4η αξιολόγηση: το χρονικό μιας προαναγγελθείσας συμφωνίας

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το απόγευμα του Σαββάτο ο κύκλος των συναντήσεων των εκπροσώπων των θεσμών με την ελληνική κυβέρνηση για να ολοκληρωθεί η τέταρτη αξιολόγηση. Έπειτα από ένα τριήμερο, όχι και τόσο έντονων όσο στο παρελθόν διαβουλεύσεων, οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν την επίτευξη συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο (SLA).

Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Κομισιόν τονίζεται ότι η Ελλάδα κατέληξε σε συμφωνία με τους διεθνείς δανειστές για ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα παρουσιαστούν στο Eurogroup, στις 24 Μαΐου, και θα εφαρμοστούν πριν από το Eurogroup της 21^ης  Ιουνίου. Την επίτευξη συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement) είχε ανακοινώσει λίγη ώρα νωρίτερα και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, αμέσως μετά την ολοκλήρωση των τελευτάιων διαπραγματεύσεων, οι οποίες κράτησαν έξι ώρες.

Σύμφωνα με τον κ. Τσακαλώτο, στο Eurogroup της προσεχούς Πέμπτης 24 Ιουνίου, όπου θα επικυρωθεί η συμφωνία, θα ανακοινωθούν και  επιπλέον στοιχεία για τις συζητήσεις σχετικά με τη διευθέτηση του χρέους, ενώ στην μεθεπόμενη συνεδρίαση στις 21 Ιουνίου θα συζητηθεί και η μεταμνημονιακή εποπτεία. «Το ένα κομμάτι του παζλ έχει πάρει το δρόμο του. Την Πέμπτη θα έχουμε περισσότερες πληροφορίες για το χρέος, πώς δηλαδή έχει πάει η συζήτηση με τους Ευρωπαίους και με το ΔΝΤ, και στις 21 Ιουνίου θα συζητηθεί και η μεταμνημονιακή εποπτεία», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών, ανακοινώνοντας την  επίτευξη συμφωνίας.

Η επίτευξη συμφωνίας ήταν αναμενόμενη και γι αυτό είχαν προϊδεάσει Ευρωπαίοι παράγοντες, αλλά και στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, από την Σόφια, αμέσως μετά την συνάντηση με Μέρκελ και Μακρόν, είχε χαρακτηρίσει πολύ καλό το κλίμα των επαφών που ήταν σε εξέλιξη στην Αθήνα. Άλλωστε η ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης αποτελεί προϋπόθεση για την λήψη μέτρων αναδιάρθρωσης του χρέους και την οριστική έξοδο από το πρόγραμμα, την οποία επιδιώκουν κυβέρνηση και δανειστές.

Στην κυβέρνηση υπάρχει ικανοποίηση για το αποτέλεσμα, όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, σημειώνοντας ότι  «τα ζητήματα που θεωρούσαμε ως αγκάθια, θεωρούμε ότι λύθηκαν με έναν τρόπο ικανοποιητικό για την ελληνική πλευρά». Ο ίδιος ανέφερε βέβαια ότι  «σε μερικά πράγματα έπρεπε να βάλουμε και εμείς λίγο νερό στο κρασί μας». Δήλωσε ωστόσο ευχαριστημένος με τα περισσότερα σημεία της συμφωνίας.

Την ικανοποίηση του για το κλείσιμο της τεχνικής συμφωνίας εξέφρασε και το ΔΝΤ, με τον εκπρόσωπό του να σημειώνει ότι θα συνεχιστούν οι συνομιλίες για το ζήτημα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, καθώς μέχρι στιγμής υπάρχουν ακόμα ανοιχτές διαφορές ανάμεσα στους θεσμούς για το συγκεκριμένο θέμα.

ΔΝΤ ήταν και πάει

Οι εξελίξεις αυτές δίνουν άλλη τροπή και στις συζητήσεις για την ελάφρυνση του χρέους, όπως είπε ο υπουργός, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για το ΔΝΤ, προκειμένου να παραμείνει στο πρόγραμμα. Η συζήτηση γύρω από την παραμονή του ΔΝΤ κορυφώθηκε τις τελευταίες ημέρες και όλα έδειχναν ότι το Ταμείο θα παραμείνει, αλλά μόνο ως «τεχνικός σύμβουλος». Χωρίς να καταβάλλει δηλαδή το δάνειο ύψους 1,6 δισ. ευρώ που του αντιστοιχούσε.

Την άποψη αυτή υποστηρίζει και η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει πια σχεδόν καμία ελπίδα για συμμετοχή του ΔΝΤ στο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα». Η εφημερίδα αναφέρει ότι οι απαιτήσεις από το Ταμείο προς τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης είναι υπερβολικές και σημειώνει ότι οι Βρυξέλλες «κρατούν μικρό καλάθι» για το αν θα επιτευχθεί τελικά συμφωνία μαζί του.

Η ίδια εφημερίδα δίνει ωστόσο και μια άλλη διάσταση στο θέμα, σημειώνοντας ότι «ακόμη κι αν ΔΝΤ και κράτη-μέλη της Ευρωζώνης πετύχουν συνεννόηση, μπορεί τελικά το ΔΝΤ να μην δώσει τα χρήματα». Μάλιστα επικαλείται Ευρωπαίους διπλωμάτες, σύμφωνα με τους οποίους «ούτε η Ελλάδα θέλει πλέον το δάνειο ύψους 1,6 δισεκ. ευρώ, γιατί της είναι πολύ ακριβό, αφού το Ταμείο ζητά ένα αισθητά υψηλότερο επιτόκιο απ’ ότι ο μηχανισμός ESM».

Άλλωστε, αυτήν την περίοδο, η Ελλάδα δεν έχει άμεση ανάγκη από χρήμα και αν εκπληρώσει τους όρους των μεταρρυθμίσεων, κάτι που γίνεται, ο ESM σκοπεύει να προχωρήσει στην εκταμίευση μιας τελευταίας δόσης, ύψους έντεκα έως δώδεκα δισ. ευρώ. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και το Der Spiegel, το οποίο σημειώνει ότι «το ελληνικό πρόγραμμα θα τερματιστεί χωρίς οικονομική συμμετοχή του ΔΝΤ».