Τουρκική πρωτοβουλία και αμερικανικές απειλές με φόντο την Ιερουσαλήμ

Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μεταφέρεται την Πέμπτη η συζήτηση για την κατάσταση στην Μέση Ανατολή μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Το κείμενο ψηφίσματος που έχει κατατεθεί στη Γενική Συνέλευση και καταδικάζει την απόφαση του Αμερικανού προέδρου, καταρτίστηκε και υποβλήθηκε από την Υεμένη και την Τουρκία στο όνομα αραβικών χωρών και του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας.

Πρόκειται για ένα σχέδιο απόφασης παρόμοιο με εκείνο που είχε προταθεί την Δευτέρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Έχουν προστεθεί, ωστόσο, παραπομπές σε αποφάσεις που αφορούν την Ιερουσαλήμ και έχουν υιοθετηθεί από την Γενική Συνέλευση.

Την περασμένη Δευτέρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Ουάσινγκτον κατέφυγε στο δικαίωμα βέτο για να εμποδίσει την έγκριση του ψηφίσματος. Στις ψηφοφορίες της Γενικής Συνέλευσης, όμως, δεν υπάρχει βέτο και όπως εκτιμούν διπλωματικές πηγές το καταδικαστικό ψήφισμα αναμένεται να συγκεντρώσει μέχρι και 180 ψήφους από τα 193 κράτη μέλη που μετέχουν σε αυτήν. Αν και οι αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα, μια καταδίκη τέτοιου μεγέθους αποτελεί πλήγμα για την Ουάσιγκτον και την αμερικανική διπλωματική αποστολή στον ΟΗΕ.

Αμερικανοί: Θα κρατήσουμε ονόματα

Μπροστά σε αυτήν την διαμορφούμενη πραγματικότητα η πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Νίκι Χέιλι προχώρησε σε μια απειλητική προειδοποίηση ότι σε αυτήν την ψηφοφορία «οι ΗΠΑ θα σημειώσουν ονόματα». «Στον ΟΗΕ, μας ζητούν πάντα να κάνουμε περισσότερα, να δώσουμε περισσότερα», τόνισε σε μήνυμά της στο Twitter η Χέιλι, η οποία αμέσως μετά πρόσθεσε: «Λοιπόν, όταν παίρνουμε μια απόφαση, σύμφωνα με τη βούληση του αμερικανικού λαού, για το πού θα εγκαταστήσουμε ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ πρεσβεία, δεν περιμένουμε εκείνοι που έχουμε βοηθήσει να μας βάζουν στο στόχαστρο. Την Πέμπτη, θα γίνει μια ψηφοφορία (για ένα κείμενο) που επικρίνει την επιλογή μας. Οι ΗΠΑ θα σημειώσουν ονόματα».

Ο τόνος της Αμερικανίδας διπλωμάτη είναι βέβαια ανάλογος με αυτόν που χρησιμοποίησε την Δευτέρα απευθυνόμενη στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Διπλωματικές πηγές, ωστόσο, αναφέρουν ότι αυτήν την φορά η Ουάσινγκτον έχει αποδυθεί σε εντατική εκστρατεία άσκησης πιέσεων σε κράτη που σκοπεύουν να ψηφίσουν υπέρ του ψηφίσματος.

Η Χέιλι επιχειρεί να αποφύγει μια δεύτερη δημόσια ταπείνωση της αμερικανικής διπλωματίας ανάλογη της ψηφοφορίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Τα 14 από τα 15 μέλη του ψήφισαν κατά της απόφασης Τραμπ, υποχρεώνοντας την Αμερικανίδα αντιπρόσωπο να χαρακτηρίσει το αποτέλεσμα «μια προσβολή» που «δεν πρόκειται να ξεχάσουμε».

Σε ρόλο προστάτη η Άγκυρα

Οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή έδωσαν μια νέα ευκαιρία στην Άγκυρα και πρωτίστως στον Ερντογάν να εμφανιστεί ως προστάτης του μουσουλμανικού κόσμου και ως ενωτικός παράγοντας στις διαφορές μεταξύ των αραβικών χωρών, υποστηρίζοντας τα αιτήματα των Παλαιστινίων. Η πρωτοβουλία για την κατάθεση ψηφίσματος από κοινού με την Υεμένη, χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο με συνασπισμό κρατών υπό την Σαουδική Αραβία, έρχεται λίγες ημέρες μετά την σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί οι ηγέτες του Οργανισμού ανακήρυξαν την Ανατολική Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη για να παραστεί στην ειδική σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που θα γίνει την Πέμπτη, όπως δήλωσαν πηγές του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Πριν φύγει για την Νέα Υόρκη όμως, ο Τσαβούσογλου θα έχει συναντήσεις με τον Ιρανό και τον Αζέρο ομόλογό του στο Μπακού την Τετάρτη. Παραλλήλως, Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε ότι στην πτήση για την έδρα του ΟΗΕ, μέσω Κωνσταντινούπολης, ο Τσαβούσογλου θα συνοδεύεται από  τον Παλαιστίνιο υπουργό Εξωτερικών Ριγιάντ αλ Μάλικι.

Οι Παλαιστίνιοι στην Μόσχα

Την ίδια ώρα, ο σύμβουλος του Παλαιστίνιου προέδρου για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ναμπίλ Σαάτ μετέφερε στον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, μήνυμα του Μαχμούτ Αμπάς για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Το περιεχόμενο του μηνύματος, σύμφωνα με τον Σαάτ, συνίσταται στο εξής: «αυτό που επιδιώκουμε είναι οι ΗΠΑ να μην έχουν το μονοπώλιο (της μεσολάβησης στην παλαιστινοϊσραηλινή) ειρηνευτική διαδικασία και επιθυμούμε πολύ η Ρωσία να διαδραματίσει μελλοντικά σημαντικό ρόλο στην διευθέτηση του Μεσανατολικού».

Επισήμανε ακόμη ότι στην Παλαιστίνη αξιολογούν ως πολύ θετική την στάση της Ρωσίας και σημείωσε ότι η Μόσχα «είναι σε θέση να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην διευθέτηση του προβλήματος και εμείς από την πλευρά μας θέλουμε να συζητήσουμε συγκεκριμένες μορφές συμμετοχής της Ρωσίας στην ειρηνευτική διαδικασία».

Στήριξη στο θέμα, εκτός αραβικού  κόσμου, αναζητεί και το Αμάν με τον Ιορδανό μονάρχη Αμπντάλα να πραγματοποιεί περιοδεία στο Βατικανό και την Γαλλία. Ο Αμπντάλα είχε μια εγκάρδια συνομιλία με τον πάπα Φραγκίσκος, όπου έθεσε το ζήτημα της Ιερουσαλήμ. Το Βατικανό έκανε «ιδιαίτερη αναφορά στον ρόλο της χασεμιτικής δυναστείας ως θεματοφύλακα των Αγίων Τόπων», καθώς η εν λόγω δυναστεία Αμπντάλα είναι ο θεματοφύλακας των μουσουλμανικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ.