Στην δίνη της ιταλικής κρίσης οι αγορές

Αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία προκαλεί η πολιτική κρίση  στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ζώνης του ευρώ, συνεπικουρούμενη και από την πολιτική αβεβαιότητα που προκαλεί στην Ισπανία η πρόταση μομφής κατά του πρωθυπουργού Ραχόι.

Το κοινό νόμισμα (ευρώ) έχασε σήμερα περισσότερο από 0,9% έναντι του δολαρίου και διαμορφώθηκε στα 1,1518 δολάρια, το χαμηλότερο ποσοστό από το καλοκαίρι του 2017, καθώς οι επενδυτές αναζήτησαν  ασφαλή καταφύγια, ένα από τα οποία είναι και το ιαπωνικό γιεν, το οποίο κατέγραψε κέρδη έναντι πολλών νομισμάτων.

«Το ευρώ είναι και παραμένει ένα πολιτικό πείραμα και μπορεί να αποτύχει πολιτικά εάν δεν επιτευχθούν τα αναμενόμενα οικονομικά οφέλη», σχολίασε στην Handelsblatt ο Ούλριχ Λέουτσμαν, εμπειρογνώμονας της Commerzbank, αναφερόμενος στις εξελίξεις.

Η ιταλική κρίση δεν επηρεάζει όμως μόνο τις αγορές συναλλάγματος, καθώς οι επενδυτές εκφράζουν έντονες ανησυχίες και για την αγορά ομολόγων με πρώτα τα ιταλικά, τα οποία είχαν σήμερα την χειρότερη ημέρα τους.  Οι αποδόσεις των διετών ιταλικών ομολόγων αυξήθηκαν πάνω από 150 μονάδες βάσης στο 2,73%, ενώ οι αποδόσεις των δεκαετών τίτλων έκαναν άλμα 50 μονάδων βάσης και διαμορφώθηκαν  στο 3,38%, το υψηλότερο επίπεδο τεσσάρων και πλέον ετών.

Την ίδια ώρα ο βασικός δείκτης στο χρηματιστήριο του Μιλάνου υποχώρησε πάνω από 3%, σε χαμηλό εννεαμήνου, ενώ ο τραπεζικός δείκτης υποχώρησε 5%, καταγράφοντας χαμηλό 13 μηνών, με τη διαπραγμάτευση αρκετών μετοχών να αναστέλλεται αυτόματα, εξαιτίας της μεγάλης πτώσης τους. Γενικώς ήταν η χειρότερη ημέρα για τον ιταλικό τραπεζικό δείκτη από τον Αύγουστου του 2016, αλλά πολύ κακή ημέρα και για το σύνολο των τραπεζών της ευρωζώνης, οι μετοχές των οποίων  σημείωσαν βουτιά και κατέγραψαν κατά την διάρκεια των συνεδριάσεων, την μεγαλύτερη ημερήσια πτώση τους εδώ και 21 μήνες.

Πτωτικά κινήθηκαν και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια με το Λονδίνο να καταγράφει πτώση 1,26%, το Παρίσι 1,29%, η Ζυρίχη 1,58% και η  Φραγκφούρτη 1,53%.

Italexit και κίνδυνος «μόλυνσης»

Συνολικά, υπάρχει ανησυχία στις αγορές ότι η Ιταλία θα μπορούσε να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη – ή ότι θα μπορούσε να χρεοκοπήσει, σημειώνει η Handelsblatt. Παραπέμπει μάλιστα στον δείκτη Sentix Italexit, έναν δείκτη που μετρά την πιθανότητα εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη, ο οποίος διπλασιάστηκε τις τελευταίες ημέρες και σήμερα δίνει πιθανότητα 11,3%.

Η κρίση στις ιταλικές αγορές δείχνει να «μολύνει» και άλλες χώρες στη νότια Ευρώπη. Πέραν της Ισπανίας, που επίσης απειλείται με κυβερνητική αβεβαιότητα, ανοδικές τάσεις, ανοδικές τάσεις, αν και μικρότερες από τα ελληνικά, είχαν και τα ομόλογα της Πορτογαλίας.

Η ελληνική περίπτωση

Από το πρωί της Τρίτης ισχυρές πιέσεις δέχθηκαν τα ελληνικά ομολόγα στη δευτερογενή αγορά με αποτέλεσμα να καταγράφεται σημαντική αύξηση στις αποδόσεις τους. Η απόδοση του 10ετους έφτασε μέχρι και  το 4,8% με αποτέλεσμα το περιθώριο έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου (με απόδοση 0,28%) να κυμαίνεται στο 4,52%. Σημειώνεται ότι στις αρχές του 2018 η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου είχε υποχωρήσει στο 3,7% και το περιθώριο έναντι των γερμανικών (0,58%) κυμαίνονταν στο 3,12%.

Η αύξηση άλλωστε των αποδόσεων των ομολόγων και η μείωση του σπρεντ ήταν από τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης και της ΕΕ για την καλή πορεία της ελληνικής οικονομίας και είχαν αξιολογηθεί δεόντως από τους διεθνείς οίκους. Σήμερα ωστόσο καταγράφθηκε, σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, μία αύξηση του περιθωρίου κατά 1,4% σε σχέση με τις αρχές του έτους.

Σε κλοιό ισχυρών πιέσεων βρέθηκαν στην Αθήνα και οι τιμές των μετοχών, με τον Γενικό Δείκτη να πέφτει κάτω από τις 740 μονάδες, καταγράφοντας πτώση 2,31%.

Έχουμε τα μέσα αντιμετώπισης;

Στην ομιλία του στον ΣΕΒ, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «ειδικά σήμερα, εν μέσω της πολιτικής κρίσης στην Ιταλία, που επηρεάζει βαθιά το σύνολο των ευρωπαϊκών αγορών, η θετική κατάληξη της Ελληνικής περιπέτειας είναι πιο αναγκαία από ποτέ για το σύνολο της ευρωζώνης».

Πρόσθεσε επίσης ότι «μετά τις τελευταίες εξελίξεις όλοι κατανοούν ότι οι αποφάσεις στις οποίες θα καταλήξουμε πρέπει να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις και τις ανάγκες της περιόδου και να θωρακίζουν την ελληνική οικονομία από αναταράξεις που δεν οφείλονται σε μας αλλά σε εξωγενείς παράγοντες. Και πάνω από όλα να θωρακίζουν την ίδια την Ευρώπη από την ανατροφοδότηση και τον ανακυκλισμό των κρίσεων».

Νωρίτερα, στην Βουλή, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης τόνισε ότι η Ελλάδα έχει  πλέον τα μέσα να αντιμετωπίσει τις αναταράξεις.

«Υπάρχουν εξωγενείς εξελίξεις, οι οποίες επηρεάζουν τις αγορές σε πολλές χώρες και στη δική μας. Είναι προφανές ότι μία από τις αιτίες αυτών των αναταράξεων είναι οι πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία και ενδεχομένως στην Ισπανία. Θέλω να πω ότι οι εξελίξεις αυτές δεν μας αιφνιδιάζουν ως κυβέρνηση. Από καιρό έχουμε επιστήσει την προσοχή ότι βγαίνουμε από τα μνημόνια, σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξανόμενης αβεβαιότητας που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ακριβώς τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει, διότι είναι πολλές οι εστίες της αβεβαιότητας και οι πηγές. Θέλω να τονίσω ότι η χώρα μας βρίσκεται σε μία θέση που έχει αρκετά μέσα στη διάθεσή της να αντιμετωπίσει αυτές τις εξελίξεις” ανέφερε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.

«Βεβαίως, αν οι αναταράξεις αυτές ενταθούν, επεκταθούν, συνεχιστούν, είναι προφανές ότι θα δοκιμαστούν οι αντοχές τής κάθε χώρας ξεχωριστά και θα πρέπει η ΕΕ να δει συνολικότερες λύσεις, συνολικότερα μέτρα θωράκισης, στην περίπτωση που οι αναταράξεις παραταθούν ή ενταθούν» πρόσθεσε, ωστόσο, ο γνώστης των οικονομικών θεμάτων κ. Δραγασάκης.