Η τουρκική πειρατεία φέρνει πιο κοντά τον κόμπο στο χτένι

Η Άγκυρα είχε χρησιμοποιήσει και παλαιότερα απειλές άσκησης στρατιωτικής βίας, ελπίζοντας ότι κατ’ αυτό τον τρόπο θα τορπίλιζε τις συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας με μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες και θα “γκρίζαρε” την κυπριακή ΑΟΖ. Η τακτική της εκείνη, ωστόσο, απέτυχε. Οι απειλές και οι ενέργειές της στάθηκαν ανίκανες να εμποδίσουν πρακτικά το πρόγραμμα γεωτρήσεων.

Γι’ αυτό και τώρα ο Ερντογάν έκανε το παραπάνω βήμα, παρά τα μηνύματα που του έχουν στείλει και η Ουάσιγκτον και η Ευρώπη. Πέρασε από τις ρητορικές απειλές στα έργα, εμποδίζοντας την πλατφόρμα της ΕΝΙ να πάει στον στόχο της γεώτρησης. Η κίνηση της Άγκυρας εκ των πραγμάτων πετάει το μπαλάκι στην άλλη πλευρά. Όχι μόνο στην Κυπριακή Δημοκρατία και στην Ιταλία, αλλά και στην ΕΕ και στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι διακυβεύεται η διεθνής έννομη τάξη σχετικά με την έρευνα και την εκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων διεθνώς.

Αντιδρώντας στην τουρκική πειρατική ενέργεια, η Λευκωσία άφησε την πρωτοβουλία των χειρισμών στη Ρώμη, ελπίζοντας πως αυτή θα λύσει το πρόβλημα με την Άγκυρα. Προφανώς, όταν αποφάσισε να προβεί σ’ αυτή την κίνηση, ο Ερντογάν είχε σκεφθεί και τις αντιδράσεις. Αυτό μας οδηγεί στην εκτίμηση ότι δεν θα κάνει εύκολα πίσω. Η Ιταλία, άλλωστε, δεν είναι ΗΠΑ, ούτε καν Γαλλία. Μπορεί, λοιπόν, η Ρώμη να στέλνει στην περιοχή μία φρεγάτα, αλλά με εντολή να μην έρθει κοντά στα τουρκικά πολεμικά πλοία. Με άλλα λόγια, πρόκειται για συμβολική κίνηση, χωρίς πρακτική σημασία.

Είναι προφανές πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να υπερασπίσει με στρατιωτικά μέσα την ΑΟΖ της. Έχει και τη δυνατότητα και κυρίως την υποχρέωση, όμως, να εξαντλήσει όλα τα διπλωματικά περιθώρια για να εμπλέξει πρωτίστως την ΕΕ, αλλά και την Ουάσιγκτον. Όπως έχει ήδη φανεί, ούτε ο ευρωπαϊκός ούτε ο αμερικανικός παράγοντας είναι διατεθειμένοι να κάνουν κάτι περισσότερο από λόγια.

Προφανώς, ο Ερντογάν δεν πρόκειται να πτοηθεί από λόγια και να κάνει πίσω. Και βεβαίως εάν τελικώς καταφέρει manus militari να εμποδίσει την πραγματοποίηση της γεώτρησης θα έχει δημιουργήσει προηγούμενο. Το ενδιαφέρον είναι εάν θα ακολουθήσει την ίδια τακτική για να εμποδίσει προγραμματισμένες γεωτρήσεις της γαλλικής TOTAL ή και της αμερικανικής EXXON-MOBIL. Εάν τις εμποδίσει πώς άραγε θα αντιδράσει το Παρίσι και η Ουάσιγκτον;

Στην πραγματικότητα, η Δύση δεν έχει ακόμα καταλήξει πως θα αντιμετωπίσει την ανεξέλεγκτη Τουρκία. Δεν θέλει να χάσει το γεωπολιτικά πολύτιμο τουρκικό “οικόπεδο”, αλλά από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να ανέχονται για πολύ ακόμα τα αλλεπάλληλα “οθωμανικά χαστούκια”, για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του Ερντογάν. Όλα δείχνουν, πάντως, πως ο κόμπος φθάνει στο χτένι.

Η επίσκεψη Τίλερσον στην Άγκυρα είναι ίσως η τελευταία προσπάθεια της Ουάσιγκτον να διασώσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η δυτική ανοχή προς την Τουρκία, πάντως, δεν μπορεί να συνεχισθεί για πολύ ακόμα. Αφενός, επειδή αποχαλινώνει τον Ερντογάν, αφετέρου επειδή διαβρώνει το διεθνές κύρος των ΗΠΑ και της ΕΕ. Είναι σαφές ότι οι εξελίξεις και στο ελλαδοτουρκικό και στο κυπριακό μέτωπο θα επικαθορισθούν από το πως θα διαμορφωθεί τελικώς η στάση της Δύσης έναντι της Τουρκίας.