Οι πέντε λόγοι που έδωσαν τη νίκη στον Αναστασιάδη

του Κώστα Βεζινέλου –

Αυτή η νίκη δεν ανήκει στο ΔΗΚΟ, το οποίο στο παρελθόν είχε πάντα τον τρόπο να είναι μόνιμα, ως έπιπλο, στην εξέδρα των νικητών. Ανήκει στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στις αδυναμίες των αντιπάλων του, την πλειοψηφούσα κοινωνική τάση που επιλέγει την πεπατημένη, αποφεύγοντας τις αλλαγές, στη μεγάλη σιωπηρή αποχή των πολιτών. Τώρα, όμως, που σιγά-σιγά η σκόνη θα κατακαθήσει και τα ζητήματα θα τεθούν πιο νηφάλια, θα πρέπει να ειπωθούν μια σειρά από διαπιστώσεις.

Είναι προφανές πως βιώσαμε το σκηνικό του 2013, καταγράφηκαν περίπου τα ίδια ποσοστά, αν και τα δεδομένα ήταν σαφώς διαφορετικά, τότε και τώρα. Πώς κωδικοποιείται η επόμενη ημέρα των εκλογών σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα;

Πρώτον, είναι προφανές πως η νίκη του Νίκου Αναστασιάδη ήταν άνετη και ισχυρή και τον καθιστά κυρίαρχο του πολιτικού σκηνικού. Η νίκη του, όμως, έχει να κάνει και με το γεγονός ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τους υπόλοιπους. Την ίδια ώρα, είναι προφανές πως ο κ. Αναστασιάδης έχει αξιοποιήσει την τάση που κυριαρχεί στην κοινωνία, που θέλει τους πολίτες να μην ρισκάρουν, να μην επιλέγουν οτιδήποτε μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά τους.

Δεύτερον, είναι σαφές πως η ηγεσία του ΑΚΕΛ διεσώθη από τα ποσοστά που εξασφάλισε ο Σταύρος Μαλάς. Ήταν το κόμμα έτοιμο να κυβερνήσει ξανά, ή στόχος του σ’ αυτές τις εκλογές ήταν να περάσει ο υποψήφιος στον δεύτερο γύρο; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα σαφώς και υπάρχει στα υψηλά δώματα του κόμματος, αν και η εκτίμηση στην κοινωνία είναι σαφής.

Την ίδια ώρα, η ηγεσία του ΑΚΕΛ επιχείρησε να φορτώσει την εκλογική αποτυχία στον ενδιάμεσο πολιτικό χώρο. Μια προσφιλής μέθοδος προηγούμενων δεκαετιών. Η αποποίηση ευθυνών για επιλογές (η πρώτη ήταν από τον χώρο του βαθέος κεφαλαίου) και υιοθέτηση της γνωστής προσέγγισης ότι «φταίνε οι άλλοι». Αυτό το παραμύθι καλλιεργείται για να μην δώσουν εξηγήσεις στην εκλογική βάση.

Τρίτον, οι λεγόμενοι “ενδιάμεσοι” με βασική υποψηφιότητα αυτή του Νικόλα Παπαδόπουλου ηττήθηκαν και στους δύο γύρους των εκλογών. Στον πρώτο γύρο, επειδή δεν πέρασαν στον δεύτερο. Το ποσοστό τους περιορίστηκε στο 26% αν και η πρόσθεση των ποσοστών των κομμάτων που τον υποστήριξαν ήταν περίπου 32%. Στον δεύτερο γύρο ηττήθηκαν καθώς η απόφαση «ούτε Αναστασιάδη ούτε Μαλά» δεν ακολουθήθηκε από τους ψηφοφόρους τους. Αυτό που έγινε τελικά ήταν πως οι ψηφοφόροι επέλεξαν «είτε τον ένα είτε τον άλλο». Οι ψηφοφόροι του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου τριχοτομήθηκαν σε Αναστασιάδη, Μαλά και αποχή κι αυτό πρέπει να προβληματίσει.

Τέταρτον, είναι προφανές πως ο κομματικός χάρτης θα αλλάξει. Αυτό είναι αναπόφευκτο μετά το εκλογικό αποτέλεσμα. Για τους νικητές, οι όποιες εσωκομματικές αμφισβητήσεις δεν θα βρουν έδαφος. Ο Νίκος Αναστασιάδης και στις δυο ομιλίες του το βράδυ της Κυριακής, καθόρισε –για όσους διαβάζουν πίσω από τις γραμμές– και το τοπίο στον ΔΗΣΥ και έκλεισε τις όποιες σκέψεις μπορεί να υπήρχαν (και υπήρχαν, κάποιοι, καραούλι περιμένοντας). Για τους ηττημένους τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Όσοι δεν «αγγίξουν» τις πραγματικότητες και κρύψουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί, θα βρουν πιο έντονα τα προβλήματα στις επόμενες εκλογές, ίσως και νωρίτερα.

Πέμπτον, το σκηνικό που στήθηκε προεκλογικά επιβεβαιώνει μια παραδοξότητα. Μια χώρα που πέρασε από Μνημόνιο, που δεν ξεπέρασε την οικονομική κρίση, στις εκλογές –ενώπιον των πολιτών– δεν είχε μια αριστερή πρόταση.