Τι προβλέπει η plastic free εκστρατεία

Η κατάργηση των προϊόντων μίας χρήσης που θεωρήθηκαν ιδιαίτερα καταστροφικά για το περιβάλλον, γίνεται πράξη, καθώς σύμφωνα με τον σχετικό νόμο παύει από 5ης Ιουλίου η παραγωγή δέκα ευρείας χρήσης πλαστικών και θα διατίθεται πλέον μόνο το υπάρχον στοκ, έως ότου και αυτό εξαντληθεί. Οπότε αν κάποιος θεωρεί ότι χρειάζεται τέτοια προϊόντα, θα πρέπει να τα στοκάρει σπίτι του αγοράζοντας τα για όσο διάστημα θα τα βρίσκει στα ράφια των καταστημάτων.

Τα προϊόντα αυτά θα βρίσκονται στην αγορά για περίπου 10 μήνες ακόμη. Ο νόμος απαγόρευσης παραγωγής αφορά πλαστικά καλαμάκια, μαχαιροπίρουνα, πιάτα μιας χρήσης, ποτήρια ή συσκευασίες τροφίμων από φελιζόλ, πλαστικές μπατονέτες και αναδευτήρες ποτών. Επίσης, παύει η παραγωγή πλαστικών στηριγμάτων μπαλονιών, προϊόν που δεν αφορά πολύ κόσμο και αντικαθίσταται εύκολα μπαμπού ή ξυλαράκι. Οι μπατονέτες ήδη παράγονται με ξύλινο στέλεχος και δεν έχουν διαφορά τιμής από τις “κλασικές”.

Από 1η Ιανουαρίου 2022, στα πλαστικά ποτήρια του καφέ, προβλέπεται να επιβληθεί τέλος από 0,04€ έως 0,06€, ενώ οι επιχειρήσεις εστίασης ενθαρρύνονται να δίνουν έκπτωση σε όσους αγοράζουν τον καφέ τους κουβαλώντας το δικό τους ποτήρι πολλαπλών χρήσεων! Η  ΕΕ ενθαρρύνει τη μείωση του πλαστικού, καθώς η ρύπανση από αυτό απειλεί όχι μόνον εν γένει και θεωρητικά τα οικοσυστήματα, αλλά και την υγεία: το πλαστικό καταλήγει στη θάλασσα ή στο χώμα και περνάει μέσα από τα ψάρια ή τα φυτά στην διατροφική αλυσίδα και καταλήγει στον οργανισμό μας. Πλαστικό βρίσκεται πλέον ακόμα και στον πλακούντα των εμβρύων!

Τα εναλλακτικά προϊόντα

Για τα 10 είδη πλαστικών μιας χρήσης που σταδιακά αποσύρονται υπάρχουν ήδη εναλλακτικά βιοδιασπώμενα προϊόντα. Ισχυρή σύσταση όμως τόσο της ΕΕ, όσο και το υπουργείου περιβάλλοντος είναι να περιοριστεί, κατά το δυνατόν, η χρήση τους, προκειμένου να μειωθεί ο όγκος των αποβλήτων. Τα καλαμάκια θα αντικατασταθούν σταδιακά από “μακαρόνια”, ή από καλαμάκια από ειδικό χαρτί, από καλαμπόκι, σιτάρι ή από μπαμπού. Το τελευταίο πλένεται όπως τα μπιμπερό των μωρών, με πολύ λεπτό βουρτσάκι. Το μειονέκτημα με το καλαμάκι από μπαμπού (εκτός από το δύσκολο πλύσιμο) είναι ότι στοιχίζει 0.50 ευρώ το ένα.

Τα μεταλλικά που προωθούνται (και στοιχίζουν περίπου ένα ευρώ το ένα) δημιουργούν εύλογα επιφυλάξεις για το αν θα καθαρίζονται επαρκώς στα μπαρ, ή αν θα μεταφέρονται από πελάτη σε πελάτη πλημμελώς καθαρισμένα. Φθηνότερα είναι τα χάρτινα, όμως μέχρι πρότινος δεν είχαν την κατάλληλη ποιότητα για να πιείς ποτό ή καφέ. Τα ποτήρια πάντως δεν καταργούνται στην πράξη και οι καφετέριες δεν θα απαιτούν να κουβαλάει ο πελάτης ποτήρι από το σπίτι, αλλά θα επιβάλλουν το κρατικό τέλος του 0,04 έως 0.06 ευρώ για κάθε συσκευασία, το οποίο θα μετακυλιέται στον καταναλωτή (όπως γίνεται από διετίας και με τις πλαστικές σακούλες στα σούπερ μάρκετ).

Επειδή η ανακύκλωση με τους κάδους δεν απέδωσε, από το 2023 θα μπορεί ο αγοραστής να επιστρέφει στο σούπερ μάρκετ το πλαστικό μπουκάλι του νερού, που δεν καταργείται, όπως κάνει τώρα με τα μπουκάλια της μπύρας. Ήδη κάποιες περιοχές μετέχουν στην καμπάνια plastic free όπως η Δονούσα (από πέρσι), οι Λειψοί, οι Οινούσες, η Σαντορίνη και προσπαθούν να γίνουν επίσης “ελεύθερα από πλαστικό” τα Χανιά, η Κέρκυρα, η Ρόδος, η Κως και η Χαλκιδική. Στόχος της απαγόρευσης σε αυτά τα πλαστικά προϊόντα είναι η μείωση της κατανάλωσης  πλαστικών συσκευασιών κατά 30%, μέχρι το 2024 και κατά 60% μέχρι το 2026.