Αν έχει μια ελπίδα η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι με τον ΣΥΡΙΖΑ

Την αχίλλειο πτέρνα του ολιστικού αναπτυξιακού σχεδίου της κυβέρνησης “Growth strategy for the future” εντόπισε ο σεβαστός δημοσιογράφος και αναλυτής Κωνσταντίνος Κόλμερ σε πρόσφατη ανάλυσή του. Πρόκειται για την «αντιεπιχειρηματική… ασοφία» της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα διατυπώνει δύο κρίσιμες εκτιμήσεις: το σχέδιο υπαγορεύτηκε από το Βερολίνο και οδηγεί στην καρτελοποίηση της ελληνικής οικονομίας, εξέλιξη που συσχετίζει με τον «γεωπολιτικό στόχο» του ελέγχου της.

Πράγματι, η «αντιεπιχειρηματική ασοφία» της κυβέρνησης ήταν και παραμένει η αχίλλειος πτέρνα της. Βέβαια, όλη η μνημονιακή περίοδος είναι αντιεπιχερηματική, καθώς οδήγησε –κυρίως λόγω της φορολογίας και της κατάρρευσης της κατανάλωσης- στο κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων ή στη μετανάστευσή τους. Είναι μια κατάσταση που βιώθηκε έντονα στην τριετία διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και εκφράστηκε κυρίως στο επίπεδο της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών. Που βεβαίως ήταν το τελευταίο που απέμενε μετά την εκθεμελίωση του παραγωγικού ιστού της χώρας την περίοδο 2010-2014 από τις κυβερνήσεις της χρεοκοπίας.

Προφανώς, υπήρχαν άλλες επιλογές που δεν προτιμήθηκαν, αλλά δεν ξέρουμε εάν πραγματικά υπήρχε άλλη δυνατότητα από τους δανειστές και τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του δρα Σόιμπλε. Όμως, αυτό που έχει τώρα σημασία είναι η επόμενη μέρα. Το κυβερνητικό σχέδιο που εγκρίθηκε μετ΄ επαίνων από τους δανειστές είναι όντως συμβατό με τους γερμανικούς στόχους επικυριαρχίας στα Βαλκάνια, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, αλλά και την νέα κατανομή των έργων που θέλουν να επιβάλουν σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το αν το κατάλαβαν αυτό οι κυβερνητικοί διαπραγματευτές είναι άγνωστο. Όμως, είναι κατανοητό ότι προσχώρησαν στις υποδείξεις εύκολα, διότι αφενός κι αυτές είναι συμβατές με τον εγγενή κρατισμό της αριστεράς, αφετέρου οι «ιδέες» του σχεδίου μεταφράζονται εύκολα στο αριστερό language, δεδομένου ότι το μοντέλο μοιάζει κεϋνσιανό.

Η ανεπάρκεια του ιδιωτικού τομέα

Όμως η στρατηγική αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό αυτονόητη μετά από τη λαίλαπα της δεκαετούς κρίσης και των μνημονίων, τα 45 δισ. ευρώ που φύγανε το 2014, τα 100 δισ. ευρώ της αποεπένδυσης κ.ο.κ. Είναι σαφές ότι το κράτος είναι αυτό που θα έχει τα κεφάλαια για να ανοίξει δρόμους στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος -σημειωτέον- εξακολουθεί να διατηρεί τα δισεκατομμύριά του σε offshore.

Είναι, λοιπόν, λογικό το κράτος να καθορίσει το νέο αναπτυξιακό μοντέλο, συγκεντρώνοντας πόρους και κεφάλαια σε συγκεκριμένους τομείς, δεδομένου ότι ο εγχώριος ιδιωτικός τομέας είχε επί δεκαετίες αναπτύξει ένα κλεπτοκρατικό κρατικοδίαιτο πελατειακό μοντέλο. Μοντέλο, το οποίο στέρησε από την οικονομία την ανταγωνιστικότητα και υπέταξε τους πολιτικούς στη λογική του με τραγικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την κοινωνία.

Ούτε οι τραπεζίτες έπαιξαν σωστά το ρόλο τους. Ενέκριναν το γνωστά Ενημερωτικά Δελτία της φούσκας του χρηματιστηρίου, ασέλγησαν επί των καταθέσεων, κάλυψαν την φοροδιαφυγή και σπεκουλάρησαν (εκτός οικονομικής λογικής και με ακραίο τρόπο) με τα νούμερα-δείκτες σχετικά ποσοστά για να ενθυλακώσουν ασύμμετρα μπόνους. Είχαν δε τον γάιδαρό τους δεμένο. Δάνειζαν τις κυβερνήσεις αβέρτα και έγραφαν κέρδη, ενώ με περισπούδαστο ύφος διαβεβαίωναν ότι δεν έχει σημασία που το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών έφτασε στο 15%, αφού έχουμε το ευρώ.

Είσοδος στην κανονικότητα

Σωστά, λοιπόν, εντοπίζει ο Κωνσταντίνος Κόλμερ την αχίλλειο πτέρνα του συριζαίικου προγράμματος. Από την άλλη, όμως, είναι λογικό πως πρέπει να περάσουμε μια τετραετία που θα μπουν τα πράγματα σε μια κανονικότητα. Το θέλουν και οι ξένοι επενδυτές που τους έχουμε ανάγκη. Το χρειάζεται και η κοινωνία για να αισθανθεί πως το κόστος που πλήρωσε δεν θα εξανεμισθεί και πάλι από τους σωτήρες του παλιού καθεστώτος.

Το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που ευαγγελίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ανοίξει τον δρόμο στον υγιή ανταγωνισμό, εφόσον καταφέρει να στηρίξει τη νέα επιχειρηματικότητα, την οποία στο παρελθόν έπνιγε η διαπλοκή εν τη γενέσει της. Το κράτος, για μία τετραετία, οφείλει να είναι ο σχεδιαστής και ο ρυθμιστής και μετά μπορεί να παραδώσει τη σκυτάλη σε μια νέα φιλόδοξη γενιά του ιδιωτικού τομέα.

Στον αντίποδα, θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ένα ακραία νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα που θα παρέδιδε την οικονομία στα ξένα μεγάλα συμφέροντα και στα τυχοδιωκτικά funds. Αυτό θα γινόταν με όρους laissez faire και αποικιοκρατική φορολογία, μισθούς Βουλγαρίας και με πλήρη ιδιωτικοποίηση του κοινωνικού κράτους, μοντέλο που ενδεχομένως να είχε καλύτερες επιδόσεις στα νούμερα, κάτι που όμως δεν αφορά την κοινωνία.

Εκθετική όχι γραμμική ανάπτυξη

Η χώρα έχει πράγματι ανάγκη από εκθετική ανάπτυξη, όχι γραμμική. Ο Τσίπρας το ξέρει και ίσως έχει κάποιο ενδιάμεσο σχέδιο για μετά τις εκλογές. Αν η ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα μπορεί να έχει μιαν ελπίδα, αυτή θα είναι με τον ΣΥΡΙΖΑ και όχι με τα κόμματα του παλιού καθεστώτος. Τα σκάνδαλα Novartis, UNICEF, ΚΕΛΠΝΟ κ.ά. έχουν αναφορά στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που εξέθρεψαν το τέρας της διαπλοκής και οδήγησαν τη χώρα στην χρεοκοπία.

Η ΝΔ -με εξαίρεση την τετραετία του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή- εγκατέλειψε τις αρχές του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού και αφέθηκε στη μεθυστική μαγεία των αγορών και της μονεταριστικής φούσκας. Μετά τους κοστοβόρους και αναποτελεσματικούς πειραματισμούς της πρώτης οκταετίας (ΑΣΚΕ, ΟΑΕ, κλπ), το ΠΑΣΟΚ προσχώρησε μαζικά στον θαυμαστό κόσμο του νεοφιλελευθερισμού με τα γνωστά αποτελέσματα.

Υπό αυτή την νωπή ιστορική εμπειρία, η «φοβική» Αριστερά μπορεί να αποδειχθεί πιο κεντρώα και πιο αποτελεσματική. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει τεράστια άλματα από το 2012 και προς τη σωστή κατεύθυνση… Οψόμεθα. Η ιστορία προχωράει με τους βιορυθμούς της χώρας, αλλά στη μεταβατική φάση που διανύουμε, αυτό μπορεί να αποδειχθεί και καλό.