Ο άξονας Τουρκία-Πακιστάν-Αζερμπαϊτζάν φέρνει κοντά Ελλάδα και Ινδία

Πριν μερικές μέρες, ο άξονας Τουρκία-Πακιστάν-Αζερμπαϊτζάν πραγματοποίησε μία κοινή στρατιωτική άσκηση έξω από το Μπακού με ονομασία “Τα Τρία Αδέλφια 2021”. Στις αρχές του 2021 τα τρία αυτά κράτη είχαν συμφωνήσει να διαμορφώσουν κοινή στρατηγική με σκοπό να σταματήσουν το «κύμα μίσους εναντίον μουσουλμάνων στον κόσμο». Οι Αζέροι, μάλιστα είχαν καλέσει τους δύο συμμάχους τους να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση του τμήματος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ που κατέλαβαν στον πρόσφατο πόλεμο.

Αυτά είχαν συμφωνηθεί στη 2η τριμερή συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών (ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Πακιστανός Σαχ Αμάντ Κασσίρι και ο Αζέρος Τζεχούν Μπαϊράμοφ). Η συνάντηση είχε επισφραγίσει τις προσπάθειες της Τουρκίας να δημιουργήσει ένα τρίγωνο που στηρίζει τον επεκτατισμό της και την αναδεικνύει σε περιφερειακό πόλο ισχύος.

Το γεγονός ότι το Πακιστάν συμπλέει με την Άγκυρα δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, ούτε μπορεί να αγνοηθεί. Στη χειρότερη περίπτωση, μπορεί να παράσχει στην Τουρκία “πυρηνική ομπρέλα”, αν και όποτε η Τουρκία απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο από την Δύση. Επίσης, μπορεί να δώσει τεχνογνωσία για την δημιουργία τουρκικών πυρηνικών όπλων, ή φυγοκεντριστών εμπλουτισμού ουρανίου, κάτι που ο Ερντογάν έχει παραδεχθεί δημόσια ότι θέλει.

Ο Μπαϊράμοφ είχε χαιρετίσει την υποστήριξη της Τουρκίας και του Πακιστάν στο Αζερμπαϊτζάν στο ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ και είχε καλέσει τις πακιστανικές και τουρκικές εταιρείες να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της περιοχής. Ο Μπαϊράμοφ είπε ότι τα τρία έθνη μοιράζονται πολύ ισχυρούς δεσμούς, με πιο σημαντικό το κοινό όραμα, που είναι «στέρεο θεμέλιο για την ανάπτυξη της συνεργασίας».

Η συνάντηση στο Ισλαμαμπάντ

Τα τρία κράτη, γνωστά για τις ανθρωπιστικές τους ευαισθησίες(!), αλληλοϋποστηρίζονται. Ο Πακιστανός υπουργός ευχαρίστησε την Άγκυρα για τη συνεπή υποστήριξή της στη διαμάχη του Κασμίρ, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξη του Ισλαμαμπάντ προς την “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”. Τέλος, είχαν συμφωνήσει να ξεκινήσουν κοινές προσπάθειες για την υπεράσπιση των ισλαμικών αξιών.

Λίγες μέρες πριν εκπνεύσει το 2020, ο αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας του Πακιστάν, Μουτζαχάντ Ανουράν Χαν, επισκεπτόμενος την Τουρκία, είχε δηλώσει ότι «το Πακιστάν και η Τουρκία είναι δύο χώρες, ένα έθνος», –ο Ερντογάν το επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία– καθώς «όχι μόνο μοιράζονται κοινή κουλτούρα και πίστη, αλλά έχουν παρόμοια ενδιαφέροντα και προκλήσεις».

Ο Χαν μιλούσε σε μια συνάντηση που περιελάβανε μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου Υπερασπιστών της Δικαιοσύνης και του Κέντρου Στρατηγικών Σπουδών (ASSAM) της Τουρκίας. Η Κύπρος δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα ταύτισης του Πακιστάν με την Τουρκία. Δεν αναγνωρίζει την Αρμενία, αν και δεν είχε ποτέ κανένα πρόβλημα μαζί της, ούτε και το έχει απαιτήσει η Άγκυρα. Υπενθυμίζουμε ότι κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, το Πακιστάν είχε προσφέρει πολιτική και διπλωματική στήριξη στην Άγκυρα και είχε στείλει νοσοκομείο εκστρατείας. Κατά καιρούς τα τουρκικά ΜΜΕ φιλοξενούν αναμνήσεις Πακιστανών αξιωματικών από τις στιγμές που βοηθούσαν τους Τούρκους “αδερφούς” τους.

Τουρκία-Πακιστάν-Αζερμπαϊτζάν

Στη συνάντηση στο Ισλαμαμπάντ στις αρχές του 2021, ο Τσαβούσογλου είχε δώσει έμφαση στη συνεργασία και στον στρατιωτικό τομέα και στον τομέα της ασφάλειας, παρότι το διμερές εμπόριο δεν ξεπερνά τα 800 εκατ. δολάρια. Τον Ιούλιο 2018, το Ναυτικό του Πακιστάν είχε υπογράψει σύμβαση για την απόκτηση τεσσάρων κορβετών κατηγορίας MILGEM από την κρατική εταιρεία ASFAT της Τουρκίας. Τον Οκτώβριο 2019, ο Ερντογάν είχε κόψει την πρώτη μεταλλική πλάκα της πρώτης κορβέτας MILGEM σε τελετή στην Κωνσταντινούπολη. Η δε Άγκυρα αγόρασε 52 εκπαιδευτικά αεροσκάφη Mashahk από το Πακιστάν. Το Αζερμπαϊτζάν επίσης ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αγοράσει 40 αεροσκάφη αυτού του τύπου.

Η συνεργασία Τουρκίας-Πακιστάν δεν περιορίζεται σε επίπεδο βιομηχανικών συμπράξεων στον στρατιωτικό τομέα. Οι δύο χώρες πραγματοποιούν και κοινές ασκήσεις στην περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, με εκπεφρασμένη πρόθεση αυτές οι ασκήσεις να πολλαπλασιαστούν. Υπενθυμίζουμε ότι πακιστανικά αεροσκάφη έχουν στο παρελθόν παραβιάσει τον ελληνικό εναέριο χώρο αλλά και τους κανόνες στο FIR Αθηνών.

Ταυτόχρονα πληθαίνουν οι πληροφορίες και αναφορές σε ινδικά ΜΜΕ ότι έχουν σταλεί Πακιστανοί πιλότοι μαχητικών F-16 για να καλύψουν την έλλειψη Τούρκων πιλότων (λόγω των εκκαθαρίσεων ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα), όπως έχει ομολογήσει και ο Ακάρ. Το σημαντικότερο είναι οι αναφορές ότι η Τουρκία προσπαθεί να πείσει το Πακιστάν να της παραχωρήσει τεχνολογίας κατασκευής πυρηνικών όπλων, δεδομένου ότι το ίδιο όχι μόνο είναι πυρηνική δύναμη, αλλά και διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο λαθρεμπορίας σχετικών υλικών.

Στρατιωτική συνεργασία με την Ινδία

Με την Άγκυρα και το Ισλαμαμπάντ να συμμαχούν και το Αζερμπαϊτζάν να προστίθεται, διαμορφώνεται ένας “άξονας του κακού” για την Ελλάδα. Το γεγονός ωθεί την Ελλάδα να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Ινδία. Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας είχε συνάντηση με τον Ινδό πρεσβευτή στην Αθήνα Αμρίτ Λούγκουν και λίγο αργότερα είχε ακολουθήσει συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον Ινδό ομόλογό του Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσάνκαρ. Ταυτόχρονα, η Ινδία εμβαθύνει τις σχέσεις της με τις χώρες του Κόλπου, με τις οποίες η Ελλάδα έχει συσφίξει τις σχέσεις της. Ας σημειωθεί ότι και από εκείνη την πλευρά έχουν γίνει νύξεις προς την Αθήνα να αναβαθμίσει τις σχέσεις της με το Νέο Δελχί.

Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η διεξαγωγή ελληνο-ινδικών αεροναυτικών ασκήσεων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να είναι μια καλή αρχή. Δεδομένου ότι οι τουρκο-πακιστανικές ναυτικές ασκήσεις είναι γεγονός, η Ινδία και η Ελλάδα δεν πρέπει να παραμείνουν θεατές. Έχουν αμοιβαίο συμφέρον να αντιδράσουν. Μια τέτοια κοινή άσκηση με τη συμμετοχή και της Αιγύπτου θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή μίας στρατιωτικής συνεργασίας, η οποία θα εξισορροπήσει την πρακτική που έχουν εγκαινιάσει η Τουρκία και το Πακιστάν στην περιοχή μας.

Παράλληλα, μπορούν να εξεταστούν και συμπράξεις στην σχεδίαση και παραγωγή αμυντικού υλικού. Ας αναλογιστούμε ότι οι Ινδοί αυτή τη στιγμή παρέλαβαν τα πρώτα τους Rafale και ενδιαφέρονται να συνασκηθούν με διαφορετικά αεροσκάφη. Δεδομένης της κακής κατάστασης που επικρατεί στην Ινδία στον τομέα της συντήρησης των μαχητικών αεροσκαφών, παρά την αεροπορική της βιομηχανία, υπάρχει χώρος για συμπράξεις και σε αυτόν τομέα. Το ζητούμενο είναι να υπάρξει η πολιτική βούληση εκ μέρους της Αθήνας για να αξιοποιηθούν οι κοινοί τόποι με την Ινδία σε μια συγκυρία που οι παραδοσιακοί αντίπαλοι και των δύο χωρών, η Τουρκία και το Πακιστάν, συνασπίζονται και σύρουν και άλλους στο άρμα τους, όπως το Αζερμπαϊτζάν.