Η “αποκρυστάλλωση των αρμοδιοτήτων” θα μπετονάρει τη γραφειοκρατία

Η “ενόχληση” που εξέφρασε ο πρωθυπουργός για «το πινγκ πονγκ των ευθυνών ανάμεσα στους διάφορους αρμόδιους» στην υπόθεση της κακής διαχείρισης της κακοκαιρίας και η πρόθεσή του να φέρει νομοσχέδιο για την «αποκρυστάλλωση των αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα κρατικής λειτουργίας» είναι πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και εθνικά αναγκαίο να αναλυθεί. Διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αυτό το νομοσχέδιο να αποτελέσει μια ακόμη τρύπα στο νερό ή μάλλον χειρότερα, θα μπετονάρει την γραφειοκρατία.

Παρενθετικά, γραφειοκρατία, ως γνωστόν, είναι η διοικητική εκείνη διαδικασία που στο όνομα της τήρησης του γράμματος του νόμου μετατρέπεται σε μια εξουσιαστική πρακτική με δυνατότητες εκφοβισμού, εκβιασμού και διαφθοράς που καταλήγει στην αναποτελεσματικότητα, στον ευνουχισμό της πρωτοβουλίας του κρατικού υπαλλήλου, στην ευθυνοφοβία κ.ο.κ.

Τώρα το ελληνικόν δοβλέτιον βρίσκεται στην φάση της ψηφιοποίησης της γραφειοκρατίας με την πλήρη αποπροσωποίηση του κράτους και τη μετάπτωση της εργασίας του κράτους στους πολίτες, οι οποίοι είναι πλέον αναγκασμένοι χάριν της δήθεν αποτελεσματικότητας να καταφεύγουν στον λογιστή, στον δικηγόρο, στον μηχανικό για να υπάρξουν. Δηλαδή, ότι έγινε με την παραπαιδεία επεκτείνεται σε ολόκληρο το κράτος.

Η ευθύνη στους πολιτικούς προϊσταμένους

Αλλά ας επιστρέψουμε στην “ενόχληση” για την κατάσταση και την αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής που στην συγκεκριμένη περίπτωση δείχνει ογκώδη άγνοια της πραγματικότητας ή λάθος προτεραιότητες. Το μπλακ άουτ στον υποσταθμό της ΔΕΗ στον Ασπρόπυργο πριν λίγες βδομάδες με το ανταλλακτικό των 50 ετών και το σχέδιο “Βορέας” που βρήκε τους Δήμους χωρίς εκχιονιστικά και γεννήτριες είναι τεκμήρια της σαπίλας που υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας.

Υπό αυτό το πρίσμα η “ενόχληση” ήταν πολύ χαλαρή αντίδραση και ήρθε αργά μόλις ο Στέφανος Μάνος βγήκε από τα ρούχα του επειδή η Εκάλη έμεινε 36 ώρες χωρίς ρεύμα- θέρμανση και 12 χωρίς νερό. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι κατάλαβε ο κ. πρωθυπουργός πως έφταιγαν οι πολιτικοί προϊστάμενοι και όχι οι κρατικοί λειτουργοί, διότι από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα. Έτσι, τουλάχιστον ισχυρίστηκε το κόμμα του για την τραγωδία στο Μάτι.

Ο κρατικός μηχανισμός είναι αυτός που είναι, δηλαδή εκεί που τον καταντήσανε οι άστοχες και ύποπτες πολιτικές της μεταπολίτευσης, της χρεοκοπίας και της μνημονιακής μεταρρύθμισης. Συνήθως, οι κρατικοί λειτουργοί, ειδικά στις κρίσιμες περιστάσεις, δίνουν τα ρέστα τους (σύστημα υγείας, εναερίτες, στρατιωτικοί κ.ά.). Αντίθετα, ο ιδιωτικός τομέας εξακολουθεί να χρησιμοποιεί τις διαπλοκές του για να γλυτώνει εκατομμύρια, όπως διαφαίνεται ότι έγινε στην Εθνική Οδό.

Κρατική αποτελεσματικότητα και εσωκομματικές ισορροπίες

Αλλά ας πάμε στο κράτος που ενδιαφέρει εμάς τους πολίτες. Φταίει λοιπόν η κακή οργάνωση και τα πεπαλαιωμένα συστήματα για τα οποία ευθύνεται το πολιτικό προσωπικό (και φυσικά τα συνδικάτα που ανδρώθηκαν μέσα από τα κομματικά συστήματα). Δεν χρειάζεται να συμβεί το κακό για να αποδειχθεί η εκάστοτε διαπιστούμενη αναποτελεσματικότητα του κράτους, φτάνει να διαβάσει κανείς μία έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για να καταλάβει πόσο πίσω βρίσκεται το ελληνικό σύστημα.

Η αντιπολίτευση κάνει πλάκα με το “επιτελικό κράτος” των 58 υπουργών-υφυπουργών. Είναι κατανοητό ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης έχοντας ανάγκη να κρατάει εσωκομματικές ισορροπίες έβαλε υπουργούς αυτούς που έβαλε και προσπάθησε να κάνει δουλειά με τεχνοκράτες γενικούς γραμματείς, αλλά κι αυτό το σύστημα δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα, γιατί το πρόβλημα είναι πολύ πιο βαθύ.

Συνεπώς, η «αποκρυστάλλωση των αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα κρατικής λειτουργίας» θα είναι μια αποκρυστάλλωση της υπαρκτής γραφειοκρατίας, της υπαρκτής κακοδαιμονίας, της υπαρκτής αναποτελεσματικότητας. Βέβαια, το να τα ρίχνουμε όλα στο κράτος και στους κρατικούς λειτουργούς είναι εύκολο και δίνει την ευκαιρία στους νεοφιλελεύθερους και στα ιδιωτικά συμφέροντα να λεηλατήσουν και πάλι τη δημόσια περιουσία και το κράτος. Αλλά ο ιδιωτικός τομέας δεν διαθέτει a priori την αποτελεσματικότητα, ούτε την ζητούμενη οικονομικότητα. Παραδείγματα υπάρχουν πολλά και ο καθένας έχει τη δική του σχετική εμπειρία.

Η Ελλάδα μπορεί

Είναι αυτονόητο ότι η Ελλάδα μπορεί. Το απέδειξε περίτρανα στους Ολυμπιακούς του 2004 όταν έφερε εις πέρας ένα περίπλοκο εγχείρημα υψηλού οργανωτικού υπόβαθρου και αυστηρής χορογραφίας, έστω κι αν πληρώσαμε τα σπασμένα του C4i. Η Ελλάδα μπορεί και οι Έλληνες μπορούν. Φτάνει να βρεθεί ο κατάλληλος σχεδιαστής, η ομάδα που θα φτιάξει τη χώρα από εξαρχής, διότι οι μεταρρυθμίσεις μεταρρυθμίζουν, εκσυγχρονίζουν το κακό, το σάπιο, το άδικο, το αντιδημοκρατικό. Δομικές τομές χρειάζεται ο τόπος, όχι μεταρρυθμίσεις της υπαρκτής μιζέριας.

Και βεβαίως όλα ξεκινούν από την κεφαλή. Είναι προφανές ότι το κράτος των δέκα υπουργείων απαιτεί υπουργούς-ηγέτες με προσόντα που δεν βρίσκει κανείς εύκολα στο πολιτικό προσωπικό (Σ.Σ: αυτούς που δεν θέλουν οι πρωθυπουργοί γιατί γίνονται μέτρο και για τους ίδιους…). Δεν είναι η περίπτωση Μητσοτάκη, αλλά είναι η περίπτωση του κομματισμού, των βαρόνων, των ομάδων συμφερόντων κ.ο.κ. Όμως, ο κ. Μητσοτάκης, όπως και οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, πρωθυπουργοί της μεταπολίτευσης χάνουν το παιγνίδι στο πρώτο εξάμηνο βάζοντας προτεραιότητες που σχετίζονται με τις προεκλογικές τους υποσχέσεις, αφήνοντας απέξω τον πυρήνα της κακοδαιμονίας.

Δεν μπορούμε να χάσουμε την ευκαιρία της συγκυρίας του Ταμείου Ανασυγκρότησης. Το σχέδιο Πισσαρίδη αντιμετωπίζει μονόπλευρα τα συμπτώματα και τις φλεγμονές, όχι την ασθένεια. Λάθος προσέγγιση, όπως άλλωστε και η ανάθεση του εορτασμού της επετείου των 200 χρόνων από το 1821 που εξελίσσεται σε Βατερλό, με τη μετατροπή της σε πανηγυράκι με ασημένιες δραχμές. Ευτυχώς, ο λαός δεν τσίμπησε και το γιορτάζει στα κοινωνικά δίκτυα με το δικό του τρόπο… το μπούμερανγκ σφυρίζει στον αέρα.