Το επικοινωνιακό τρικ του δημάρχου των Σκοπίων

Όταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν έλαβε γράμμα από τον ίδιο τον Αραφάτ, με το οποίο ο τελευταίος  αναγνώριζε το κράτος του Ισραήλ, πολλοί Εβραίοι το θεώρησαν ύποπτο. Γι’ αυτό και ο Ράμπιν εκτελέστηκε το 1995 από φανατικό μετά τις συμφωνίες στο Όσλο. Όταν υπάρχει πόλωση για εθνικά ζητήματα κυριαρχεί συνήθως η αίσθηση ότι ο αντίπαλος, ο «άλλος», ο «εχθρός» θέλει να μας τη φέρει. Οι καλές προθέσεις ή οι κινήσεις καλής θέλησης εκλαμβάνονται ως πονηριά. Τι γίνεται όμως όταν ενίοτε πράγματι αυτή υποφώσκει;

Πρόσφατα ο δήμαρχος των Σκοπίων, Πέτρε Σιλέγκοφ, μιλώντας για την διένεξη Ελλάδος-πΓΔΜ σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», εμφανίστηκε –και παρουσιάστηκε- με ένα ύφος φαινομενικά ορθολογικό, αποστειρωμένο από εθνικιστικές αγκυλώσεις. Για τον ίδιο «Η Ιστορία πρέπει να αφεθεί στους ιστορικούς. Άλλωστε, η εκτίμησή μου είναι ότι οι πολιτικοί προσφέρουν κακή υπηρεσία όταν προσπαθούν να ερμηνεύσουν πολιτικά τις ιστορικές αλήθειες. Σε μια περιοχή όπου τα έθνη ανταγωνίζονται ποιο είναι πιο παλαιό ή πιο μεγάλο, το θέμα της Ιστορίας είναι πραγματικά φλέγον και μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα. Γι’ αυτό και πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά. Σε διαφορετική περίπτωση, το ιστορικό βάρος θα μας εγκλωβίσει σε εθνικιστικές ατραπούς, όπου οι δύο πλευρές τείνουν να χάνουν εντελώς τη λογική τους και να λειτουργούν παρορμητικά».

Μέχρι εδώ ο Σκοπιανός πολιτικός θεωρεί ως βαρίδια στις διαπραγματεύσεις, την ιστορία των λαών. Ωστόσο, η ιστορία δεν είναι λεπτομέρεια. Οι πολιτικοί, όσο κακοί και να είναι, δεν μπορούν λειτουργήσουν χωρίς τον ιστορικό παράγοντα. Προφανώς και το ζήτημα δεν είναι αν ο Βουκεφάλας έβοσκε έξω από το Γευγελή. Αλλά ο ιστορικός παράγοντας δεν πρέπει να ευτελίζεται, αντιμετωπίζοντας τα έθνη σαν πιόνια της Μονόπολης δίχως παρελθόν. Ακόμα και τα business plans των “κακών” πολυεθνικών βασίζονται πάνω στο ιστορικό υπόβαθρό μιας περιοχής. Άραγε πως είναι δυνατόν ένας πολιτικός να παραμερίζει αφελώς την ιστορική πραγματικότητα; Η ιστορία δεν έρχεται για να «περιπλέξει τα πράγματα» αλλά τουναντίον, να τα ξεκαθαρίσει.

Άλλο Αφρικανός και άλλο Νοτιοαφρικανός

Το σημαντικότερο όμως σημείο της συνέντευξή του είναι το ξεκάθαρο μήνυμά του: «…ο μόνος τρόπος να υπάρξει κατανόηση, είναι να δεις μέσα από τα μάτια του “αντιπάλου” σου και να κατανοήσεις την οπτική του για εσένα. Ως συνήθως, η απάντηση θα βρεθεί κάπου στη μέση. Το ίδιο ισχύει και για τους Έλληνες. Πρέπει να αναρωτηθούν επίσης αν “μπορεί οι Μακεδόνες να έχουν δίκιο;”.

Εκ πρώτοις όψεως, πράγματι το να μπεις στα παπούτσια του άλλου πρέπει πάντα να γίνεται. Από τις ανθρώπινες σχέσεις μέχρι και την πολιτική και τη διπλωματία. Συμβολικές κινήσεις όπως η μετονομασία του αεροδρομίου στα Σκόπια είναι όντως θετικές. Ωστόσο, ο δήμαρχος παρέβη τον ίδιο του τον κανόνα του πριν ακόμα ολοκληρώσει την πρότασή του. Είναι σαν να λέει ότι το κάπνισμα βλάπτει την υγεία και παράλληλα να προσφέρει τσιγάρο.

Χρησιμοποιώντας στην ερώτησή του το «Μακεδόνες» ο κ. Σιλέγκοφ έχει αυτοαναιρεθεί. Εάν δεχτούμε τον όρο «Μακεδόνες», που αναφέρει ο Σκοπιανός δήμαρχος, τότε άδικα διαφωνούμε εδώ και δεκαετίες. Ενώ ζητάει από τους Έλληνες να δούνε αν έχει δίκιο η χώρα του, εκείνος δεν ξεφεύγει χιλιοστό από την πάγια θέση του, αναφέροντας το “Μακεδόνες”. Στην ΠΓΔΜ υπάρχουν Σλαβομακεδόνες και όχι Μακεδόνες όπως θέλει πονηρά να περάσει μέσα από την ελληνική εφημερίδα ο Σλαβομακεδόνας δήμαρχος. Σαν να λέμε, άλλο Αφρικανός και άλλο Νοτιοαφρικανός.

Στην Ελλάδα ενώ υπάρχει μια μεγάλη μερίδα που δεν θέλει καν να ακούσει για προσδιορισμούς και ονόματα που περιέχουν τον όρο Μακεδονία, η ελληνική πλευρά προτείνει βιώσιμες φόρμουλες που να τον εμπεριέχουν. Αυτό το έχει παρατηρήσει ο κ. Σιλέγκοφ; Ή μήπως θεωρεί ότι εξακολουθεί η Ελλάδα να μην βλέπει μέσα από τα μάτια τους; Ωστόσο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι το τέχνασμα πέτυχε και αρκετοί ακαδημαϊκοί και δημοσιογραφικοί κύκλοι στην Ελλάδα γοητεύτηκαν από τον “out of the box” δήμαρχο…Omne ignotum pro magnifico.