Γαλλικά λάθη επέτρεψαν τη “γερμανική Ευρώπη”

 

Η Γαλλία δεν πολέμησε στον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο στην Ευρώπη, πιο γνωστό ως Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Απλώς ηττήθηκε. Σε αντίθεση με τον πρώτο πόλεμο δεν θέλησε να ριψοκινδυνεύσει υποδομές, οικονομία και τη ζωή των πολιτών της για να αντιμετωπίσει το Γ’ Ράιχ. Η Γερμανία για μια ακόμη φορά επιχειρούσε να κατακτήσει την ηγεμονία στην Ευρώπη. Οι Γάλλοι αντιμετώπισαν με το περίφημο “pourquoi” την απαίτηση “ζωτικού χώρου” από τους Γερμανούς.

Αντιθέτως, μεταπολεμικά η Γαλλία έπαιξε έναν δομικό και σπουδαίο ρόλο στη συγκρότηση μιας Ενωμένης Ευρώπης. Η ιδέα μιας τέτοιας Ευρώπης μπορεί να ξεκίνησε από το σωρευμένο σε ερείπια από τους βομβαρδισμούς στο Λονδίνο και τους πύργους της αυστριακής αριστοκρατίας, αλλά εξελίχθηκε από ανθρώπους θεωρητικούς και πολιτικούς που μιλούσαν γαλλικά.

Η Γερμανία, ηττημένη στρατιωτικά και διχοτομημένη εδαφικά, είχε πετύχει να διασώσει τον καπιταλισμό της. Στην περίφημη δίκη της Νυρεμβέργης δεν δικάσθηκαν οι κύριου δομικοί επιχειρηματικοί όμιλοι του Γ’ Ράιχ. Αντίθετα, προσκολλήθηκαν στους Αμερικανούς. Στο περιβάλλον του Ψυχρού Πολέμου, μάλιστα, με τη μετοίκησή τους στη Βόννη, πέτυχαν να καταστούν δομικοί συνομιλητές στη μεταπολεμική Ευρώπη.

Έτσι, η Γερμανία κατόρθωσε να διασφαλίσει την στήριξη των Αμερικανών και των Αγγλοσαξώνων στην διαγραφή των χρεών της, την πλουσιοπάροχη συμμετοχή της στο σχέδιο Μάρσαλ για την ανοικοδόμησή της και την επιλεκτική σχέση με τις ΗΠΑ μέσω του λόμπι German Marsal Fund, το οποίο πολιτικά περιγράφεται με την γνωστή ομιλία του Αμερικανού προέδρου Κένεντι  στο Βερολίνο.

Από τον Πεταίν στον Ντε Γκολ

Στο πέρασμα της από την εποχή του στρατηγού Πεταίν στην εποχή του στρατηγού ντε Γκολ, η Γαλλία εναρμονίσθηκε πολύ εύκολα με τους νικητές του πολέμου. Ανέλαβε, μάλιστα, έναν -προβλεπτό και αποδεκτό- ισχυρό ρόλο στην θεσμική οικοδόμηση της ηπειρωτικής Ευρώπη εν ειρήνη.

Οι ευθύνες των «εύκαμπτων» γαλλικών ελίτ για την σημερινή κατάσταση της γερμανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη ξεκινούν από εκείνο το σημείο και σχηματοποιούνται από την δομή που εμπεδώθηκε στην θεμελιώδη συνθήκη της Ρώμης το 1957. Μια συνθήκη που οικοδομούσε καρτέλ και όχι πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό συντονισμό εθνών. Κάτι που ευνοούσε αποκλειστικά την ηττημένη Γερμανία, που ήταν κράτος-εταιρία, χωρίς δικαίωμα συγκρότησης ισχυρής εθνικής δομής.

Η Γαλλία επέτρεψε αρχικά το καρτέλ του χάλυβα, στη συνέχεια της ατομικής ενέργειας και τέλος της εμπορικής οικονομικής κοινότητας. Και όμως, η παράδοση της Γαλλίας θα ήταν σε αρμονία με την συγκρότηση μιας νέας “Κοινωνίας των Εθνών” στην Ευρώπη που θα υπέτασσε την Γερμανία σε ρόλο “συνακόλουθου” και όχι σε δυνάμει “ηγεμόνα”. Κάτι ανάλογο με αυτό που συνέβη με το Συμβούλιο Ασφαλείας στον ΟΗΕ.

Οι νικητές υπηρέτησαν τους ηττημένους

Η Γαλλία όφειλε να προκρίνει την ειδική σχέση με την Κοινοπολιτεία του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια νέα διάταξη τύπου Αντάντ, δημιουργώντας ένα τρίγωνο ισχύος με τις ΗΠΑ. Αντιθέτως, με τις αποφάσεις και τις επιλογές τους οι νικητές των δύο παγκοσμίων πολέμων υπηρέτησαν τελικά τους ηττημένους. Τους επίμονους και μεθοδικούς Γερμανούς.

Η ευθύνη της Γαλλίας, όμως, εκτείνεται και σε αυτά που συμφώνησε η ηγεσία της στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Εποχή Μιτεράν στη Γαλλία, Κολ, Γκένσερ, Σμίτ και με ανερχόμενο τον γνωστό μας Δρ. Σόιμπλε στην Γερμανία της δεκαετίας του 1990. Τότε, αντί να διατηρήσει το ECU, ή να εδραιώσει το ευρώ στη βάση του φράγκου, σε τρίγωνο με την αγγλική λίρα και απέναντι στο γερμανικό μάρκο, η Γαλλία απεδέχθη και υποχώρησε πλήρως στις απαιτήσεις του Βερολίνου.

Έτσι φθάσαμε στην δημιουργία του ενιαίου νομίσματος στη βάση του “ράιχμαρκ”. Η συνθήκη του Μάαστριχτ θεμελίωσε μια οικονομική-νομισματική ζώνη που καθιέρωνε μεσοπρόθεσμα την Γερμανία ως ηγεμόνα της Ευρώπης. Η Γαλλία, αλλά αυτή τη φορά και η Ευρώπη των εθνών και των δημοκρατικών θεσμών, ηττήθηκε και πάλι χωρίς πόλεμο…