Που οδηγεί η επιβολή δασμών από τον Τραμπ

Αν ρίξουμε μια ματιά στα στοιχεία μπορούμε να αντιληφθούμε ίσως την κίνηση του Τραμπ για επιβολή δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο. Στην γραφική παράσταση 1 παρουσιάζονται οι παγκόσμιες ροές χάλυβα μεταξύ των κυριότερων χωρών που συμμετέχουν στις διασυνοριακές συναλλαγές αυτού του εμπορεύματος.

Οι χώρες καθαροί εξαγωγείς χάλυβα είναι (σε δισ. δολάρια): Κίνα +39,7, Ιαπωνία +24,1, Ν Κορέα +8,7, Ρωσία +7,4 , ΕΕ +6,0 και Ταϊβάν +3,7. Αντιθέτως οι χώρες καθαροί εισαγωγείς χάλυβα είναι οι ΗΠΑ – 12,3, Βιετνάμ -6,6, Μεξικό -5,7, Καναδάς -2,2, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – 2,4 και Τουρκία -1,0. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ εξήγαγαν χάλυβα αξίας 11,2 δισ. δολάρια και εισήγαγαν αντίστοιχα 23,5 δισ. δολάρια το 2016.

Στην Γραφική παράσταση 2 παρουσιάζονται οι κύριες χώρες οι οποίες εξάγουν χάλυβα και αλουμίνιο στις ΗΠΑ (2017).

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η συνολική αξία των εισαγωγών χάλυβα (29 δισ. δολάρια) και αλουμινίου (17 δισ. δολάρια) στις ΗΠΑ, για το 2017, ανήλθε σε 46,1 δισ. δολάρια. Μόνο το 6,0% προέρχονται από την Κίνα, και άλλο 6,2% από την Ρωσία, ενώ το υπόλοιπο από χώρες φίλα προσκείμενες στις ΗΠΑ. Με την εξαίρεση του μεγαλύτερου εισαγωγέα στις ΗΠΑ Καναδά, του Μεξικού και των χωρών της ΕΕ, η αξία των εισαγωγών περιορίζεται σε 24,0 δισ. δολάρια.

Πρόκειται για περίπου το 1,5% των συνολικών εισαγωγών των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα από τους τρεις παραπάνω εξαγωγείς, ο Καναδάς εξάγει 12 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 5,1 δισ. δολάρια χάλυβα και 6,9 δις δολάρια αλουμίνιο. Το Μεξικό τροφοδοτεί τις ΗΠΑ με  2,5 δισ. δολάρια χάλυβα και 0,3 δις δολάρια αλουμίνιο, συνολικά 2,8 δισ. δολάρια. Οι δε χώρες της ΕΕ εξάγουν συνολικά στις ΗΠΑ 7,3 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 6,2 δις δολάρια χάλυβα και 1,1 δισ. αλουμίνιο.

Μικρή μείωση ελλείμματος

Τώρα, με βάση το υπόδειγμα του Peterson Institute for International Economics, με τα μέτρα Τραμπ, αναμένεται μείωση των εισαγωγών χάλυβα και αλουμινίου κατά 14,1 δισ. δολάρια. Με την εξαίρεση του Καναδά, του Μεξικού και των χωρών της ΕΕ, το μέγεθος της μείωσης πέφτει περίπου στα 7,3 δις δολάρια.

Πως μπορεί να αξιολογηθούν άραγε όλες αυτές οι ενέργειες ως προς την αποτελεσματικότητα τους αναφορικά με τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ το οποίο το 2017, ανήλθε σε 461,986 δισ. δολάρια; Προφανώς δεν μπορεί να επέλθει βελτίωση με τα συγκεκριμένα μέτρα. Στο σημείο αυτό δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι και ο πρόεδρος Μπους το 2002 είχε προχωρήσει στην υιοθέτηση των ίδιων μέτρων, αλλά αναγκάσθηκε να τα ακυρώσει λόγο των αρνητικών αποτελεσμάτων στην αμερικανική οικονομία.

Συνεπώς, θα πρέπει να περιμένουμε σειρά νέων μέτρων. Σημειώνεται ότι ήδη έχουμε την επιβολή δασμών σε εισαγωγές από την Κίνα ύψους 60 δισ. δολαρίων που αφορούν κυρίως σε προϊόντα λιανικής πώλησης. Το γεγονός αυτό είτε θα οδηγήσει σε κλιμάκωση της πολιτικής επιβολής δασμών ή θα χρησιμοποιηθεί ως μέσο πίεσης για νέες ρυθμίσεις στο παγκόσμιο εμπόριο.

Διμερείς συνεννοήσεις

Αν λάβουμε υπόψη μας τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις μάλλον οδεύουμε προς νέες ρυθμίσεις στο διεθνές εμπόριο στις οποίες τον πρώτο λόγο θα έχουν οι διμερείς συνεννοήσεις. Συγκεκριμένα, η Νότια Κορέα θα εξαιρεθεί από τους δασμούς 25% στο χάλυβα εφόσον ήδη δέχτηκε να ανοίξει περαιτέρω τις αγορές της στην εισαγωγή αμερικανικών προϊόντων και ειδικά των αμερικανικών αυτοκινήτων.

Επίσης η Κίνα έχει δεχθεί να ανοίξει τις αγορές της στα αμερικανικά αυτοκίνητα, καθώς και στα αμερικανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ακόμη φαίνεται ότι έχει δεχθεί να αγοράζει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες αμερικανικών microchip, από αυτές που αγοράζει μέχρι σήμερα. Οι πληροφορίες ομιλούν για αύξηση των εισαγωγών από τις ΗΠΑ περίπου κατά 100 δισ. δολάρια.

Επιπλέον και ο Γερμανός υπουργός των Οικονομικών Υποθέσεων Peter Altmaier, σχεδιάζει να κάνει μια νέα πρόταση αναφορικά με τους δασμούς που επιβάλλει η ΕΕ στην εισαγωγή αμερικανικών αυτοκινήτων. Όπως είναι γνωστό, η ΕΕ επιβάλλει δασμούς 10% στα αμερικανικά αυτοκίνητα, ενώ οι αντίστοιχοι δασμοί από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα βρίσκονται στο 2,5%.