Ενέργεια και ρωσικές εξαγωγές στις ευρωπαϊκές κυρώσεις (upd)

Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, οι ηγέτες των κρατών-μελών συμφώνησαν στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας στον χρηματοοικονομικό κλάδο, της ενέργειας, των μεταφορών και των ρωσικών εξαγωγών, ενώ στην “μαύρη λίστα” της Ένωσης μπαίνουν αξιωματούχοι του καθεστώτος Πούτιν και Ρώσοι επιχειρηματίες.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σήμερα συμφωνεί στην επιβολή περαιτέρω περιοριστικών μέτρων τα οποία θα έχουν τεράστιες και σημαντικές συνέπειες για τη Ρωσία μετά την πράξη στην οποία προχώρησε», αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Αυτές οι κυρώσεις αφορούν τον χρηματοοικονομικό κλάδο, καθώς και εκείνους της ενέργειας και των μεταφορών, τα αγαθά διπλής χρήσης (που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για στρατιωτικούς σκοπούς), αλλά και περιορισμούς στις εξαγωγές και στη χρηματοδότησή τους, την πολιτική χορήγησης βίζας και νέα κριτήρια για την εισαγωγή περισσότερων Ρώσων πολιτών στη μαύρη λίστα»,

Προηγουμένως στις δηλώσεις του ο Έλληνας πρωθυπουργός, άσκησε σφοδρή ρητορική επίθεση κατά της Ρωσίας: «Είμαστε εδώ πέρα ενωμένοι για να πάρουμε αποφάσεις λήψης σκληρών κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. Ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε λόγο για «αδιανόητη εξέλιξη» και για τη «μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή σε ανεξάρτητη χώρα μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο».

«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια εξέλιξη που πριν από λίγο φάνταζε αδιανόητη, τη μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή σε ανεξάρτητη χώρα μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτά τα οποία συμβαίνουν στην Ουκρανία δεν παραβιάζουν απλά το διεθνές δίκαιο, θέτουν σε αμφισβήτηση ολόκληρη την αρχιτεκτονική ασφάλεια της Ευρώπης. Για αυτό και η απάντηση της ΕΕ θα είναι εξαιρετικά δυναμική. Είμαστε εδώ πέρα ενωμένοι για να πάρουμε αποφάσεις λήψης σκληρών κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία, είμαστε εδώ για να ζητήσουμε το συντομότερο δυνατόν την παύση όλων των εχθροπραξιών, την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία, τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας».

Η πρόταση του πρωθυπουργού

Να σημειωθεί ότι η αναφορά των συμπερασμάτων (παρ.10) στην ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων για την ενέργεια είναι σύμφωνη με την πρόταση που κατέθεσε προηγουμένως ο πρωθυπουργός να υποστηριχθούν τα κράτη-μέλη απέναντι σε ενδεχόμενες μεγάλες ανατιμήσεις στο ενεργειακό.

Προηγουμένως, ο κ. Μητσοτάκης είχε δηλώσει: «Ταυτόχρονα είμαστε εδώ για να ετοιμάσουμε, να οικοδομήσουμε την άμυνα μας απέναντι σε εξελίξεις που ενδεχομένως να πλήξουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Έχω ζητήσει να συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα της έκτακτης συνόδου μια πρόβλεψη, η οποία θα εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μελετήσει και να προτείνει άμεσα στο Συμβούλιο, τη λήψη έκτακτων μέτρων υποστήριξης των κρατών μελών, απέναντι στις ενδεχόμενες απότομες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας». Και κατέληξε: «Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να προστατευθούμε από έναν ενδεχόμενο εκβιασμό από ρωσικής πλευράς και να δείξουμε ότι παραμένουμε αταλάντευτοι στο δρόμο υπεράσπισης του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς νομιμότητας».

Πριν την Σύνοδο Κορυφής, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε προχωρήσει σε διάβημα προς τον Ρώσο πρέσβη, για την εισβολή στην Ουκρανία. «Καλέσαμε, λοιπόν, την ρωσική πλευρά στον άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών, οι οποίες, εκτός των άλλων, θέτουν σε κίνδυνο την ζωή των αμάχων πολιτών, μεταξύ των οποίων και της Ελληνικής ομογένειας» ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, ενώ είχε επικοινωνία και με τον Αμερικανό πρέσβη Τζέφρι Πάιατ.

Η σύσκεψη του ΚΥΣΕΑ

Η Αθήνα έχει τεθεί σε συναγερμό λόγω των εξελίξεων στο Ουκρανικό όπως έδειξε η έκτακτη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με την συμμετοχή του υπουργού Ενέργειας Κώστα Σκρέκα. Στις προτεραιότητες της ελληνικής πλευράς η ασφάλεια των χιλιάδων ομογενών που ζουν στην Ουκρανία και κυρίως στη Μαριούπολη , αλλά και των Ελλήνων πολιτών που εργάζονται στην Ουκρανία. Ήδη ετοιμάζονται επιχειρήσεις για ασφαλή επιστροφή στην Ελλάδα όσων Ελλήνων πολιτών που βρίσκονται στην Ουκρανία. Παράλληλα η Ελληνική πλευρά θέτει επί τάπητος το θέμα των ενεργειακών αποθεμάτων της χώρας και την αντιμετώπιση της “έκρηξης” στις τιμές των καυσίμων και του φυσικού αερίου.

Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση στη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ επεσήμανε: «Από θέση αρχής η Ελλάδα σέβεται την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία όλων των χωρών. Καταδικάζει, συνεπώς, ανεπιφύλακτα αναθεωρητικές ενέργειες που αντιβαίνουν σε αυτές τις αξίες. Και πολύ περισσότερο καταδικάζει την ωμή βία από την οποία, δυστυχώς, πολλοί αθώοι θα χάσουν τη ζωή τους. Γι’ αυτό και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ συντονιζόμαστε με τους εταίρους μας, ώστε η αντίδρασή μας να μην είναι απλά κοινή, αλλά να είναι και αντίστοιχη της πρωτοφανούς ρωσικής προκλητικότητας. Και, βέβαια, κρατάμε πάντα στραμμένο το βλέμμα μας στους ομογενείς μας, ειδικά στην περιοχή της Μαριούπολης», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης σε δήλωση του κατά την έναρξη της έκτακτης συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ στο Μέγαρο Μαξίμου.

Ο πρωθυπουργός τόνισε, ακόμα: «η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας θέτει με δραματικό τρόπο την παγκόσμια κοινότητα ενώπιον των ευθυνών της. Γιατί στην Ουκρανική κρίση δοκιμάζονται πολλά: Τα όρια του Διεθνούς Δικαίου, η ισχύς των Συνθηκών αλλά και το ίδιο το δικαίωμα των κρατών να ζουν ελεύθερα. Όπως και απειλούνται πολλά: από τη γεωπολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη μέχρι τη διεθνή ενεργειακή ισορροπία».

Διαβεβαίωσε ότι «η κυβέρνηση προσαρμόζει τις πολιτικές της στα νέα δεδομένα, όπως αυτά διαμορφώνονται. Σε εθνικό επίπεδο έχει, ήδη, εξασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια και επεξεργαζόμαστε σενάρια που θα αφορούν την, όσο το δυνατόν, μεγαλύτερη απορρόφηση των διακυμάνσεων των τιμών της ενέργειας. Είναι ένα πρόβλημα, όμως, το οποίο είναι πανευρωπαϊκό και γι’ αυτό και απαιτεί μία πανευρωπαϊκή λύση. Και αυτό μπορεί να σημαίνει μέχρι και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των ενεργειακών ανατιμήσεων, όσο αυτές διαρκούν. Και τέλος, θα ξαναπώ ότι όλες αυτές οι εξελίξεις αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο την ανάγκη για μία ουσιαστική ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία».

Όπως είπε «η παγκόσμια κοινότητα έχει την ευκαιρία να αντισταθεί στην ισχύ των όπλων και στην αμφισβήτηση των συνόρων και των διεθνών συνθηκών. Ο πολιτισμός και οι κατακτήσεις του 21ου αιώνα δεν πρέπει να επιτρέψουν την επιστροφή του κόσμου στις συνθήκες βίας άλλων εποχών και στις ένοπλες λύσεις των διακρατικών διαφορών. Η ήπειρός μας έχει υποφέρει πάρα πολύ από αυτές τις αντιλήψεις. Και ο ιστορικός αναθεωρητισμός με τη χρήση των όπλων πρέπει να βρει απέναντί του όλον τον δημοκρατικό πλανήτη. Και σε αυτό το μέτωπο κρίνεται τώρα η ευθύνη των κυβερνήσεων, των λαών, αλλά και της ευρωπαϊκής οικογένειας. Εξάλλου αυτά θα είναι και τα ζητήματα τα οποία θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε, σήμερα, στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες».

Κυβερνητικός Εκπρόσωπος

Από την πλευρά του ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, δήλωσε ότι η Ελλάδα  Ελλάδα καταδικάζει απερίφραστα και ανεπιφύλακτα την εισβολή της Ρωσίας, στην Ουκρανία, ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου. Η εισβολή, σημείωσε, «θέτει με δραματικό τρόπο την παγκόσμια κοινότητα ενώπιον των ευθυνών της. Γιατί στην ουκρανική κρίση δοκιμάζονται πολλά: Τα όρια του Διεθνούς Δικαίου, η ισχύς των Συνθηκών, αλλά και το δικαίωμα των κρατών να ζουν ελεύθερα. Όπως και απειλούνται πολλά: Από τη γεωπολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη μέχρι τη διεθνή ενεργειακή ισορροπία. Από θέση αρχής η Ελλάδα σέβεται την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία όλων των χωρών. Καταδικάζει, συνεπώς, ανεπιφύλακτα αναθεωρητικές ενέργειες που αντιβαίνουν σε αυτές τις αξίες. Και πολύ περισσότερο καταδικάζει την ωμή βία από την οποία δυστυχώς πολλοί αθώοι άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους».

Όσο για την αντίδραση, ανέφερε, ότι «Η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ συνεργάζεται με τους εταίρους της ώστε η αντίδραση να είναι κοινή και αντίστοιχη της πρωτοφανούς ρωσικής προκλητικότητας». Αναφερόμενος στο ενεργειακό ζήτημα είπε ότι η χώρα έχει εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια -εννέα ημερών- και επεξεργάζεται σενάρια που θα αφορούν την όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση και απορρόφηση των διακυμάνσεων στις τιμές ενέργειας. Στο μεταξύ έχει ληφθεί πρόνοια για περαιτέρω προμήθειες με LNG και φυσικό αέριο. Στην κατεύθυνση αυτή θα εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες του αγωγού που έρχεται και από το Αζερμπαϊτζάν. Και θα αξιοποιηθεί, παράλληλα η δυνατότητα τα εργοστάσια διπλού καυσίμου να παράξουν ρεύμα και με φυσικό αέριο και με πετρέλαιο.

Το ενεργειακό πρόβλημα, ωστόσο, και η έκρηξη στις τιμές ενέργειας είναι πανευρωπαϊκό και για αυτό, όπως είπε, απαιτείται πανευρωπαϊκή λύση, κάτι που θα θέσει και ο Πρωθυπουργός απόψε στις Βρυξέλλες. Χρειάζονται ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των ενεργειακών ανατιμήσεων.

Τα Ραφάλ

O  κυβερνητικός εκπρόσωπος προσπάθησε να συνδέσει την κρίση στην Ουκρανία με την προμήθεια των εξοπλιστικών συστημάτων και να προβάλλει ότι η «άμυνα είναι αυτοσκοπός», θέλοντας να θυμίσει την αναφορά του τομεάρχη Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ. Εν ολίγοις είπε ότι η Ελλάδα είναι θωρακισμένη έναντι της κρίσης επειδή προέβη στην αγορά των εξοπλιστικών συνστημάτων. Συγκεκριμένα ανέφερε: «…Η Ελλάδα, ανάμεσα στα άλλα, έχει προχωρήσει στη συμφωνία για την προμήθεια 24 Rafale, από τα οποία παραλάβαμε ήδη τα έξι, καθώς και σε συμφωνίες για υπερσύγχρονες φρεγάτες Belharra, ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα Romeo, τορπίλες βαρέως τύπου και μικρότερα πλοία επιφάνειας.

Παράλληλα, η χώρα μας έχει υπογράψει συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής με τη Γαλλία, έχει συμφωνήσει στην επέκταση της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες». Καταλήγοντας ανέφερε: «Με ψυχραιμία παρακολουθούμε τις εξελίξεις, αξιολογούμε τα δεδομένα και προσαρμόζουμε τις αντιδράσεις μας. Η ορθή κρίση και η προνοητικότητα είναι η μόνη ασφαλής δίοδος».

Καταδικάζει και ο Τσίπρας

Την ανησυχία του για τις εξελίξεις στην Ουκρανία εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Αλέξης Τσίπρας σε σύσκεψη στα γραφεία του κόμματος, καταδικάζοντας απερίφραστα την ρωσική εισβολή ενώ παράλληλα εξέφρασε την αλληλεγγύη του στον ουκρανικό λαό και ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να πάρει μέτρα για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

«Παρακολουθούμε με εξαιρετικά μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις στην Ουκρανία που ασφαλώς μας αφορούν όλους. Και βεβαίως καταδικάζουμε απερίφραστα τις πολεμικές επιχειρήσεις- την εισβολή- της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία, που παραβιάζει την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της χώρας. Kαι ασφαλώς καταδικάζουμε και την αναθεωρητική λογική στην οποία βασίζεται», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας κατά την εισήγησή του.

Αναφέρθηκε στον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λέγοντας: «Δυστυχώς η ΕΕ δεν μπόρεσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να συμβάλλει ως μια ισχυρή γεωπολιτική δύναμη σε αυτήν την μεγάλη κρίση, όπως και στο παρελθόν σε άλλες κρίσεις που αφορούσαν την παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Σήμερα η ΕΕ πρέπει να αξιοποιήσει κάθε διπλωματικό μέσο για να εξασφαλιστεί κατάπαυση του πυρός, να αποχωρήσει η Ρωσία από τα ουκρανικά εδάφη και να επανέλθουμε στον δρόμο της διπλωματίας. Και η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση».

Παράλληλα σημείωσε «εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον Ουκρανικό λαό και ανησυχούμε πάρα πολύ για την Ελληνική Κοινότητα και τους Έλληνες πολίτες που διαμένουν στην Ουκρανία. Η κυβέρνηση πρέπει να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για στήριξή τους».
Ο κ. Τσίπρας εξέφρασε την ανησυχία του για το κατά πόσο οι εξελίξεις στην Ουκρανία βρίσκουν την Ελλάδα προετοιμασμένη για τις οικονομικές και ενεργειακές αναταράξεις και εξήγησε:

«Διότι ήδη εδώ και μήνες η χώρα μας καταγράφει πανευρωπαϊκά ρεκόρ ακρίβειας στις τιμές καυσίμων και ενέργειας, με την ακριβότερη χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, αλλά και με την αύξηση της εξάρτησης της Ελλάδας από το φυσικό αέριο λόγω της βίαιης απολιγνιτοποίησης, την ώρα που ολόκληρη η Ευρώπη μειώνει την έκθεσή της. Φυσικό αέριο το οποίο πριν τις σημερινές αρνητικές εξελίξεις στην Ουκρανία πληρώναμε ήδη 30% ακριβότερα από τη Βουλγαρία, κάτι που βιώνουν όλοι οι πολίτες στην τσέπη τους εδώ και μήνες».

Απευθυνόμενος προς την κυβέρνηση υπογράμμισε: «Η κυβέρνηση οφείλει άμεσα, έστω και τώρα, να προετοιμάσει και να αποκαταστήσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας αλλά και την επάρκεια αερίου από άλλες πηγές με βάση τις συμφωνίες πλαίσιο. Και φυσικά να παρουσιάσει λύσεις και πρωτοβουλίες, τόσο στο εσωτερικό όσο και με την παρέμβασή της στην ΕΕ, που θα μειώνουν το κόστος ενέργειας για όλους τους καταναλωτές ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Θα ζητήσουμε εμπεριστατωμένη ενημέρωση και θα επανυποβάλουμε τις προτάσεις μας, σε αυτήν την κατεύθυνση».

Στην σύσκεψη συμμετείχαν οι τομεάρχες Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος και Γιάννης Μπουρνούς, οι τομεάρχες Άμυνας Θοδωρής Δρίτσας και Γιώργος Τσίπρας, ο τομεάρχης Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ο διπλωματικός σύμβουλος του κ. Τσίπρα, Βαγγέλης Καλπαδάκης, η υπεύθυνη της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για διεθνείς και ευρωπαϊκές υποθέσεις Ράνια Σβίγκου, ο σύμβουλος του κ. Τσίπρα για θέματα ενέργειας και ανταγωνισμού, Νίκος Φαραντούρης, ο πρώην Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, ο πρώην Α/ΓΕΣ Γιώργος Καμπάς και ο πρώην Α/ΓΕΑ , Χρήστος Χριστοδούλου.