Περί μέτρων και αντιμέτρων

Τελικά οι δανειστές επέβαλλαν την απαίτησή τους για μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα ύψους 2,0% του ΑΕΠ την περίοδο 2019-2020. Πρόκειται για στοχευμένα μέτρα που αφορούν, ως γνωστόν, στη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,0% το 2019 και μείωση του ύψους του αφορολόγητου, έτσι ώστε να επιφέρει αύξηση των φορολογικών εσόδων επίσης κατά 1,0% του ΑΕΠ. Τα συγκεκριμένα μέτρα κρίνονται απαραίτητα, προκειμένου, με βάση τις απόψεις των δανειστών, να επιτευχθούν πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ, τα οποία συνάδουν με την μέχρι σήμερα μελέτη για τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους.

 Τα μέτρα εκφράζουν απολύτως την θεωρητική  οικονομική λογική των δανειστών  και κυρίως του ΔΝΤ, για τους εξής λόγους: Μειώνουν περαιτέρω τη συνταξιοδοτική δαπάνη και το ύψος του αφορολόγητου, προκειμένου να εξασφαλίσουν με σίγουρο τρόπο την επίτευξη του απαιτούμενου πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5%. Όμως, το περίεργο είναι ότι απαιτούν τις ίδιες ακριβώς παρεμβάσεις ακόμη και όταν επιμένουν ότι το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος πρέπει να είναι σε ύψος 1,5% του ΑΕΠ.

Επομένως, δεν είναι θέμα ποσοτικού υπολογισμού, αλλά συγκεκριμένης οικονομικής οπτικής. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη πρέπει να χρηματοδοτείται αποκλειστικά από ασφαλιστικούς πόρους, χωρίς καμία συμμετοχή του κράτους. Δεν υφίσταται στη λογική του η οικονομική λογική του Κοινωνικού Κράτους ως αναδιανεμητικού μηχανισμού. Και συνεπώς ως οικονομικού μηχανισμού συμμετοχής στη σταθεροποίηση και μεγέθυνση του ΑΕΠ, όπως προβλέπει το κεϋνσιανό υπόδειγμα και γενικότερα το σοσιαλδημοκρατικό κοινωνικό υπόδειγμα.

Ο επαναϋπολογισμός των συντάξεων λειτουργεί προς αυτή τη κατεύθυνση. Το αναδιανεμητικό σύστημα οδηγείται βήμα-βήμα στις ελληνικές καλένδες και στη θέση του προβάλλει το κεφαλαιοποιητικό σύστημα και η ιδιωτική ασφάλιση. Το κράτος στερείται ενός σταθεροποιητικού μηχανισμού, κοινωνικού και οικονομικού. Δεν ενδιαφέρει το ΔΝΤ αν μπορούν να υπάρξουν οι απαιτούμενοι πόροι για την χρηματοδότηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης από άλλες πηγές, με το οικονομίστικο επιχείρημα ότι η εξεύρεση πόρων από άλλες πηγές προκαλεί στρεβλώσεις στην  οικονομική δραστηριότητα.

Η τελευταία βεβαίως νοείται σύμφωνα με το ορθόδοξο νεοκλασικό υπόδειγμα, του οποίου το επιστημονικό status κυριολεκτικά έχει υποστεί αλλεπάλληλες καταρρεύσεις. Το ίδιο συμβαίνει βεβαίως και με τη μείωση του αφορολόγητου. Τα οικονομικά της προσφοράς αποτελούν μαζί με την πλήρη ισοσκέλιση των κρατικών δημοσιονομικών αποτελεσμάτων (σε όσο πιο χαμηλό ποσοστό του ΑΕΠ) τον πυρήνα της οικονομικής λογικής του ΔΝΤ. Συνεπώς με την αποδοχή των συγκεκριμένων μέτρων πραγματοποιούμε ακόμη ένα βήμα προς την πλήρη υιοθέτηση της ορθόδοξης οικονομικής κυριαρχίας.

Τα αντίμετρα ενδύονται την ίδια λογική, δεδομένου ότι τόσο η μείωση των φορολογικών συντελεστών (επιχειρήσεων, ΕΝΦΙΑ, φορολογίας εισοδήματος) υποκαθίστανται από τα στοχευμένα μέτρα που αναφέραμε προηγουμένως, στο βαθμό βεβαίως, που θα επιτευχθούν οι στόχοι. Οι πόροι που πιθανόν (αν περισσέψουν) θα κατευθυνθούν στο δίχτυ ασφαλείας, συνάδουν πλήρως με τη λογική του ΔΝΤ, δηλαδή λαμβάνουν τη μορφή των πράξεων φιλανθρωπίας και δεν έχουν καμία ουσιαστική και ενεργητική συμβολή στην αναπαραγωγή του ΑΕΠ.

Απλά βοηθούν στην επιβίωση των μη εχόντων στον ήλιο μοίρα. Δεν υπάρχει καμία ισοδυναμία μεταξύ των μέτρων και των αντιμέτρων. Τα αντίμετρα, άλλωστε, θα ισχύσουν εφόσον θα έχει πιαστεί χωρίς τα πρόσθετα μέτρα ο στόχος του 3,5% για το πρωτογενές πλεόνασμα. Η ποιοτική διαφορά των μέτρων και των αντιμέτρων είναι αυτή που προκαλεί την αλλαγή πλεύσης και οδηγεί σε μια πλήρη νεοφιλελεύθερη ατραπό την ελληνική οικονομία.