Πως η Τουρκία αντέστρεψε την πορεία του πολέμου στη Λιβύη – Αποκαλυπτική έκθεση

Το στρατιωτικό ρόλο της Τουρκίας που επηρέασε την εξέλιξη της πορείας του εμφυλίου στη Λιβύη, υποστηρίζοντας την κυβέρνηση της Τρίπολης του τότε πρωθυπουργού Φαγιέζ αλ Σαράζ, αποκαλύπτει έκθεση των Ηνωμένων Εθνών. Η υποχώρηση των δυνάμεων του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ κατέστη εφικτή μέσω της χρήσης ενός συνδυασμού τουρκικών προηγμένων drones-δολοφόνων, συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και άλλων όπλων.

Η κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης (GNA) εξαπέλυσε αντεπίθεση τον Μάρτιο του 2020, όταν η Τρίπολη ήταν ήδη περικυκλωμένη από τον Εθνικό Λιβυκό Στρατό (LNA) του Χαφτάρ. H κυβέρνηση της Άγκυρας που παραβίασε –και συνεχίζει να παραβιάζει– το εμπάρκο όπλων στη Λιβύη, κατάφερε και έσωσε τον αλ Σαράζ. Οι δυνάμεις του Χαφτάρ δεν ήταν εκπαιδευμένες να αντιμετωπίσουν προηγμένης τεχνολογίας drones και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.

Στα τέλη του 2019 οι δυνάμεις του LNA έλεγχαν όλα τα σημεία πρόσβασης στην Τρίπολη. Η GNA από την πλευρά της έλεγχε μόνο τις αστικές περιοχές της Τρίπολης και της Μισράτα και είχε τη δυνατότητα να επιτίθεται μόνο με drones. Χρησιμοποιούσε τα τουρκικά Bayraktar TB-2 τα οποία όμως, ήταν τρωτά σε επιθέσεις εδάφους, όταν εντοπίζονταν στα αεροδρόμια της Τρίπολης και της Μισράτα.

Αρχικά, καταστρέφονταν και στον αέρα από το ρωσικό σύστημα αεράμυνας Pantsir S-1 του Εθνικού Λιβυκού Στρατού (LNA), που σύμφωνα την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών τα είχε προμηθευτεί το 2019 από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στα μέσα στου 2020 χρησιμοποιούνταν και από τους Ρώσους μισθοφόρους. Οι στρατιωτικές επιτυχίες του Χαφτάρ, μέχρι εκείνη την περίοδο οφείλονταν στον τοπικό πόλεμο φθοράς που διεξήγαγε κατά των κυβερνητικών δυνάμεων.

Όμως η υπογραφή της στρατιωτικής συμφωνίας μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης στις 27 Νοεμβρίου 2019 που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας στη Λιβύη, άλλαξε τα δεδομένα στον εμφύλιο. Η Τουρκία ανέπτυξε φρεγάτες κατηγορίας τύπου Gabya-class για τη δημιουργία μια μεσαίου βεληνεκούς “ομπρέλας” άμυνας κατά μήκος της παράκτιας γραμμής της δυτικής Λιβύης, που περιλάμβανε και συστήματα πυραύλων επιφανείας-αέρα τύπου MIM-23 Hawk45 για την προστασία των αεροδρομίων της Τρίπολης και της Μισράτα. Τα συστήματα αυτά, είχαν και την στήριξη των αυτοκινούμενων συστημάτων αεράμυνας τύπου Korkut για την προστασία σημαντικών τοποθεσιών.

Τουρκία και drones-δολοφόνοι

H αντεπίθεση των δυνάμεων της GNA υποστηρίχθηκε και με αυτοκινούμενα συστήματα πυροβολικού Firtina T155 155 mm και συστήματα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης τύπου T-122 Sakarya. Είχαν τη δυνατότητα να εξαπολύουν χτυπήματα με ακρίβεια σε μια ακτίνα εκτεταμένης εμβέλειας εναντίον των αρμάτων μάχης και του βαρύ πυροβολικού που χρησιμοποιούνταν από τον Εθνικό Λιβυκό Στρατό.

Σημαντικότατο ρόλο διαδραμάτισαν και τα τουρκικά Mη Eπανδρωμένα αεροσκάφη (drones) ή τα αποκαλούμενα και φονικά αυτόνομα όπλα, όπως το STM Kargu-2. Προγραμματίστηκαν για να επιτεθούν σε στόχους χωρίς να απαιτείται σύνδεση δεδομένων μεταξύ του χειριστή και του drone. Επιπλέον, το τουρκικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Koral που μπλοκάρει και παραπλανάει τα εχθρικά ραντάρ, εξουδετέρωσε τις εναέριες επιθέσεις του Χαφτάρ. Οι μονάδες του δεν ήταν ούτε εκπαιδευμένες, ούτε είχαν τα κίνητρα να αμυνθούν στην αποτελεσματική χρήση αυτής της νέας τεχνολογίας και συνήθως υποχωρούσαν άτακτα.

Το Kargu είναι ένα περιστροφικό επιθετικό drone που έχει σχεδιαστεί για ασύμμετρο πόλεμο ή αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις και έχει τη δυνατότητα να μεταφέρεται εύκολα και να χρησιμοποιείται αποτελεσματικά έναντι στατικών ή κινούμενων στόχων μέσω εγγενών δυνατοτήτων επεξεργασίας εικόνων σε πραγματικό χρόνο και αλγορίθμων που είναι ενσωματωμένοι στην πλατφόρμα του.

Το σύστημα αποτελείται από τα εξαρτήματα “Rotary-Wing Combat UAV (UCAV)” και “Ground Control Unit”. To συγκεκριμένο drone το οποίο περιλαμβάνεται στον κατάλογο των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, επιτρέπει στους στρατιώτες να εντοπίζουν και να εξαλείφουν απειλές σε μια περιοχή και να το χρησιμοποιούν εύκολα χωρίς να εισέλθουν σε επικίνδυνες περιοχές, ειδικά όταν αντιμετωπίζουν ασύμμετρες τρομοκρατικές επιχειρήσεις και ασύμμετρους πολέμους.

Η εισαγωγή από την Τουρκία στο εμφύλιο της Λιβύης της προηγμένης στρατιωτικής τεχνολογίας ήταν ένα καθοριστικό στοιχείο, που είχε ως αποτέλεσμα την ήττα των δυνάμεων του Χαφτάρ στη δυτική Λιβύη το 2020. H χρήση τηλεχειριζόμενων προηγμένων δολοφονών-drones σε συνδυασμό με συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου –παρακολούθησης, εντοπισμού και παραπλάνησης– άλλαξε τους κανόνες εμπλοκής του εμφυλίου που μέχρι τότε ήταν χαμηλής έντασης και χαμηλής τεχνολογίας, με στόχο την αποφυγή απωλειών καθώς η προστασία των στρατιωτών ήταν προτεραιότητα και για τις δυο αντίπαλες πλευρές.