Η απέλαση, ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Γερμανίας και οι εγχώριες καραμπόλες

Η απέλαση των δύο Ρώσων διπλωματών και η δημοσιοποίησή της ανήμερα της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ ήταν μια κίνηση πολλαπλών στοχεύσεων. Έλαβε αιφνιδιαστικά ιδιαίτερο επικοινωνιακό βάρος διεθνώς και επισημοποίησε τον κρίσιμο ρόλο της Ελλάδας στις διαδικασίες ένταξης των δυτικών Βαλκανίων στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Αυτό διαφάνηκε επίσης τόσο με την Συμφωνία των Πρεσπών, όσο και με την επικείμενη διευθέτηση των ελληνοαλβανικών διαφορών.

Το Βερολίνο που ορέγεται, όπως άλλωστε και η «θυγατρική» του Βιέννη, την γεωοικονομική και γεωπολιτική δορυφοροποίηση της περιοχής, και φυσικά της Ελλάδας και της προοπτικής της να γίνει σημαντικός παραγωγός φυσικού αερίου, παρακολουθεί έντρομο την δυναμική των πραγμάτων. Μια δυναμική που δεν ελέγχεται από το Βερολίνο αλλά από την Ουάσιγκτον, η οποία επ’ ουδενί δεν επιθυμεί η «γερμανική βουλιμία» να οδηγήσει πάλι σε γκάφες, όπως αυτές που διέπραξε στην Ουκρανία, ή ακόμη και σε εκείνες κατά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Η Ουάσιγκτον εκτός από την αποτροπή της ρωσικής και τουρκικής επιρροής, δεν επιθυμεί να μετατραπούν τα Δυτικά Βαλκάνια σε γκέτο εκατοντάδων χιλιάδων μουσουλμάνων από την Ασία και τη Βόρειο Αφρική. Επιδιώκει επίσης να «καθαρίσει» την περιοχή από τις μαφίες των τζιχαντιστών, των ναρκωτικών και του λαθρεμπορίου όπλων, διότι υπάρχουν σοβαρά σχέδια δικτύων ενέργειας και μεταφορών υψηλής γεωπολιτικής βαρύτητας. Η απέλαση των Ρώσων διαβάστηκε στο Βερολίνο ως «αυτονόμηση» της Ελλάδας, με αποτέλεσμα να αντιδράσει έντρομο στη δυναμική των εξελίξεων με δύο σπασμωδικές κινήσεις:

Πρώτον, έβαλε τον ανεκδιήγητο Αυστριακό Επίτροπο αρμόδιο για τη διεύρυνση Γιοχάνες Χαν να προβοκάρει τις ελληνικές υποθέσεις, κάνοντας λόγο για «αναδιάρθρωση των συνόρων Ελλάδας-Αλβανίας». Δεύτερον, επιχείρησε να μπλοκάρει προσωρινά την δόση των 15 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα. Δεν πρόκειται για προτεσταντική αυστηρότητα, ούτε για γερμανική σχολαστικότητα, αλλά για ωμή επίδειξη ισχύος, η οποία εκνευρίζει τις άλλες χώρες μέλη του Εurogroup. Τα άλλοθι της γερμανικής πολιτικής είτε με την πάντα αναγκαία έγκριση του γερμανικού Κοινοβουλίου για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, είτε με την επίκληση του manual των ευρωζωνικών διαδικασιών έχει καταπέσει στα μάτια των περισσότερων Ευρωπαίων.

Τα εμπόδια στο Βερολίνο

Το Βερολίνο αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει στενή συνεργασία της Ουάσιγκτον με την Αθήνα και φοβάται ότι η Αθήνα μπορεί να μετατρέψει σε μπούμερανγκ τους σχεδιασμούς του. Όχι μόνο με την υπόθεση του αναγκαστικού κατοχικού δανείου που κρατάει στη φαρέτρα της η ελληνική πλευρά (Σ.Σ: απαίτηση που έχει νομική υπόσταση, όχι όπως οι απειλές για αποζημιώσεις των Πολωνών), αλλά και στις αποφάσεις που θα αφορούν την ίδια την Ευρωζώνη και το ΝΑΤΟ, όπως φάνηκε από το τελευταίο μέρος των δηλώσεων του Αλέξη Τσίπρα μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.

Το Βερολίνο τώρα έχει να αντιμετωπίσει την αμερικανική αντίθεση στον αγωγό Nord Stream II που αντιμάχεται την βούληση της Ουάσιγκτον για δραστική μείωση της γερμανικής και ευρωπαϊκής εξάρτησης από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Η ματαίωσή του καθιστά αυτόματα οικονομικά βιώσιμα τα άλλα σχέδια όδευσης των ενεργειακών ροών από την Ανατολική Μεσόγειο που ευνοούν οι Αμερικανοί.

Επίσης, το Βερολίνο έχει να αντιμετωπίσει τα πρόστιμα που απειλεί να επιβάλει η Ουάσιγκτον στις εταιρείες που συνεργάζονται με το Ιράν και φυσικά, πολλές άλλες προκλήσεις. Τέτοιες είναι οι δασμοί του Τραμπ, η αύξηση των αμυντικών δαπανών και το ενδεχόμενο της μεταφοράς και εγκατάστασης 35.000 Αμερικανών στρατιωτών από το γερμανικό στο πολωνικό έδαφος με νατοϊκές δαπάνες (διάβαζε, γερμανικές).

Η καραμπόλα της απέλασης

Η απέλαση των Ρώσων πρακτόρων από την Αθήνα όχι μόνο διέσωσε τη χώρα από μια αιφνίδια πτώση της κυβέρνησης σε κρίσιμη φάση για το μέλλον της, αλλά τράβηξε οριστικά μια κόκκινη γραμμή στις δραστηριότητες των Ρώσων που αλώνιζαν τα τελευταία χρόνια στη βόρεια Ελλάδα και στο Άγιον Όρος. Στο βάθος αυτής της κίνησης που αφορά και τα δυτικά Βαλκάνια θα θέσει τις ελληνορωσικές σχέσεις σε μια πιο υγιή βάση κυρίως σε ότι αφορά τα ευρύτερα μελλοντικά πρότζεκτ στην περιοχή.

Η Ελλάδα θα μπορούσε να διευκολύνει έναντι των Αμερικανών τη ρωσική συμμετοχή, ούτως ώστε η Μόσχα να μην αισθάνεται εκτός παιγνίου. Βέβαια, αυτή η προοπτική συνδέεται με την επαναπροσέγγιση Δύσης-Ρωσίας για μια νέα εταιρική σχέση έναντι του τζιχάντ, αλλά και του κινεζικού επεκτατισμού.

Η κίνηση της απέλασης εκτός από το ιδεολογικό στριπτίζ των «μακεδονομάχων» και των διαμεσολαβητών, χορηγών και λοιπών εμπλεκόμενων, αντανακλά και στη ΝΔ, η οποία μέσω διαφόρων προσώπων ενδέχεται να αποδειχθεί νεγκλιζέ, ιδιαίτερα κάποια πτέρυγά της. Η όλη υπόθεση ενδέχεται να επηρεάσει και το εκκλησιαστικό όταν θα έλθει η ώρα της συνταγματικής αναθεώρησης.

Με την υιοθέτηση για εκμετάλλευση των όποιων αρνητικών δηλώσεων από το εξωτερικό, η ΝΔ καταλήγει να εκτίθεται συνεχώς. Πρόσφατα ταυτίστηκε με τις δηλώσεις του ανεκδιήγητου Επιτρόπου Χαν, τις οποίες επέκρινε η Κομισιόν. Υπό το φως των τελευταίων αυτών γεγονότων, οι επαφές Μητσοτάκη με πολιτικούς παράγοντες του Βερολίνου, προκειμένου να δηλώσει τη χρησιμότητά του, έχουν προσεχθεί ιδιαίτερα από την κοινή γνώμη, αλλά και από αστικούς κύκλους που αν και ανήκουν στο χώρο της ΝΔ είναι απογοητευμένοι από την τακτική και τις θέσεις του αρχηγού της.

Συνεπώς, η Αθήνα μοιάζει να έχει αντιληφθεί τις δομικές αλλαγές που επέρχονται στο παγκόσμιο σκηνικό, αλλά και στην Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο και προσπαθεί να κατοχυρώσει μια λειτουργική σχέση σε αυτό. Οι στρατηγικές που επεξεργάζεται και ξεδιπλώνει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αν μη τι άλλο έχουν δημιουργήσει ένα θετικό κλίμα στο υπουργείο Εξωτερικών. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια οι διπλωμάτες μας έχουν «γραμμή», λεπτομερείς οδηγίες και αισθάνονται στις επαφές τους με τους ξένους φορείς και διπλωμάτες την εκτίμηση και την ισχύ που αποπνέει η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης.