Στις Πρέσπες η Αθήνα αναγνώρισε τον “Μακεδονισμό” των Σκοπίων

Όπως είναι γνωστό, με τη Συμφωνία των Πρεσπών η κυβέρνηση Τσίπρα αποδέχθηκε αφενός οι πολίτες της ΠΓΔΜ να ονομάζονται “Μακεδόνες”, αφετέρου η σλαβομακεδονική γλώσσα να ονομάζεται “μακεδονική”. Αποδεχόμενη τη μετατροπή της σλαβομακεδονικής εθνικής ταυτότητας σε “μακεδονική”, η Συμφωνία επικυρώνει τον “Μακεδονισμό”, το ιδεολόγημα της “διαμελισμένης μακεδονικής πατρίδας”. Είναι γελοίο η κυβέρνηση να ομιλεί για απαλοιφή αλυτρωτικών αναφορών στο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ, όταν αποδέχεται το βασικό όχημα του αλυτρωτισμού που είναι το όνομα της ταυτότητας.

Όπως είχε διαφανεί σχεδόν από την αρχή, ο Κοτζιάς διαπραγματεύθηκε με λογική ανατολίτικου παζαριού. Το ομολόγησε ρητά ο ίδιος στις συνεντεύξεις που παραχώρησε τον περασμένο Ιούνιο και στην ΕΡΤ και στο ΚΟΝΤΡΑ. Προφανώς, σε μία διαπραγμάτευση υπάρχει πάρε-δώσε. Έχει κρίσιμη σημασία, όμως, η διαπραγμάτευση να εκκινεί από μία θέση αρχής, η οποία να αντανακλά την πραγματικότητα στην περιοχή και κατ’ επέκτασιν να καθορίζει τις θεμιτές κόκκινες γραμμές. Δεν το έκανε και γι’ αυτό έχασε ένα κρίσιμο διαπραγματευτικό πλεονέκτημα.

Πολύ περισσότερο που η ίδια η σλαβομακεδονική ηγεσία είχε προσφέρει την ελληνική διπλωματία το επιχείρημα για να αποδομήσει τη διαπραγματευτική άμυνα των Σκοπίων. Και ο Ζάεφ και ο Ντιμιτρόφ έχουν ομολογήσει δημοσίως ότι δεν μπορούν να μονοπωλούν τον όρο “Μακεδονία”, ο οποίος περιγράφει μία ευρύτερη γεωγραφική περιοχή από αυτήν που καταλαμβάνει το κράτος τους. Γι’ αυτό και αποδέχθηκαν το Βόρεια Μακεδονία ως όνομα του κράτους τους. Η ομολογία τους αυτή από διαπραγματευτικής απόψεως είναι η αχίλλειος πτέρνα τους, η οποία δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκε από την ελληνική πλευρά.

Βλάπτει το εθνικό συμφέρον

Ο Κοτζιάς όφειλε να θέσει στην άλλη πλευρά ένα απλό ερώτημα: αφού και οι ίδιοι οι Σλαβομακεδόνες αποδέχονται ότι το κράτος τους δεν μπορεί να ονομάζεται Μακεδονία, επειδή είναι ένα μέρος του ανήκει στη γεωγραφική Μακεδονία και σίγουρα δεν καταλαμβάνει όλη τη γεωγραφική Μακεδονία, πώς θέλουν οι ίδιοι να ονομάζονται Μακεδόνες και η γλώσσα τους μακεδονική; Δεν συνιστά αυτό μονοπώληση του Όλου από το Μέρος; Οι Σλαβομακεδόνες είναι μία από τις εθνότητες που κατοικούν στην ευρύτερη γεωγραφική Μακεδονία. Και η γλώσσα τους είναι μία από τις γλώσσες που ομιλούνται στην ευρύτερη γεωγραφική Μακεδονία.

Εξαρχής, όμως, ο Κοτζιάς υπέκυψε στο διαπραγματευτικό πλαίσιο που είχε διαμορφώσει ο Νίμιτς: Τα Σκόπια να αποδεχθούν σύνθετη ονομασία για το κράτος και η Αθήνα να αποδεχθεί “μακεδονική” ταυτότητα. Γι’ αυτό και για τους Ζάεφ και Ντιμιτρόφ ήταν κόκκινη γραμμή να μείνει εκτός διαπραγμάτευσης το όνομα της εθνότητας και γλώσσας. Ο Κοτζιάς, λοιπόν, έριξε όλο το βάρος του στην επιβολή μίας σύνθετης ονομασίας μόνο για το κράτος. Και μάλιστα, χωρίς καν να κάνουν διάκριση μεταξύ των σύνθετων ονομάτων που βρίσκονταν στο καλάθι του Νίμιτς. Για την ακρίβεια, ήταν έτοιμοι να αποδεχθούν και το “Νέα Μακεδονία”, παρότι αυτό το όνομα αναφέρεται σε ολόκληρη της γεωγραφική Μακεδονία.

Εάν για τον Τσίπρα μπορείς να καταλογίσεις εγκληματική άγνοια για το ποιο πραγματικά είναι το εθνικό διακύβευμα σ’ αυτή την υπόθεση, ο Κοτζιάς δεν έχει ούτε αυτό το ελαφρυντικό. Από αυτές εδώ τις στήλες τον είχαμε επανειλημμένως επαινέσει για τον εθνικά, επωφελή τρόπο που παλαιότερα είχε χειρισθεί το Κυπριακό. Υπογράφοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών, όμως, έβλαψε καίρια τα θεμιτά εθνικά συμφέροντα. Το ίδιο, βεβαίως, και ο Τσίπρας και όσοι υπερψηφίσουν την κύρωσή της από την ελληνική Βουλή.