Όλα καλά στις σχέσεις Αθήνας-Σκοπίων παρά τα φάουλ των γειτόνων

Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, συμπεριλαμβανομένης της συνεπούς εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών, η εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας και η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης που είχαν στα Σκόπια οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών. Κατά την εκεί επίσκεψή του, ο Νίκος Δένδιας, εκτός από την συνάντησή του με τον ομόλογό του Μπουγιάρ Οσμάνι, έγινες δεκτός σχεδόν από το σύνολο της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας.

Η επίσκεψη Δένδια έγινε λίγες ημέρες μετά την στρατιωτική συμφωνία συνεργασίας Σκοπίων-Άγκυρας, η οποία προκάλεσε ερωτήματα σε ό,τι αφορά το βάθος της τουρκικής διείσδυσης στη γειτονική χώρα. Η συμφωνία αυτή, η οποία προβλέπει τη σταδιακή κατανομή κονδυλίων από την Τουρκία στη Βόρεια Μακεδονία με στόχο τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεών της, δεν ανησύχησε πάντως ιδιαίτερα το ελληνικό Πεντάγωνο. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι το ΓΕΕΘΑ τρέχει μια σειρά προγραμμάτων στα Σκόπια με στόχο την βέλτιστη εξοικείωση της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας με τις διαδικασίες του ΝΑΤΟ.

Ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στο θέμα κατά τη διάρκεια των δηλώσεών του, μετά την συνάντησή του με τον Οσμάνι, τονίζοντας ότι η υπογραφή αυτής της συμφωνίας δημιούργησε κάποια ερωτηματικά στην Ελλάδα. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι έλαβε τις απαραίτητες διευκρινίσεις από τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας, χωρίς όμως να αναφέρει λεπτομέρειες. Παραλλήλως, εξήρε τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στον στρατιωτικό τομέα, η οποία περιλαμβάνει και την επιτήρηση του εναερίου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ευχαρίστησε την κυβέρνηση των Σκοπίων για την δήλωσή καταδίκης των παράνομων τουρκικών ενεργειών στα Βαρώσια, αλλά και για την απόφασή της να στηρίξει την ελληνική υποψηφιότητα για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας, την περίοδο 2025-26.

Με το βλέμμα στην Τουρκία 

Στο σημείο αυτό, απευθυνόμενος στον Οσμάνι, ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στη δέσμευση των Σκοπίων να ακολουθήσουν τον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και να αφήσουν πίσω τους αναχρονισμούς του παρελθόντος. «Θεωρούμε ότι έχετε επιλέξει, ως κυβέρνηση, να εγκαταλείψετε οριστικά την βαλκανιοποίηση του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Ότι έχετε απορρίψει αποφασιστικά αναχρονιστικά οράματα, αντιλήψεις που ανατρέχουν σε άλλους καιρούς, σε παλιές εποχές» είπε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.

Για να προσθέσει στη συνέχεια, σε μια ευθεία βολή προς την Τουρκία, ότι «άλλοι, στην ευρύτερη περιοχή μας, προπαγανδίζουν αδιέξοδη επιστροφή σε αυτοκρατορίες του χθες, σε ζώνες νεο-οθωμανικής επιρροής, παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, κατέχουν παράνομα εδάφη άλλων χωρών, προσπαθούν να απομακρύνουν τα Δυτικά Βαλκάνια από την Ευρωπαϊκή οδό».

Τα Δυτικά Βαλκάνια και η ευρωπαϊκή πορεία τους ήταν άλλωστε στο μενού των συζητήσεων που είχε ο Νίκος Δένδιας όχι μόνον με τον ομόλογό του Οσμάνι, αλλά και με τον πρωθυπουργό Ζάεφ, τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Ντιμιτρόφ και τον πρόεδρο της χώρας Στέβο Πενταρόφσκι. Στο πλαίσιο αυτό ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών τόνισε την ανάγκη πιστής εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών, υπενθυμίζοντας ότι «είναι το απαραίτητο θεμέλιο, η απαραίτητη προϋπόθεση για να ενισχυθούν περισσότερο ακόμη οι σχέσεις μας και να υλοποιηθεί το κοινό μας όραμα για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια».

Παραλλήλως εξέφρασε την υποστήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων και στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τη Βόρεια Μακεδονία. Μια διαδικασία που, ωστόσο, παραμένει στον πάγο, μετά το βουλγαρικό βέτο, και δεν διαφαίνεται να ξεμπλοκαριστεί όσο διαρκεί η κυβερνητική κρίση στη Βουλγαρία. Η Ελλάδα εξέφρασε την στήριξή της και ο Νίκος Δένδιας τόνισε, ότι η χώρα μας «θέλει και μπορεί να είναι ο στενότερος σύμμαχος της Βόρειας Μακεδονίας και ο καλύτερος φίλος της».

Οικονομική συνεργασία Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας 

Η επίσκεψη Δένδια είχε έντονο οικονομικό ενδιαφέρον, καθώς συζητήθηκαν τα κοινά ενεργειακά σχέδια, όπως η πρόσφατη συμφωνία για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου και η πρόθεση των Σκοπίων να συμμετέχουν σε ενεργειακά προγράμματα στην Αλεξανδρούπολη. Αναφορά έγινε και στην παρουσία ελληνικής επιχειρηματικότητας στη χώρα, με τον υπουργό Εξωτερικών να τονίζει ότι Έλληνες επιχειρηματίες έχουν επενδύσει πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ στη Βόρεια Μακεδονία και έχουν συνεισφέρει στη δημιουργία πάνω από 20.000 θέσεων εργασίας.

Τον Νίκο Δένδια συνόδευε άλλωστε ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία, Κώστας Φραγκογιάννης, ο οποίος είχε συναντήσεις με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης αρμόδιο για Οικονομικά Θέματα, Fatmir Bytyqi, και τον υπουργό Οικονομικών, Fatmir Besimi. Στις συναντήσεις αυτές συζητήθηκε η διασυνδεσιμότητα (οδική και σιδηροδρομική) Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, το διασυνοριακό εμπόριο, και η περαιτέρω ενίσχυση της ήδη καλής οικονομικής συνεργασίας.

Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για το γεγονός ότι η  Ελλάδα απέστειλε 120.000 εμβόλια κατά του κορονοϊού, ο Οσμάνι ευχαρίτησε τη χώρας και εξέφρασε την εκτίμηση, ότι αυτή η δεύτερη επίσκεψη του Νίκου Δένδια στα Σκόπια (η πρώτη ήταν το 2019) θα συμβάλει στην ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών και στις οικονομικές σχέσεις τους. Είναι άλλωστε πάγια τακτική των Σκοπίων, η οποία ενισχύεται και από την συνολική ελληνική στάση, να τρέχουν τα επιμέρους ζητήματα, ενώ παραμένουν εκκρεμότητες σχετικά με την βασική διαφορά. Αυτό δείχνουν και τα απανωτά φάουλ που έχουν γίνει όλο το προηγούμενπο διάστημα από τα Σκόπια, την μία με την ονομασία της εθνικής ομάδας, την άλλη με τα διαβατήρια και την παράλλη με την τουριστική καμπάνια.