Ωρολογιακή βόμβα για τον Ερντογάν το σκάνδαλο Halkbank

Στη δίνη που βρίσκεται σήμερα η τουρκική οικονομία, με τη λίρα να ακολουθεί συνεχή πτωτική πορεία και τον Τούρκο πρόεδρο να αμφισβητεί τις φωνές απελπισίας του λαού του που πένεται στην κυριολεξία, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν συγκρατημένα την, σε πολλά επίπεδα, αρνητική απέναντί τους στάση της Άγκυρας.

Ο Τούρκος πρόεδρος, παρά τα μηνύματα που έλαβε από τον Τζο Μπάιντεν, έδειξε να διατηρεί ελπίδες για τη συνέχιση της “ασυλίας” που απολαύει από τη γεωστρατηγική θέση της χώρας του σε συνδυασμό με τα οφέλη που παρέχει σε τρίτους ο πληθυσμός των 80 και πλέον εκατομμυρίων συμπολιτών του.

Το πολιτικό μήνυμα που εξέπεμψε η Ουάσιγκτον με την αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας δεν στάθηκε ικανό να ανακόψει το ειδύλλιο Άγκυρας-Μόσχας ούτε τις διαδοχικές στρατιωτικές πρωτοβουλίες της Τουρκίας σε περιοχές που βρίσκονται πολύ μακριά από τα σύνορα της. Τα μηνύματα επίσης των δυτικών πρωτευουσών αντί να προβληματίσουν και κυρίως να συνετίσουν τον Τούρκο ηγέτη, τον αποθρασύνουν.

Εξακολουθεί να επιτίθεται κατά πάντων όσοι βλέπουν στην Τουρκία τον αμφισβητία του διεθνούς δικαίου που ως παλιά ηγεμονία επιδιώκει να εφαρμόσει τον δικό της “νόμο”. Έχοντας εγκατασταθεί στρατιωτικά στα εδάφη της Συρίας, έχοντας συμπράξει στρατιωτικά με το Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας, έχοντας διαταράξει τις σχέσεις του με την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Αίγυπτο οδηγώντας την Ανατολική Μεσόγειο σε κατάσταση αναστάτωσης, απειλεί να “τερματίσει” μονομερώς τις συνομιλίες για λύση του Κυπριακού αδιαφορώντας και για τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και προσπαθώντας να εφαρμόσει ένα “τουρκικό δίκαιο τετελεσμένων”

Πέρα όμως από την αναστάτωση και την αστάθεια που προκαλούν αυτές οι πρωτοβουλίες, η στροφή προς τη Ρωσία με την προμήθεια των, ασύμβατων με τον νατοϊκό μηχανισμό, ρωσικών συστοιχιών S-400, η απειλή για προμήθεια νέων αλλά και η πρόσδεση της Τουρκίας για δεκαετίες στο ρωσικό άρμα σε σχέση με το πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων, ενοχλούν την Ουάσιγκτον. Και αυτό διότι η τελευταία μπορεί μεν να έχει στραφεί πρώτιστα στην Ασία και τον Ινδοειρηνικό αυτό όμως δεν σήμανε αμερικανική αποχώρηση από την ευρωπαϊκή ήπειρο και τη Μεσόγειο.

Τουρκική διείσδυση στη Λιβύη

Η Τουρκία, έχοντας πείρα δεκαετιών στην μέχρι κεραίας εκμετάλλευση της δυτικής αντίληψης περί αναγκαιότητας των εδαφών της, θεώρησε ότι ήλθε η στιγμή της ανάκτησης των “απολεσθέντων” από τη διάλυση της αυτοκρατορίας και από όσα της “στέρησε” η Συνθήκη της Λωζάννης.

Απλώθηκε στρατιωτικά και στην Αφρική κατορθώνοντας να γίνει ρυθμιστικός παράγων στη ρημαγμένη Λιβύη και να δημιουργήσει με αυτήν ανίερη κοινότητα κυριαρχικών δικαιωμάτων. Ενοχλώντας έτσι πολλούς από εκείνους που έχουν συμφέροντα από τις σχέσεις τους με την πολύπαθη αυτή χώρα και προκαλώντας τους ανησυχίες για την τουρκική παρουσία και τις συνέπειες που μπορεί να έχει στη δική τους γειτονιά.

Όταν η υπερδύναμη έχει να αντιμετωπίσει την προπετή και διεκδικητική παρουσία ενός κράτους-ταραξία που με την προκλητική στάση του μπορεί να γίνει πρόξενος σοβαρών προβλημάτων και περιπετειών που έχουν άμεση σχέση με την ειρήνη και τη διεθνή τάξη, εύλογο είναι να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο άσκησης πειθούς είτε δια των λόγων είτε δια των έργων. Λίγα χρόνια πριν, όταν ο Τούρκος πρόεδρος κρατούσε έγκλειστο τον αμερικανό πάστορα Μπράνσον αποκαλώντας τον τρομοκράτη, ο “φίλος” του Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να πλήξει την τουρκική οικονομία.

Οι επιλογές των ΗΠΑ

Με αποτέλεσμα η τουρκική λίρα να πάρει την κατιούσα και ο κ. Ερντογάν να ανακρούσει πρύμνα απελευθερώνοντας άμεσα τον πάστορα. Σήμερα, οι ΗΠΑ φαίνεται να βρίσκονται προ δύο επιλογών: είτε της λήψης οδυνηρών για την Τουρκία μέτρων είτε της μεθόδευσης κινήσεων κατά του ίδιου του κ. Ερντογάν και του περιβάλλοντός του.  Κυρώσεις όμως κατά της Τουρκίας θα επέφεραν πλήγμα στις σχέσεις Ουάσιγκτον- Άγκυρας πλήττοντας το γόητρο της χώρας και την ευαισθησία των πολιτών της. Με ιδιαίτερα αμφίβολη τη γρήγορη επούλωση του τραύματος.

Όπως φαίνεται, όμως, την εκτελεστική εξουσία προλαβαίνει εκ των πραγμάτων η δικαστική που με μια ενδεχόμενη καταδικαστική της απόφαση για το σκάνδαλο HALKBANK –της τουρκικής τράπεζας που, κατόπιν οδηγιών Ερντογάν, καταστρατήγησε τη νομοθεσία των ΗΠΑ παρακάμπτοντας το εμπάργκο της Ουάσιγκτον κατά της Τεχεράνης– θα πλήξει τον τούρκο πρόεδρο και το εμπλεκόμενο στην υπόθεση περιβάλλον του χωρίς να προκαλέσει αντιαμερικανικά αισθήματα του πολιτικού κόσμου και της κοινωνίας.

Ικανοποιώντας, μάλιστα, σύμπασα την αντιπολίτευση που επιθυμεί να δει τον Τούρκο ηγέτη να απαλλάσσει την τουρκική κοινωνία από την αυταρχική διακυβέρνηση και τις εμμονικές αγκυλώσεις του για κάθε τι που αφορά την οικονομία και τα εσωτερικά της χώρας. Και, παράλληλα με αυτό, να παύσει να κυριαρχεί η ζημιογόνος αντίληψη ότι πίσω από κάθε παραπέτασμα κρύβεται και ένας εχθρός της Τουρκίας. Μια εξέλιξη που, ναι μεν θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στην οικονομία της χώρας, θα δώσει όμως την αίσθηση στην τουρκική κοινωνία ότι το απόστημα έσπασε και η κάθαρση είναι προ των πυλών.