Ο ιός της διαφθοράς, η κοινωνική αμνησία και οι προεδρικές εκλογές

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς η 9η Δεκεμβρίου αλλά, στην Κύπρο ο ιός της διαφθοράς παραμένει αήττητος. Κάποιοι ανοίγουν σαμπάνιες, γιατί συνεχίζουν ακάθεκτοι με τη διαφθορά. Οι επέτειοι χάνονται στις διακηρύξεις και στις εξαγγελίες. Την ώρα που οι διαδρομές της συναλλαγής και του χρήματος παραμένουν στην ίδια πορεία, παρελαύνουν οι συνήθεις ύποπτοι και ζητούν και τα ρέστα.

Κέρδος έναντι οποιουδήποτε κόστους. Και κόστος όχι δικό τους, αλλά της χώρας. Και η παρανομία, η διαφθορά, η διαπλοκή, δεν κρίνεται από το ποιος εμπλέκεται, σε ποιο βαθμό και πόσα – για παράδειγμα– διαβατήρια εξέδωσε ή πόσο μεγάλη ήταν η μίζα. Κρίνεται και ελέγχεται η πράξη. Τι σημαίνει, για παράδειγμα, για την οικονομία η διαχείριση του Συνεργατισμού; Όσο ήταν εν ζωή, αλλά και όταν του έβαλαν λουκέτο.

Ποιοι επωφελήθηκαν και γιατί; Ποιοι έχασαν; Ελέγχεται η διαδικασία που ακολουθήθηκε, κρίνεται ότι υπήρξε υπέρβαση κανονισμών και νομοθεσιών; Το σκάνδαλο με τα “χρυσά διαβατήρια” με την εμπλοκή όλων των “πυλώνων” –από την κυβέρνηση, στα δικηγορικά και ελεγκτικά γραφεία, εταιρείες ανάπτυξης γης– έδειξε το προφανές: Γιατί μόλις ακουστεί διεθνής κομπίνα, η πρώτη σκέψη που κάνουν όλοι είναι εάν είναι μπλεγμένη η Κύπρος. Είτε είναι είτε όχι εμπλεκόμενη. Στην προκειμένη περίπτωση υπήρξε και θεσμική εμπλοκή.

Ο ιός της διαφθοράς

Με την ευκαιρία, λοιπόν, της Ημέρας κατά της Διαφθοράς, που… τιμήθηκε προ ημερών, πολλά αναφέρθηκαν. Διακηρυκτικά και μόνο. Με προτάσεις από το ράφι και ιδέες, που θα μείνουν στο συρτάρι. Ό,τι και να λέγεται, είναι σαφές πως τα φαινόμενα αυτά δεν εκλείπουν επειδή παραμένει το κλίμα ενός ξεπερασμένου συστήματος.

Επιπλέον πρόβλημα σε αυτή τη χώρα είναι ότι θριαμβεύει η ατιμωρησία. Θριαμβεύουν οι αναντικατάστατοι και όσοι μονίμως υποστηρίζουν ότι η χώρα τους χρωστά και πρέπει να τους ξεπληρώνει με χρυσοφόρες θέσεις. Σχεδόν κανείς δεν τιμωρείται. Σε μια χώρα που από την προδοσία, το 1974, καταστράφηκε και κανένας δεν πλήρωσε, δεν μπορεί κανείς να περιμένει πολλά.

Ειδικά όταν οι γνωστοί ένοχοι, αποθρασυνόμενοι, αναζήτησαν και είχαν την ευκαιρία να ανέβουν πολιτικά, κομματικά και κοινωνικά. Το χρήμα σβήνει την ντροπή και τον λεκέ. Το πολιτικό σύστημα πολλές φορές μπορεί να λειτουργήσει και ως πλυντήριο. Αλλά και η κοινωνία πάσχει κατά περιόδους από αμνησία.

Θεσμική διαπλοκή

Είναι, βέβαια, λάθος να τσουβαλιάζονται όλοι. Δεν είναι όλοι συμμέτοχοι στη διαπλοκή και τη διαφθορά. Την ίδια ώρα, το πρόβλημα στην Κύπρο είναι ότι πέραν από προσωπικές εμπλοκές υπάρχει και η θεσμική διαπλοκή. Αποφάσεις με σημαδεμένη τράπουλα περνούν μέσα από θεσμούς, από κομματικά όργανα και αξιοποιούνται από τους γνωστούς… πυλώνες “στήριξης” της οικονομίας και ενίοτε πρωταγωνιστές στην καταστροφή της διεθνούς εικόνας της χώρας.

Η ύπαρξη αυτών των κυκλωμάτων ήταν γνωστή. Και δεν ήταν απλή υποψία αλλά από τις περιπτώσεις που το μόνο που απουσιάζει είναι αποδείξεις και ονόματα. Και φθάνει η στιγμή, που και αυτό γίνεται, αν και λίγοι πληρώνουν. Εκείνο που προδήλως επιβεβαιώνεται, είναι πως δεν υπάρχουν όρια. Δεν υπάρχουν αναστολές. Δεν υπάρχει σεβασμός στους πολίτες, στην κοινωνία, στη χώρα. Αλλά και οι πολίτες δεν ζητάνε από τα κόμματα προτάσεις, θεσμικές κι άλλες αλλαγές, αλλά ρουσφέτια. Οπότε, υπάρχει συνενοχή.

Η χώρα χρειάζεται κάθαρση, επείγει αλλά το θέμα είναι ποιος θα αναλάβει να καθαρίσει τον στάβλο του Αυγεία. Είναι ένα βασικό ζήτημα, που θα πρέπει να απασχολήσει ενόψει και των προεδρικών εκλογών του 2023. Μια αναμέτρηση που θα πρέπει να κριθεί και στα θέματα της διαπλοκής και της διαφθοράς.

Όσοι φέρουν τον λεκέ δεν θα μπορούν να σταθούν απέναντι σε εκείνους που θέτουν ψηλά το ζήτημα τούτο και προτάσσουν την ανάγκη για κάθαρση. Τα ζητήματα αυτά είναι μέσα στην κοινωνία. Δεν είναι δύσκολο να διαγνωστεί η αιτία, να αναλυθούν τα συμπτώματα και να βρεθεί η εναλλακτική θεραπεία. H διαφθορά και η γραφειοκρατία θα εξακολουθήσουν να υπονομεύουν τη δημοκρατία, την ισονομία.

Είναι ένας διαλυτικός ιός, που μπορεί να μην μεταλλάσσεται αλλά παραμένει ως πανδημία. Αυτά τα ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται επιδερμικά. Δεν πετροβολείται γενικώς και αορίστως ο “εχθρός”, αλλά στοχευμένα καταπολεμάται. Για να έχει αποτέλεσμα, αν τελικά αυτό θέλουμε ως κοινωνία. Η ανάγκη για ανατροπή ενός συστήματος διαφθοράς είναι ενώπιόν μας. Δεν μπορεί να το προσπεράσουν οι πολίτες και αυτή τη φορά.