Με Αναστασιάδη ξαναστήνουν σκηνικό “Ανάν”

του Κώστα Βενιζέλου  –

Σκηνικό στο Κυπριακό διαμορφώνεται ενόψει μετεκλογικών παρεμβάσεων από τρίτους. Η ταχύτητα των εξελίξεων θα καθοριστεί εν πολλοίς από το αποτέλεσμα των εκλογών. Το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου δείχνει ότι ο Νίκος Αναστασιάδης δύσκολα θα χάσει την επανεκλογή. Αμέσως μετά αναμένεται να εκδηλωθούν παρεμβάσεις με σκοπό να διαμορφωθούν το συντομότερο οι συνθήκες για να επαναληφθούν οι συζητήσεις από το σημείο που είχαν σταματήσει στο Κραν Μοντάνα, το περασμένο καλοκαίρι.

Ο ΟΗΕ, κατά κύριο λόγο, όπως και η γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Φόρεϊν Όφις, εκτιμούν πως θα πρέπει να υπάρξει μια νέα προσπάθεια τον Απρίλιο με καταληκτικό χρόνο λήξης της παρέμβασης τον ερχόμενο Ιούνιο. Σημείο εκκίνησης θα είναι το πλαίσιο Γκουτέρες, το οποίο κατατέθηκε στο Κραν Μοντάνα, καθώς και το υλικό που έχει κατατεθεί τόσο στις δυο πενταμερείς όσο και στις συζητήσεις από το 2015 και εντεύθεν.

Για τον ΟΗΕ το υλικό αυτό θεωρείται κεκτημένο της διαδικασίας, εκτός κι εάν αμφισβητηθεί από κάποιον από τους εμπλεκόμενους. Οι σχεδιασμοί αυτοί στηρίζονται σε ασκήσεις επί χάρτου που έχουν γίνει ενόψει της ολοκλήρωσης και των εκλογών στην Κύπρο. Στα ψηλά δώματα του Διεθνούς Οργανισμού, όπως και οι Αγγλοαμερικανοί, αρχίζουν να καλλιεργούν και πάλι την ανεδαφική θεωρία της «τελευταίας ευκαιρίας» στο Κυπριακό.

Πίσω από τις γραμμές

Στα στέκια των ξένων διπλωματών γίνεται λόγος για αναζήτηση «άλλων επιλογών» σε περίπτωση που αποτύχει η νέα προσπάθεια. Για τις «άλλες επιλογές» αναπτύσσονται διάφορες ιδέες και κάποιες ενέργειες που γίνονται από τώρα, όπως οι αναφορές στην πρόσφατη έκθεση σε «τουρκοκυπριακές αρχές» (κατεχόμενη Κύπρο) ενδέχεται να λειτουργούν ως προπομποί.

Η φρασεολογία που υιοθετείται από τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα σαφώς και κατοχυρώνει νέες προσεγγίσεις στο Κυπριακό. Διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως η πρόσφατη έκθεσή του για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ έστελνε πολλά μηνύματα για να αξιολογήσουν οι εμπλεκόμενοι «κυρίως εάν κανείς μπορούσε να διαβάσει πίσω από τις γραμμές».

Με βάση το μήνυμα που έστειλε ο Γενικός Γραμματέας πολλές φορές μετά την αποτυχημένη πενταμερή του Κραν Μοντάνα και εντεύθεν, θα πρέπει να προηγηθούν συζητήσεις επί κυπριακού εδάφους μεταξύ του νικητή των εκλογών και του κατοχικού ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.

Η όποια νέα παρέμβαση Γκουτέρες θα γίνει μετά από κοινό αίτημα των δύο. Οι συζητήσεις, ωστόσο, στην Κύπρο δεν αναμένεται να περιλαμβάνουν εκ των πραγμάτων τα θέματα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων. Ο Ακιντζί δεν έχει τέτοια εξουσιοδότηση από την Άγκυρα. Ως εκ τούτου, οι συζητήσεις θα περιοριστούν στα θέματα των εσωτερικών πτυχών. Αυτό θα είναι αρκετό;

Το χρονικό ορόσημο του Ιουνίου, που τίθεται παρασκηνιακά από τρίτους, δεν είναι άσχετο με τους σχεδιασμούς που διαμορφώνονται για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Είναι προφανές πως θα χρησιμοποιήσουν το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ως εργαλείο πίεσης, ώστε να υπάρξει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αποτέλεσμα το πρώτο εξάμηνο του 2018.

Σημειώνεται συναφώς πως με βάση την πρόσφατη ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από την Ειδική Αντιπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο Ελίζαπεθ Σπέχαρ, αλλά και τις τοποθετήσεις που έγιναν από τους Αντιπροσώπους κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, διαμορφώνεται τάση υπέρ της ανάγκης ενίσχυσης του αστυνομικού σκέλους της Δύναμης.

Η Άγκυρα αγριεύει

Επιπροσθέτως, πληροφορίες αναφέρουν πως διαμορφώνεται ένα κλίμα, μεταξύ διαφόρων χωρών και του ΟΗΕ για προώθηση πρωτοβουλιών με σκοπό την «ομαλοποίηση της κατάστασης στο νησί», ανεξαρτήτως εάν υπάρχει ή όχι διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Τι εννοούν με αυτό; Με δικοινοτικές επαφές, αλλά και μέσω των τεχνικών επιτροπών. Είναι πρόδηλο ότι μια τέτοια προσέγγιση συνδέεται με προσεγγίσεις πως το Κυπριακό είναι ζήτημα «έλλειψης εμπιστοσύνης», δικοινοτικών επαφών και ασφαλώς όχι εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής.

Οι πληροφορίες φέρουν τους ενδιαφερόμενους τρίτους να προετοιμάζουν το έδαφος για νέες παρεμβάσεις. Με συγκεκριμένη ατζέντα και με χρονικό ορόσημο. Αυτό, βέβαια, θα εξαρτηθεί και από τους εμπλεκόμενους, όπως τουλάχιστον έχει επιβεβαιώσει ο Γκουτέρες.

Παραλλήλως, το κλίμα στα Κατεχόμενα είναι τεταμένο. Τα όσα διαδραματίσθηκαν προ ημερών έξω από τα γραφεία της τουρκοκυπριακής εφημερίδας “Αφρίκα” με τους τραμπουκισμούς των ακροδεξιών του Ερντογάν, δείχνουν πως η Άγκυρα έχει αγριέψει. Οι ακραίες εκδηλώσεις έχουν δημιουργήσει κλίμα φόβου και τρομοκρατίας στις κατεχόμενες περιοχές.

Η Τουρκία διαχρονικά χρησιμοποιεί τον λεγόμενο δικοινοτικό διάλογο ως άλλοθι για να εφαρμόζει τους σχεδιασμούς της. Φαίνεται πως τώρα σπεύδει για τη δημιουργία νέων τετελεσμένων. Ο απόλυτος έλεγχος των Κατεχομένων από την Τουρκία δεν είναι καινούργιο στοιχείο. Ισχύει από το 1974 και εντεύθεν. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση οι σχεδιασμοί διαφοροποιούνται δια της πρακτικής της επιβολής και του φόβου, που υιοθετεί το καθεστώς Ερντογάν.