Η θρυλική νίκη του Ιουλίου Καίσαρα εναντίον των Γαλατών

O Ιούλιος Καίσαρας πολεμούσε τη Γαλατία από το 58 π.Χ. Ύστερα από σειρά συγκρούσεων, με διάφορες γαλατικές και όχι μόνο, φυλές, ο Καίσαρας φαινόταν νικητής. Ωστόσο το 52 π.Χ. οι Γαλάτες, ενωμένοι υπό τον Βερκιγγετόριξ, αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τους Ρωμαίους.

Ο νεαρός Γαλάτης αρχηγός είχε πλέον στη διάθεση του έναν τεράστιο στρατό. Μόνο το ιππικό του αριθμούσε 15.000 άνδρες. Παρόλα αυτά στις αψιμαχίες που ακολούθησαν οι άνδρες του Καίσαρα νίκησαν. Τότε ο Βερκιγγετόριξ αποφάσισε να αποσύρει τον στρατό του στην Αλέσια. Η Αλέσια ήταν πόλη κτισμένη σε έναν λόφο κοντά στην σημερινή πόλη Ντιζόν.

Ο Καίσαρας, αντιλαμβανόμενος ότι ήταν αδύνατο να καταληφθεί η πόλη με έφοδο, αν και διέθετε 50.000 άνδρες, αποφάσισε να αρχίσει την συστηματική πολιορκία της. Οι στρατιώτες του κατασκεύασαν αρχικά οχυρό στρατόπεδο και στη συνέχεια περίζωσαν την πόλη με οχυρωματικά έργα μήκους 8 χλμ. περίπου.

Επίσης κατασκευάστηκαν 23 οχυρά επί της πολιορκητικής περιμέτρου με σκοπό να ελέγχουν τους πολιορκημένους. Φυσικά ο Βερκιγγετόριξ αντέδρασε και επιχείρησε με επιδρομές του ιππικού του να παρεμποδίσει τις εργασίες των Ρωμαίων. Σε μια από αυτές τις εξόδους δόθηκε πραγματική μάχη στην οποία, όμως, και πάλι ο Καίσαρ νίκησε και απώθησε τους Γαλάτες με μεγάλες απώλειες πίσω στα οχυρώματα τους.

Μετά την ήττα του ο Βερκιγγετόριξ αποφάσισε να ζητήσει ενισχύσεις. Έστειλε λοιπόν αγγελιοφόρους σε όλα τα γαλατικά έθνη, ζητώντας τους να σπεύσουν στην Αλέσια και να πλήξουν τον ρωμαϊκό στρατό εκ των νώτων. Ο Βερκιγγετόριξ δεν είχε πράγματι άλλη δυνατότητα. Βρισκόταν αποκλεισμένος με 80.000 στρατιώτες στην Αλέσια διαθέτων εφόδια για 30 μόλις μέρες.

Οχυρωματικά έργα

Ο Καίσαρας έμαθε ότι έρχονταν γαλατικές ενισχύσεις και διέταξε την κατασκευή μιας πραγματικά εντυπωσιακής οχυρωματικής γραμμής. Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν δύο σειρές τάφρων, χωμάτινα προχώματα, ενισχυμένα με ξύλινα τείχη και θωράκια. Επί των προχωμάτων και στο νεκρό έδαφος τοποθετήθηκαν μυτεροί ξύλινοι πάσσαλοι εντός πέντε σειρών τάφρων.

Παράλληλα εκσκάφτηκαν οκτώ σειρές λαγουμιών, εντός των οποίων τοποθετήθηκαν επίσης χαμηλοί, μυτεροί, ξύλινοι πάσσαλοι, αλλά και άλλα στα οποία τοποθετήθηκαν ξύλινοι πάσσαλοι με σιδηρά άγκιστρα. Η οχυρωματική ζώνη ήταν περίκλειστη και ικανή να προστατεύσει τον στρατό του Καίσαρα τόσο από τυχόν έξοδο των πολιορκημένων, όσο και από επίθεση των γαλατικών εφεδρειών, η άφιξη των οποίων αναμένονταν. Και πράγματι οι Γαλάτες είχαν συγκεντρώσει περί τους 150.000 άνδρες, πέραν των 80.000 που βρισκόταν στην Αλέσια.

Μέσα στην Αλέσια όμως η κατάσταση άρχισε να επιδεινώνεται. Το σιτάρι τελείωσε και η απελευθερωτική δύναμη δεν έλεγε να φανεί. Τότε οι αρχηγοί συγκάλεσαν σύσκεψη στην οποία αποφάσισαν να διαπράξουν κάτι τρομακτικό. Για να παρατείνουν την αντίσταση τους εκδίωξαν από την πόλη όλους τους αμάχους, τους ασθενείς και γενικά όλους τους ανίκανους να φέρουν όπλα.

Χιλιάδες γέροντες, γυναίκες και παιδιά συσσωρεύτηκαν ανάμεσα στα τείχη της πόλης και στις ρωμαϊκές οχυρώσεις. Οι άμοιροι αυτοί σε λίγες μέρες άρχισαν να λιμοκτονούν και γονυπετείς παρακαλούσαν τους Ρωμαίους να τους δεχθούν ως σκλάβους έστω στο στρατόπεδό τους και τους δώσουν τρόφιμα. Ο Καίσαρ, απαγόρευσε στους άνδρες του να δεχθούν έστω και έναν Γαλάτη άμαχο εντός του στρατοπέδου. Τα τρόφιμα που διέθετε ο ίδιος ο στρατός του δεν ήταν αρκετά και σε περίπτωση πολιορκίας του από τη γαλατική στρατιά, η άφιξη της οποίας αναμενόταν, σίγουρα θα αντιμετώπιζε επισιτιστικό πρόβλημα.

Γαλατικές ενισχύσεις

Μετά από λίγες μέρες όμως έφτασε η δεύτερη γαλατική στρατιά, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Γαλάτης αρχηγός Κόμμιος. Ο Κόμμιος εγκατέστησε τη στρατιά του σε απόσταση 750 μέτρων από τις ρωμαϊκές οχυρώσεις. Την ίδια ώρα οι πολιορκημένοι στην Αλέσια, μόλις είδαν την άφιξη των συμπατριωτών τους βγήκαν από τα τείχη και παρατάχθηκαν για μάχη.

Αλλά και ο Καίσαρ μοίρασε τον στρατό του και κατέλαβε θέσεις τόσο απέναντι στη στρατιά του Κόμμιου, όσο και απέναντι στη στρατιά του Βερκιγγετόριξ. Παράλληλα, όμως, διέταξε το ιππικό του να εξέλθει της οχυρωμένης περιοχής και να επιτεθεί στο ιππικό του Κόμμιου. Έτσι ακριβώς και έγινε. Το ρωμαϊκό ιππικό, υπό τον Μάρκο Αντώνιο, ενεπλάκη κατά των πολύ περισσοτέρων αντιπάλων του και για ώρα αντιμετώπισε τις επιθέσεις του.

Όταν άρχισε να κάμπτετε, ο Καίσαρ έριξε στη μάχη τις γερμανικές, συμμαχικές, του ίλες, τις οποίες ως τότε τηρούσε ως εφεδρεία. Οι Γερμανοί όρμησαν με άγριες κραυγές και επέπεσαν αιφνιδιαστικά στους Γαλάτες, τρέποντας τους σε φυγή. Η νίκη, μια απίστευτη νίκη, ανήκε στον Καίσαρα. Η στρατιά του Κόμμιου αποσύρθηκε λίγο πιο πίσω και οι άνδρες του Βερκιγγετόριξ επέστρεψαν απογοητευμένοι εντός των τειχών της Αλέσια. Ο Κόμμιος πάντως επανήλθε την επομένη νύκτα. Οι προφυλακές των Ρωμαίων πιέστηκαν και οπισθοχώρησαν εντός της οχυρωμένης περιοχής.

Η μάχη της τάφρου

Τότε άρχισαν και τα προβλήματα των Γαλατών. Μόλις εισήλθαν στην ζώνη των τάφρων, οι Γαλάτες έδωσαν με τις σάλπιγγες το σύνθημα στους πολιορκημένους να πραγματοποιήσουν έξοδο. Οι άνδρες του Κόμμιου παράλληλα κινήθηκαν και αφού πέρασαν με απώλειες τις τάφρους έπεσαν στους πασσάλους και στις παγίδες. Αφήνοντας πίσω τους νεκρούς και άσχημα πληγωμένους συντρόφους τους, οι άνδρες του Κόμμιου συνέχισαν την προέλαση τους ώσπου έφτασαν στην κύρια αμυντική γραμμή των Ρωμαίων.

Εκεί όμως τα όνειρα τους διαλύθηκαν. Τα βλήματα των οξυβελών καταπελτών σφύριζαν στον αέρα σκορπώντας τον θάνατο σε ολόκληρους ζυγούς Γαλατών. Τα βαριά ρωμαϊκά ακόντια διατρυπούσαν με ευκολία τις ασπίδες των πολεμιστών. Μεγάλοι λίθοι και ξύλινοι δοκοί έπεφταν πάνω τους, σε κάθε απόπειρά τους να προσεγγίσουν τα οχυρώματα και να στήσουν τις κλίμακες τους.

Σε αυτή την κόλαση οι Γαλάτες πολεμιστές δεν άντεξαν. Υποχώρησαν άτακτα, υφιστάμενοι και νέες απώλειες από τις παγίδες του Καίσαρα. Στο μεταξύ στο άλλο άκρο της οχυρωμένης περιοχής, οι άνδρες του Βερκιγγετόριξ είχαν καθυστερήσει τόσο πολύ να διασχίσουν τη ζώνη των τάφρων και των παγίδων, ώστε όταν έφτασαν εμπρός από την κύρια οχυρωματική γραμμή, οι υπό τον Κόμμιο διοικούμενοι είχαν ήδη υποχωρήσει.

Βαριά ήττα

Οι δε Ρωμαίοι, έχοντας αποκρούσει τον Κόμμιο, έσπευσαν τώρα μαζικά στην άλλη πλευρά των οχυρώσεων. Στη θέα των πλήρως επανδρωμένων οχυρωμάτων και έχοντας πληροφορηθεί την ήττα του Κόμμιου, ο Βερκιγγετόριξ με βαριά καρδιά έδωσε το σήμα της υποχώρησης. Η προνοητικότητα του Καίσαρα είχε και πάλι νικήσει.

Οι Γαλάτες εξαπέλυσαν μια ακόμα, σφοδρή, επίθεση, κατά ενός ρωμαϊκού οχυρού. Και πάλι όμως, μετά από επική μάχη, στην οποία συμμετείχε, ως απλός στρατιώτης και ο Καίσαρας, αποκρούστηκαν, με φοβερές απώλειες. Ο Βερκιγγετόριξ δεν είχε άλλη επιλογή. Διέταξε υποχώρηση. Ο Καίσαρ όμως δεν σκόπευε να αφήσει τους Γαλάτες να φύγουν ανενόχλητοι.

Μόλις είδε ότι κλονίζονται και υποχωρούν, διέταξε το ιππικό του να εξέλθει από μια δευτερεύουσα πύλη και να τους πλαγιοκοπήσει. Δεχόμενοι στο πλευρό την έφοδο του ρωμαϊκού ιππικού, πιεζόμενοι κατά μέτωπο από τους λεγεωνάριους και εμποδιζόμενοι από τις παγίδες και τις τάφρους, οι Γαλάτες αφανίστηκαν Τουλάχιστον 40.000 Γαλάτες σφαγιάστηκαν εκείνη την ημέρα.

Έτσι ο Βερκιγγετόριξ, ως πραγματικός ηγέτης ανέλαβε τις ιστορικές ευθύνες του και ζήτησε συνθηκολόγηση. Όταν οι πρόταση του έγινε δεκτή παρουσιάστηκε και ο ίδιος ενώπιον του Καίσαρα για να παραδοθεί. Η νίκη στη Αλέσια υπήρξε το αποφασιστικό σημείο των Γαλατικών Πολέμων, των ήδη διαρκούντων τότε έξι έτη. Ωστόσο ο Καίσαρ θα χρειαζόταν άλλα τρία χρόνια για να υποτάξει εντελώς τη Γαλατία. Το 49 π.Χ. όμως ο Καίσαρ ήταν σε θέση να δηλώσει με υπερηφάνεια πως ήταν ο κατακτητής της Γαλατίας, της χώρας που θα έμενε υπό ρωμαϊκή διοίκηση ως και τον 5ο αιώνα μ.Χ.