Τί μήνυμα έστειλε η πρέσβης των ΗΠΑ στην Αλβανία από την Κακκαβιά

Η Αμερικάνικη διπλωματία συνηθίζει με τρόπο απλό και συμβολικές χειρονομίες να αποστέλει μηνύματα δυσανάλογα πιο σημαντικά των κινήσεών της. Χθες η πρέσβης των ΗΠΑ στα Τίρανα κα. Υούρι Κιμ, βρέθηκε στο Μεθοριακό Σταθμό στην Κακκαβιά, προκειμένου να παραδώσει στις Αλβανικές Αστυνομικές αρχές εξοπλισμό ελέγχου. Είχε φροντίσει ωστόσο για την παρουσία της Πρέσβειρας της Ελλάδας στην Αλβανία καθώς και του Υπουργού Εσωτερικών της Αλβανίας.

Το ντεκόρ πίσω απ’ το βήμα των χαιρετισμών συμπεριελάμβανε τις σημαίες της Ελλάδας και της Αλβανίας έχοντας στη μέση την αστερόεσσα των ΗΠΑ. Στο πλαίσιο προγραμμάτων της Αμερικανικής κυβέρνησης για την ενίσχυση των υπηρεσιών ασφαλείας και δίωξης του εγκλήματος στις χώρες της Βαλκανικής και ειδικά την Αλβανία, η Πρέσβης των ΗΠΑ στα Τίρανα χρησιμοποίησε την ευκαιρία για μάλλον βαθύτερα πολιτικά μηνύματα.

Ταιριάζει εξ άλλου στο στυλ των αμερικανικών υπηρεσιών η δια ζώσης μάθηση και η βιωματική μάθηση να είναι το αγαπημένο τους μοντέλο. Τα υλικά μέσα που παραδόθηκαν χθες στην Κακκαβιά έχουν μικρότερη σημασία και αξία απ’ την τελετή που οργανώθηκε, κατά την οποία συμβολικά αλλά και με άμεσο τρόπο, η διπλωματική αντιπρόσωπος των ΗΠΑ θέλησε να μεταφέρει πολύ πιο ουσιαστικό μήνυμα στην Αλβανική πολιτική τάξη και ηγεσία.

Επικίνδυνος συνδυασμός

Για τους γνωρίζοντες την αλβανική πραγματικότητα, δεν ξενίζει το γεγονός ότι ο εκάστοτε Πρέσβης των ΗΠΑ στα Τίρανα είναι ο πραγματικός κυβερνήτης της χώρας. Για τους Αμερικανούς υπήρξε σημαντική παράμετρος στην άσκηση πολιτικής στη Βαλκανική η διατήρηση της σταθερότητας στη σχέση Αθηνών-Τιράνων. Τη δεκαετία του ’90 στα φλεγόμενα Βαλκάνια, άλλωστε, η Ουάσιγκτον φρόντισε με καθημερινή επίβλεψη και χειρονομίες συμβολικές και ουσιαστικές να λειτουργεί η σχέση Ελλάδας και Αλβανίας ως παράδειγμα για την υπόλοιπη περιοχή.

Υπό το πρίσμα αυτό, φαίνεται ότι υφίσταται ενόχληση στην αμερικανική διπλωματία απ’ την απροθυμία των Τιράνων για πιο ουσιαστικά βήματα βελτίωσης των διμερών σχέσεων. Και αυτά γιατί παρεμποδίζεται η υλοποίηση της ιδέας της Ουάσιγκτον για πιο αναβαθμισμένο ρόλο της Αθήνας στην περιοχή των Βαλκανίων, με στόχο την σταθεροποίησή τους και την ένταξη.

Κυρίως όμως, εκφράζεται  η ανησυχία της αμερικανικής πλευράς στη διαιώνιση της στασιμότητας και συντήρηση μιας προπαγάνδας καχυποψίας και υπαιτιότητας των Τιράνων στο πεδίο των Ελληνο–Αλβανικών σχέσεων και ότι δύναται να δημιουργήσει ακόμη πιο περίπλοκες καταστάσεις. Αυτό οδήγησε μάλλον την Αμερικανίδα Πρέσβη να προλάβει με την στάση της.

Είναι γνωστό ότι η μεθόριος αποτελεί παγίως χώρο διάπραξης ποικίλων εγκλημάτων λόγω των παράνομων διακινήσεων. Ο αυξημένος ρόλος των αλβανικών ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος, τα ναρκωτικά, το λαθρεμπόριο, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος κλπ, αποτελούν πλέον και σύμφωνα με την σύγχρονη προσέγγιση ζητημάτων ασφάλειας και σταθερότητας, παράγοντες απειλής.

Αναβαθμισμένος ρόλος

Προστιθέμενη και η εμπλοκή τρίτων – της Τουρκίας εν προκειμένου – μπορεί να δημιουργηθεί εκρηκτικό μείγμα αστάθειας. Η διασύνδεση πλέον του οργανωμένου εγκλήματος με την τρομοκρατία και τις προκλήσεις διεθνοτικών και διαθρησκευτικών συγκρούσεων είναι καθημερινό ζήτημα. Φαίνεται ότι η αναζωπύρωση διαφόρων εστιών εντάσεων στην περιοχή της Βαλκανικής σε συνδυασμό με την αναβλητικότητα στην ενσωμάτωση των χωρών στην ΕΕ, μπορεί να αποτελέσει πρόκληση στην πολιτική ασφάλειας.

Ως εκ τούτου, ο ρόλος της Αθήνας αναβαθμίζεται και για να λάβει χώρα αυτό προϋποθέτει την ανάλογη βούληση των κρατών της περιοχής, της Αλβανίας πρωτίστως. Η κα. Κιμ εξ άλλου στο σύντομο χαιρετισμό της χθες και προσδίδοντας πολιτική διάσταση στο υπόλοιπο τεχνοκρατικό κομμάτι – επίδειξη διαφόρων οργάνων και ψηφιακών προγραμμάτων εξιχνίασης εγκληματικών φαινομένων στα σύνορα–υπενθύμισε την προγενέστερη αρμοδιότητά της ως Προϊσταμένη του Γραφείου του Στέητ Ντιπάρτμεντ για την Νοτιοανατολική Μεσόγειο και κατά συνέπεια αναφέρθηκε σε ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας της περιοχής.

Εξέφρασε δε χαρά που είχε πίσω της τις τρεις σημαίες: αμερικανική, ελληνική κι αλβανική, που αυτό ήταν, εξ άλλου, το βασικό μήνυμα. Ότι πλέον, η Αλβανία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και οφείλει να συμπεριφέρεται ως τέτοιο. Φαίνεται δε, ότι δεν είναι η πρώτη “παράδοση μαθήματος” με τη μέθοδο της βιωματικής μάθησης. Προ μηνών, η Αμερικανίδα Πρέσβης είχε κάνει ανάρτηση που αφορούσε στην πρόοδο στην διαδικασία συλλογής και επανενταφιασμού των Ελλήνων πεσόντων του Μετώπου του 1940-41.

Η αποτελεσματικότητα των ΗΠΑ

Το αυξημένο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας αποτελεί ευκαιρία ώστε να προωθηθούν λύσεις σε θέματα που αν δεν βρίσκουν δρόμο επίλυσης είναι πιθανόν ότι θα αποτελέσουν μελλοντικές δυσκολίες και απειλή παλινδρόμησης.
Η προώθηση μιας άλλης προσέγγισης σε πολιτικές που αφορούν στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα (ΕΕΜ) δεν συγκρούεται με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, απεναντίας.

Μπορεί έτσι να αξιοποιηθεί, όπως και στο παρελθόν, ο παράγοντας αυτός για πιο απτά αποτελέσματα. Είτε αυτό αφορά στην υλοποίηση προβλέψεων του Νόμου περί Μειονοτήτων, είτε στην επικείμενη Απογραφή αλλά και την προστασία της ακίνητης περιουσίας κοινοτήτων, ενοριών και ιδιωτών μελών της ΕΕΜ. Οι ΗΠΑ έχουν πάντοτε αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματικές απ’ ότι η ΕΕ σε ανάλογα θέματα.

Το θέμα δε των σχολικών εγχειριδίων, που χρησιμοποιεί το δημόσιο και μη Αλβανικό εκπαιδευτικό σύστημα, αναφορικά με τα μαθήματα της Ιστορίας και Γεωγραφίας πρωτίστως, αποτελούν ουσιαστικό εμπόδιο στην προσπάθεια εμπέδωσης συνείδησης της στρατηγικής σχέσης που δύναται να κτίσουν οι δύο χώρες. Και για την οποία το ενδιαφέρον και το συμφέρον των ΗΠΑ είναι προφανές.