ΕΛΑΜ και ΔΗΠΑ οι δύο εκπλήξεις των κυπριακών εκλογών

Αποτίμησης των εκλογικών αποτελεσμάτων της περασμένης Κυριακής συνέχεια. Τα κόμματα, λένε, αξιολογούν τις επιδόσεις τους, την ώρα που η κοινωνία αποφάνθηκε. Το ζητούμενο είναι τα μηνύματα να έχουν αποδέκτες. Οι τρεις μεγάλοι, ως γνωστό, κατέγραψαν απώλειες, με πιο ηχηρή ήττα εκείνη του ΑΚΕΛ. Κι αυτό γιατί στην χειρότερη φάση της κυβέρνησης, όταν και ο πάτος του βαρελιού είχε τρυπήσει, αντί να εισπράξει ψήφους και στήριξη, μειώθηκαν τα ποσοστά του.

Στο πάζλ λοιπόν του νέου σκηνικού, όπως διαμορφώθηκε την περασμένη Κυριακή, υπάρχουν και κομμάτια, που πρέπει να τύχουν ειδικής ανάγνωσης, καθώς αναδεικνύουν νέες συμπεριφορές του εκλογικού σώματος. Η μια… έκπληξη ήταν το ακροδεξιό ΕΛΑΜ. Αναρριχήθηκε στην τέταρτη θέση, εκτοπίζοντας ένα παραδοσιακό κόμμα, την ΕΔΕΚ. Το υποκατάστημα στην Κύπρο της αλήστου μνήμης Χρυσής Αυγής, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ενισχύει την δύναμη της. Όταν πρωτοεμφανίσθηκε πολιτικές δυνάμεις, αλλά και ΜΜΕ, τους παρουσίαζαν ως “λάιτ” ακροδεξιούς.

Όταν δε εισήλθε για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο έτυχε “υποδοχής” από κάποιους και υποβαθμίστηκαν τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του κόμματος αυτού. Κάτι που οι ίδιοι οι ελαμίτες δεν το έπρατταν, αν και ήταν προσεκτικοί, καθώς έτσι, θεωρούν, ότι πετυχαίνουν τους στόχους τους. Παρακολουθήσαμε και περιπτώσεις συνεργασίας με τα υπόλοιπα κόμματα. Θα επαναλάβουμε και το γεγονός ότι το πρώτο και τελευταίο επεισόδιο που υπήρξε στην ολομέλεια, έληξε πολύ (μα πολύ) φιλικά. Κι αυτό, βέβαια, όταν θεώρησαν πως δεν υπήρχαν ΜΜΕ.

Η ενίσχυση του ΕΛΑΜ

Το ΕΛΑΜ, ενισχύεται εκλογικά και βλέπει προς τα… πάνω. Ανέβηκε στην τέταρτη θέση και βλέπει για προς την τρίτη. Επιχειρεί να εκφράσει ένα κομμάτι της κυπριακής κοινωνίας που απορρίπτει τα παραδοσιακά κόμματα και θεωρεί πως η ριζοσπαστικοποίησή του περνά από την ακροδεξιά. Αυτό κάθε φορά του προσθέτει ψήφους, καθώς θεωρείται κόμμα διαμαρτυρίας. Αν και κάθε άλλο παρά αντισυστημικό κόμμα είναι.

Αυτό, βέβαια, δεν είναι κυπριακό φαινόμενο καθώς ευρύτερα, σε ευρωπαϊκές και μη χώρες, τα ακροδεξιά κόμματα έχουν καταφέρει να εισέλθουν στη σφαίρα του κοινωνικώς αποδεκτού. Αξιοποιούν την αποτυχία του πολιτικού συστήματος να δώσει λύσεις και να προσφέρει διεξόδους. Κυρίως σε οικονομικές κρίσεις και γενικότερα σε κρίσεις, που ενδέχεται να είναι βαθιά κοινωνικές όπως κι άλλες (υγειονομικές για παράδειγμα).

Είναι σαφές πως δεν μπορεί αυτό το φαινόμενο να αφεθεί να ενισχύεται και να υποβαθμίζεται η δράση και η συμπεριφορά. Να επαναλάβουμε και κάτι άλλο σημαντικό, στο οποίο αναφερθήκαμε και στο παρελθόν, αλλά τίποτε δεν έγινε προς αυτή την κατεύθυνση: Ο Γενικός Εισαγγελέας της Κυπριακής Δημοκρατίας καλώς θα εξετάσει τη διασύνδεση Χρυσής Αυγής και ΕΛΑΜ. Στοιχεία, το 2013 από τον Άντρο Κυπριανού, έχουν κατατεθεί, συνοδευόμενα με φωτογραφικό υλικό.

Η επιτυχία της ΔΗΠΑ

Η άλλη έκπληξη ήταν, ως γνωστό, η ΔΗΠΑ. Πρόκειται για ένα πολιτικό εγχείρημα που πήρε γρήγορα τα “πάνω του”. Το αποτέλεσμα ήταν επιτυχές. Υπήρχε, βεβαίως, η “υποδομή”, από τα στελέχη που αποχώρησαν από το ΔΗΚΟ, ενώ σε μεγάλο βαθμό κατάφερε να εκφράσει τις νοοτροπίες του παλιού Δημοκρατικού Κόμματος. Όταν ο Μάριος Καρογιάν δήλωνε, το βράδυ των εκλογών, πως το κόμμα του αναμετρήθηκε με τα συστημικά κόμματα και κέρδισαν, προφανώς δεν το εννοούσε. Η ΔΗΠΑ είναι και όχι μόνο αυτή, σαρξ εκ της σαρκός του πολιτικού συστήματος και του κατεστημένου.

Το εάν είναι κάποιος αντισυστημικός ή όχι δεν καθορίζεται από την ληξιαρχική πράξη δημιουργίας του, αλλά από την όλη διαδρομή του. Η ΔΗΠΑ κατάφερε εκλογικό πλήγμα στο ΔΗΚΟ και αναμένεται ότι θα παρακολουθήσουμε, εντός και εκτός Βουλής, κόντρες μεταξύ τους καθώς απευθύνονται σε μεγάλο βαθμό στο ίδιο ακροατήριο. Το μεγάλο στοίχημα είναι ποιος θα αντέξει και ποιος θα κερδίσει. Η ΔΗΠΑ κινείται ως συμπολίτευση κι αυτό της προσφέρει δυνατότητες. Ουσιαστικά συνεχίζει, συγκροτημένα ως σχήμα πλέον, από εκεί που έμεινε η σχέση με το προεδρικό, όταν ήταν πρόεδρος του ΔΗΚΟ ο Μάριος Καρογιάν. Το θέμα, πάντως, για την ΔΗΠΑ είναι μην έχει την τύχη κομμάτων που δημιουργήθηκαν από διασπάσεις, αποχωρήσεις.

Σε αυτές τις εκλογές, έχουν κριθεί πολλά. Υπάρχει ο κίνδυνος να μην λάβει το μήνυμα το πολιτικό σύστημα. Γιατί αυτό γίνεται συνήθως. Κυρίως για το γεγονός ότι πέραν από το την αποχή (191.000 δεν ψήφισαν) περίπου 80.000 δεν έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. Τελικά, πέραν από το χαστούκι που έχουν δεχθεί στις εκλογές, δεν έχουν και την λαϊκή νομιμοποίηση.