Τι μπορώ να κάνω για να “πιάσει” καλύτερα το εμβόλιο

Όσοι νόσησαν μετά τον πλήρη εμβολιασμό τους είναι πολύ λίγοι και στην συντριπτική πλειοψηφία τους τα άτομα που χρειάζονται πλέον νοσηλεία, είναι οι ανεμβολίαστοι. Το 90% των εισαγωγών  στα νοσοκομείο το τελευταίο διάστημα αφορά σε ανεμβολίαστους ηλικιωμένους. Όμως υπάρχουν και εκείνοι οι άτυχοι, που παρότι έχουν κάνει το εμβόλιο –τις δύο δόσεις–  το ανοσοποιητικό τους δεν λειτούργησε “στο φουλ” και δεν ανέπτυξαν αντισώματα.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον τηλεοπτικό ΣΚΑΙ, από όσους εμβολιασμένους έχουν εισαχθεί για νοσηλεία, το 8% έως 9% είχε κάνει μόνο την πρώτη δόση και το 2-3% είχε κάνει και τις δύο δόσεις. Το υπουργείο Υγείας δεν παρέχει στοιχεία για τους θανάτους σε ΜΕΘ κατά ηλικία και περιοχή και ειδικότερες κατηγορίες εμβολιασμού. Προστρέξαμε σε μια αξιόπιστη αμερικανική μελέτη. Σύμφωνα με αυτήν στις ΗΠΑ έχουν διαπιστώσει ότι μεταξύ των 84 εκατομμυρίων πολιτών που έχουν πλήρως εμβολιασθεί, μόνον 6.000 κόλλησαν τον ιό, και από αυτούς 396 χρειάσθηκαν νοσηλεία, δηλαδή είχαν νοσήσει βαριά.

Οι Αμερικανοί επιστήμονες στην έρευνά τους εκτιμούν ότι οι αναφερόμενοι αριθμοί είναι μάλλον μικροί, καθώς θεωρούν ότι χιλιάδες εμβολιασθέντες κόλλησαν, όμως παρέμειναν ασυμπτωματικοί και δεν καταγράφηκαν πουθενά. Πάντως, από αυτούς τους 396 που καταγράφηκε ότι νόσησαν σοβαρά, πέθαναν οι 74. To 60% από όσους μολύνθηκαν παρά τον εμβολιασμό, ήταν στις ΗΠΑ άνω των 60 ετών, παρότι αυτή η ηλικιακή ομάδα συνιστά το 19% του γενικού πληθυσμού της χώραςκαι αναλογικά θα “έπρεπε” να συνιστά το 19% των μολύνσεων.

Όμως, διαπιστώνονται τριπλάσιες πιθανότητες μόλυνσης, κυρίως επειδή προϊούσης της ηλικίας, μειώνεται σε κάποιο βαθμό (από μικρό έως ιδιαίτερα σημαντικό) η ικανότητα του οργανισμού να παράγει αντισώματα έναντι οιασδήποτε λοίμωξης. Είναι και από παλιότερες έρευνες γνωστό, ότι στον αντιγριπικό εμβολιασμό για παράδειγμα, οι άνω των 70  ετών έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν πολύ λίγα αντισώματα σε σύγκριση με τους 50άρηδες ή και τους 60άρηδες και τελικά να νοσήσουν ή και να πεθάνουν από γρίπη.

Ενίσχυση ανοσοποιητικού

Στην σχετική έρευνα για την αναπόφευκτη μείωση της ανοσίας στους ηλικιωμένους προτείνονται διάφορες πειραματικές θεραπείες, αλλά ο μόνος εφαρμόσιμος και διεθνώς επιστημονικά αποδεκτός μέχρι στιγμής τρόπος ενίσχυσης του ανοσοποιητικού, είναι η κατανάλωση αντιοξειδωτικών τροφίμων και το περπάτημα ή πάντως κάποια μορφή άσκησης.

Σημαντική είναι η βιταμίνη C επειδή βοηθά και τις άλλες, αλλά συνιστάται να λαμβάνεται σε φυσική μορφή και όχι ως συμπλήρωμα ή, εν ανάγκη, κάπως αραιά ως συμπλήρωμα. Οι καπνιστές όμως πρέπει να προσέξουν να μην ανάβουν τσιγάρο πριν ή μετά την κατανάλωση τροφίμου πλούσιου σε C και βήτα-καροτένια. Πλούσια σε C είναι η ντομάτα, τα πορτοκάλια,  η κόκκινη πιπεριά που, αλλά και το μπρόκολο. Όμως το μπρόκολο την χάνει στο μαγείρεμα ως επί το πλείστον, καθώς πρόκειται για βιταμίνη ευαίσθητη στις υψηλές θερμοκρασίες.

Πολλά αντιοξειδωτικά πέραν της C έχουν και μια σειρά από τρόφιμα, όπως ο μαϊντανός στον οποίο όμως παίζει ρόλο η επεξεργασία: χάνει τα μισά αντιοξειδωτικά του αν είναι κατεψυγμένος και το 80% αν είναι αποξηραμένος. Ό,τι και αν αποφασίσει να καταναλώσει  κάποιος ως αντιοξειδωτικό χρειάζεται μέτρο, καθώς και το πιο ωφέλιμο τρόφιμο έχει τις παρενέργειές του και τις αντενδείξεις του.

Αντιοξειδωτικά και πρωτεΐνες

Στα αντιοξειδωτικά τρόφιμα και αφεψήματα περιλαμβάνονται τα πορτοκάλια, το μπρόκολο, το σπανάκι, η μαύρη σοκολάτα, οι γλυκοπατάτες, το καρότο, το τσάι –ειδικά το πράσινο– τα σταφύλια και άλλα. Δεν ενδείκνυνται συμπληρώματα που υποτίθεται ή που πράγματι  ενισχύουν το ανοσοποιητικό, γιατί στους ηλικιωμένους (ιδιαίτερα στις γυναίκες) με αυτά τα συμπληρώματα υπάρχει ο κίνδυνος να παρουσιάσουν αυτοάνοσα νοσήματα. Αυτά ειναι αποτέλεσμα μιας υπερλειτουργίας του ανοσοποιητικού προς λανθασμένη, όμως, κατεύθυνση.

Κάποια αντιοξειδωτικά που λαμβάνονται ως συμπληρώματα φέρνουν καμιά φορά και το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, όπως π.χ. η λήψη βήτα-καροτενίων που συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα και του στόματος στους καπνιστές, τα συμπληρώματα της Ε που συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού (κυρίως σε όσους ήδη παίρνουν αντιπηκτικά) και κακοήθειας στον προστάτη κ.ά.

Επίσης για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού χρειάζονται και πρωτεΐνες, όχι όμως σε μεγάλες ποσότητες, αλλά με μέτρο, όσον αφορά ειδικά το κόκκινο κρέας αλλά και το “λευκό”.  Γενικά οι πρωτεΐνες είναι χρήσιμες και όσοι είναι χορτοφάγοι τις προμηθεύονται από άλλες πηγές, παρότι οι φυτικές πρωτεΐνες δεν μεταβολίζονται εξίσου με τις άλλες. Οι μη χορτοφάγοι μπορούν να τις παίρνουν και από κρέας, γιαούρτι, ψάρια, τυριά, αυγά κ.λπ. Οι υπερβολικές ποσότητες πρωτεϊνών πάντως καταπονούν το ανοσοποιητικό και ενοχοποιούνται και για άλλες βλάβες υγείας.

Ύπνος, στρες, ρύποι

Σημαντικό είναι πριν από τον εμβολιασμό οι άνω των 60 αλλά και οι νέοι που βρίσκονται για διάφορους λόγους σε ανασοκαταστολή, να κοιμούνται καλά, καθώς ο καλός ύπνος διευκολύνει το ανοσοποιητικό (7 έως 9 ώρες μη διακεκομμένου ύπνου). Επίσης να συζητήσουν με το γιατρό τους αν για ένα μικρό διάστημα πριν από το εμβόλιο αλλάξουν την αγωγή τους, αν αυτή περιλαμβάνει κορτιζόνη ή άλλα ανοσοκατασταλτικά σκευάσματα. Από την άλλη, η μείωση των σκευασμάτων αυτών μπορεί να επιφέρει αύξηση των φλεγμονών, οπότε είναι σκόπιμο κανείς να μην τροποποιεί την αγωγή του χωρίς συνεννόηση με έναν ειδικό που να γνωρίζει καλά τόσο την πάθησή του όσο και τρόπο που λειτουργούν οι εμβολιασμοί στον οργανισμό.

Επίσης, το ανοσοποιητικό βάλλεται από περιβαλλοντικούς ρύπους, όπως το κάπνισμα και άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Τέλος, το ανοσοποιητικό καταπονείται πολύ από το άγχος. Για το τελευταίο, πολλοί άνθρωποι, που δεν επιλέγουν για οικονομικούς και άλλους λόγους, τους ειδικούς για ψυχοθεραπεία, καταφεύγουν στην αμέσως επόμενη λύση, τη χρήση αγχολυτικών σκευασμάτων.

Για να λειτουργεί καλά το ανοσοποιητικό στους άνω των 60, χρειάζεται η ζωή να είναι κάπως ξεκούραστη και μετρημένη, καθώς η καταπόνηση ή οτιδήποτε ακραίο κάνει τον οργανισμό να στρέφεται σε άλλες ανάγκες και έτσι, αυτομάτως, υπολειτουργούν τα υπόλοιπα συστήματα. Αν π.χ. κάποιος εκτίθεται σε καύσωνα, ο οργανισμός επικεντρώνεται στην άμυνα από την υψηλή θερμοκρασία και πάνε σε δεύτερη μοίρα άλλες δευτερεύουσες (ως προς τον άμεσο κίνδυνο) λειτουργίες.