“Αδειάζουν” τον Τραμπ οι Ρεπουμπλικάνοι – Πρόσθετες κυρώσεις στην Τουρκία

Απανωτά χτυπήματα δέχεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα ο Ντόναλντ Τραμπ με κυριότερο την επερχόμενη παράκαμψη του βέτο που άσκησε στον αμυντικό προϋπολογισμό. Τον νόμο δηλαδή, στον οποίο υπάρχει πρόβλεψη και για την επιβολή πρόσθετων κυρώσεων στην Τουρκία. Η Βουλή των αντιπροσώπων απέρριψε το βέτο του Προέδρου, με συντριπτική πλειοψηφία, κάτι που αναμένεται να επαναληφθεί και στη Γερουσία.

Με ένα αποτέλεσμα (322 υπέρ και 87 κατά), το οποίο ξεπερνά κατά πολύ την απαιτούμενη ενισχυμένη πλειοψηφία των δύο τρίτων, η Βουλή των Αντιπροσώπων απέρριψε το βέτο του Τραμπ στο σχέδιο νόμου που προβλέπει αμυντικές δαπάνες ύψους 740,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, το οποίο εγκρίνεται ανεξαιρέτως από το 1960 και φέτος συντάχθηκε μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών. Υπερψηφίστηκε μάλιστα με ευρείες πλειοψηφίες και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου κατά την πρώτη ψηφοφορία.

Σημειώνεται ότι κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν είχε ασκήσει ποτέ βέτο στον αμυντικό προϋπολογισμό, γνωστό ως NDAA (National Defense Authorization Act). Το έκανε όμως ο Τραμπ, στις 23 Δεκεμβρίου, επικαλούμενος λόγους, ανάμεσα στους οποίους και η πρόβλεψη για τη μετονομασία στρατοπέδων που φέρουν ονόματα ηγετών της Συνομοσπονδίας. Της συμμαχίας των Νοτίων δηλαδή, οι οποίοι τάσσονταν υπέρ της δουλείας και ηττήθηκαν στον αμερικανικό εμφύλιο, τον 19^ο αιώνα.

Όχι στο βέτο Τραμπ και από το κόμμα του

Ο Ρεπουμπλικάνος είχε απαιτήσει επίσης να αλλάξουν διατυπώσεις του νομοσχεδίου, οι οποίες θα μπορούσαν να επιβραδύνουν το σχέδιό του για την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν ή τη Γερμανία. Είχε προβάλλει επίσης την αξίωση να περιληφθεί διάταξη, προκειμένου να μειωθούν οι περιπτώσεις, στις οποίες οι εταιρείες που διαχειρίζονται ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης έχουν νομική προστασία. Εταιρίες, με τις οποίες ο Τραμπ έχει έρθει επανειλημμένως σε αντιπαράθεση, όπως άλλωστε και σχεδόν με το σύνολο των αμερικανικών ΜΜΕ.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων δεν του έκανε πάντως το χατίρι, αφού υπέρ της παράκαμψης του προεδρικού βέτο, εκτός από τους 212 Δημοκρατικούς ψήφισαν και 109 Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές. Η κίνηση αυτή αποτελεί ένα βαρύ χτύπημα για τον απερχόμενο πρόεδρο, καθώς υπογραμμίζει τον διχασμό που υπάρχει μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και δεν είναι άσχετος με την στάση του Τραμπ, κυρίως σε ό,τι αφορά την αμφισβήτηση του αποτελέσματος των εκλογών της 3^ης  Νοεμβρίου.

Ανάλογη απόφαση αναμένεται ότι θα λάβει και η Γερουσία, όπου παρά την κυριαρχία των Ρεπουμπλικάνων, η πλειονότητα των γερουσιαστών υπερψήφισε το νομοσχέδιο στην πρώτη ψηφοφορία με ένα σαρωτικό αποτέλεσμα (84-13). Εάν αυτό επαναληφθεί και σήμερα, κάτι που είναι το πιθανότερο, υπερκαλύπτονται κατά πολύ τα απαιτούμενα δύο τρίτα των ψήφων και ο προϋπολογισμός και ο αμυντικός προϋπολογισμός θα καταστεί νόμος του κράτους.

Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι όμως και το τελειωτικό χτύπημα στον Τραμπ, καθώς για πρώτη φορά η Γερουσία θα παρακάμψει βέτο του, στο τελείωμα της θητείας του. Παραλλήλως, θα ενεργοποιήσει και την επιβολή πρόσθετων κυρώσεων στην Τουρκία για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400, τις οποίες τραίναρε για αρκετό διάστημα ο Ρεπουμπλικάνος.

Το περίμενε ο Ερντογάν 

Ο Τραμπ δεν συνέδεσε το βέτο του με τις κυρώσεις στην Τουρκία, επισήμως τουλάχιστον. Η Άγκυρα όμως έδειξε όλες τις προηγούμενες ημέρες ότι ανέμενε αυτήν την απόφαση του Αμερικανού προέδρου, αποδίδοντας αυτήν την προσδοκία στην καλή προσωπική σχέση που είχε ο Ρεπουμπλικάνος με τον Ερντογάν. Φαίνεται όμως ότι η Τουρκία ανέμενε και την στάση του αμερικανικού Κογκρέσου. Η σημερινή παρουσία του Τσαβούσογλου στο Σότσι και η συνάντησή του με τον Λαβρόφ, πέρα από τα πολλά άλλα ανοιχτά ζητήματα (Λιβύη, Συρία, Ναγκόρνο Καραμπάχ και εμβόλιο Sputnik V) δείχνει να σχετίζεται και με την αναμενόμενη απόφαση της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων.

Αμέσως μετά την συνάντηση άλλωστε, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η Μόσχα και η Άγκυρα θα συνεχίσουν τη στρατιωτική συνεργασία τους, παρά τις αμερικανικές κυρώσεις με στόχο την Τουρκία. «Μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ που αγόρασε ένα ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας», όπως είπε χαρακτηριστικά. Ο Λαβρόφ πρόσθεσε επίσης, ότι ο πρόεδρος Πούτιν εκτιμά την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να «συνεχίσει τη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα, παρά την αθέμιτη πίεση της Ουάσιγκτον».

Ο Ρώσος υπουργός σημείωσε τέλος ότι «οι δυτικές κυρώσεις» δεν θα επηρεάσουν τις σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και τη Μόσχα, οι οποίες, όπως τόνισε, «καθοδηγούνται από τα εθνικά τους συμφέροντα». Από την πλευρά του, ο Τσαβούσογλου επανέλαβε τις γνωστές τουρκικές θέσεις, υποστηρίζοντας ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία δεν αποτελούν εναλλακτική επιλογή στις σχέσεις της χώρας του με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Υπερασπίστηκε δηλαδή, ότι η Τουρκία έχει το δικαίωμα να παίζει σε διπλό ταμπλό. Κάτι για το οποίο όμως, το αμερικανικό Κογκρέσο μάλλον έχει διαφορετική άποψη.