν για το θέμα της αλιείας και ποιες υποχωρήσεις έκανε, αν έκανε ο Τζόνσον. Από την άλλη, όλος ο κόσμος περιμένει πλέον το πώς θα παρουσιάσει ο Βρετανός πρωθυπουργός την συμφωνία, ειδικά στους σκληρούς Brexiteers. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Βουλή των Κοινοτήτων θα συνεδριάσει για να εγκρίνει την εμπορική συμφωνία στις 30 Δεκεμβρίου.

Οι Εργατικοί αρχικά εξέφρασαν επιφυλάξεις, δηλώνοντας ότι θα ανακοινώσουν τις θέσεις τους αργότερα. Ο ηγέτης τους Κιρ Στάρμερ, ανακοίνωσε πάντως, ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Βρετανίας θα ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας στην οποία κατέληξαν σήμερα η κυβέρνηση Τζόνσον και οι Βρυξέλλες για τις εμπορικές σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ στην μετά Brexit εποχή.

Την ίδια ώρα, η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον, η οποία τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, δήλωσε ότι είναι καιρός «να γίνει η βρετανική επαρχία ανεξάρτητο ευρωπαϊκό κράτος». «Το Brexit έρχεται σε αντίθεση με τη βούληση του λαού της Σκωτίας» (ψήφισε σε ποσοστό 62% κατά της αποχώρησης από την ΕΕ) έγραψε η Νίκολα Στέρτζον στο Twitter, τονίζοντας ότι «καμία συμφωνία δεν θα μπορέσει ποτέ να αντισταθμίσει αυτό που αφαιρεί το Brexit από εμάς».

Αντιθέτως οι πρώην πρωθυπουργοί, Τερέζα Μέι και Ντέιβιντ Κάμερον, που είχαν παίξει ρόλο στο Brexit, χαιρέτισαν μια «πραγματικά ευπρόσδεκτη» εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Βρετανία και της ΕΕ. Σημειώνεται ότι ο Κάμερον είχε προκηρύξει το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016, ενώ η Τερέζα Μέι, η οποία τον διαδέχθηκε, ταλαιπωρήθηκε ιδιαίτερα στην πορεία προς τη συμφωνία εξόδου και αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία και την ηγεσία των Συντηρητικών.

Οι αντιδράσεις στην ΕΕ

Για ιστορική εμπορική συμφωνία μίλησε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, τονίζοντας ότι με αυτήν μπαίνουν νέα θεμέλια για ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο. «Η Βρετανία και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει ένας σημαντικός εταίρος για την Γερμανία και για την ΕΕ. Η συμφωνία είναι ιστορικής σημασίας» είπε. Σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες στη Γερμανία η καγκελάριος είπε ότι η συμφωνία θα εξεταστεί γρήγορα, καθώς το ομοσπονδιακό υπουργικό συμβούλιο θα συνεννοηθεί τηλεφωνικά τη ερχόμενη Δευτέρα για να καθορίσει την γερμανική θέση. «Είμαι πολύ σίγουρη ότι θα έχουμε ένα καλό αποτέλεσμα» είπε η Μέρκελ.

Θετική ήταν και η αντίδραση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο θα αναλύσει τη συμφωνία λεπτομερώς, προτού αποφασίσει αν θα την εγκρίνει ή όχι, με τη νέα χρονιά. Η συμφωνία «μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας νέας εταιρικής σχέσης» έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος του Σώματος, Νταβίντ Σασόλι, εκφράζοντας τη λύπη του για τις μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις και την απόφαση της τελευταίας στιγμής.

Βέλγιο, Ιταλία και Ολλανδία χαιρέτισαν επίσης την επίτευξη της εμπορικής συμφωνίας, με τον Βέλγο πρωθυπουργό, Αλεξάντερ Ντε Κρο, να υποστηρίζει ότι το συγκεκριμένο κείμενο προσφέρει την δυνατότητα να διατηρηθεεί μια ισχυρή σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, το οποίο ήταν ένα από τα κράτη της ΕΕ που αντιδρούσαν στο ζήτημα της αλιείας, αναφέρθηκε και στο ζήτημα του ανταγωνισμού, τονίζοντας ότι η συμφωνία «παρέχει κρίσιμες εγγυήσεις για δίκαιο ανταγωνισμό». Για καλά και εξαιρετικά νέα μίλησαν από την πλευρά τους ο Ιταλός πρωθυπουργός Κόντε και ο Ολλανδός ομόλογός του Ρούτε.