Από τον “Οδυσσέα” στον Σημίτη και τώρα υπουργός Πολιτισμού

«Αν ήσουν βιβλίο Μυρσίνη Ζορμπά, τι βιβλίο θα ήσουν;», την είχαν κάποτε ρωτήσει. «Πολλά. Θα ήμουν μια βιβλιοθήκη ή πολλές βιβλιοθήκες σε δίκτυο. Πάντως, θα ήμουν ανοικτό βιβλίο…». Ενδιαφέρουσα απάντηση, αν αναλογιστεί κανείς πως προέρχεται από μία γυναίκα που χαρακτηρίζεται από παλαιούς γνώριμους και συνεργάτες ως πολυεπίπεδη, ιδιαίτερα κλειστή και κρυψίνους.

Όταν η Μυρσίνη Ζορμπά έφτασε στην οδό Μπουμπουλίνας χωρίς να συνοδεύεται από κάποιον συνεργάτη της, κανείς δεν ήταν εκεί για να την υποδεχθεί. Η Λυδία Κονιόρδου με τον στενότερη συνεργάτη της έφτασαν επιδεικτικά ένα μισάωρο αργότερα. Μία κίνηση που δεν πέρασε απαρατήρητη. Όσοι, όμως, γνωρίζουν την πρώην εκδότρια (είχε ιδρύσει με τον τότε σύντροφό της τις εκδόσεις “Οδυσσέας”) και νυν υπουργό, ξέρουν πολύ καλά ότι δεν αρκεί μία εσκεμμένη αργοπορία για να την πτοήσει.

Πίσω από την συμβατική εμφάνιση μίας κομψής κυρίας της διπλανής πόρτας, κρύβεται μία σιδερένια προσωπικότητα, με ισχυρή βούληση, πρακτικό νου, στομάχι για πολιτικές ίντριγκες και αμετροεπή φιλοδοξία. Η πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ θεωρείται ότι ταυτίστηκε με την εποχή Σημίτη χωρίς να έχει δώσει κάποιο δείγμα διαφοροποίησης στη συνέχεια. Εξάλλου, εργαζόταν ως μετακλητή υπάλληλος στο γραφείο του Κώστα Σημίτη μέχρι και το 2015, όταν και ο πρώην πρωθυπουργός αποφάσισε να διακόψει την εργασιακή σχέση μαζί της.

Αρχικά η καριέρα της είχε ταυτιστεί με το βιβλίο, καθώς υπήρξε μεταφράστρια, εκδότρια των εκδόσεων Οδυσσέας και διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) από 1995 ως το 1999. Το μόνο σίγουρο, όμως, είναι ότι κατά τη διάρκεια της υπουργικής θητείας της δεν πρόκειται να περιοριστεί εκεί. Ούτε αναμένεται να συνεχίσει το κρυφτούλι που διεξαγόταν όλους τους προηγούμενους μήνες μεταξύ της προκατόχου της και του υφυπουργού της Κώστα Στρατή στους διαδρόμους του πέμπτου ορόφου της οδού Μπουμπουλίνας.

Ομοϊδεάτρια του συζύγου

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ ισχυρίζονται ότι η κυρία Ζορμπά δεν θα ανεχτεί άτυπο ρόλο επιτηρητή από το Μέγαρο Μαξίμου στα ζητήματα του Πολιτισμού. Εξάλλου, πάλεψε πολύ σκληρά -τουλάχιστον παρασκηνιακά- για την θέση αυτή και έρχεται προετοιμασμένη. Ισχυρότερός της σύμμαχος και στη διεκδίκηση του χαρτοφυλακίου, αλλά και στους απαιτητικούς μήνες που ακολουθούν είναι ο επί πολλά χρόνια σύντροφός της Αντώνης Λιάκος.

Ο γνωστός ακαδημαϊκός με ισχυρά ιδεολογικά ερείσματα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν στενός συνεργάτης του Νίκου Φίλη. Είχε αναλάβει, μάλιστα, το νευραλγικό πόστο της αναθεώρησης των σχολικών βιβλίων ως πρόεδρος της σχετικής επιτροπής. Θεωρείται ο πατριάρχης της αποδημητικής σχολής της ιστορίας, με αποτέλεσμα πολλοί να τον αποκαλούν «πατριάρχη του εθνομηδενισμού».

Θεωρεί τον Χορό του Ζαλόγγου «μεγαλόστομη πατριωτική ανοησία». Το ίδιο και το Κρυφό Σχολείο. Διαγράφει τον όρο Τουρκοκρατία μετονομάζοντάς τον «πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία», εννοώντας εμμέσως πλην σαφώς ότι οι υπόδουλοι Έλληνες απολάμβαναν τον τουρκικό ζυγό και ευημερούσαν. Μία ακόμα «συμβολή του» στην ιστορία ήταν και η απόλυτη απομυθοποίηση του Μακεδονικού Αγώνα, με αναφορές σε εγκλήματα εις βάρος αμάχων που διέπραξε η ομάδα του Μακεδονομάχου Σπύρου Σπυρομήλιου. Μάλιστα, ο Αντώνης Λιάκος δεν διστάζει να ταυτίζει τους αγωνιστές για την απελευθέρωση της Μακεδονίας και τους αιμοσταγείς δολοφόνους του Ισλαμικού Κράτους.

Η αναφορά στον σύντροφο της κυρίας Ζορμπά έχει αξία, καθώς οι δύο τους συμπλέουν ιδεολογικά. «Ομοϊδεάτες», χαρακτηρίζονται από φίλους και αντιπάλους, λόγω της κοινής οπτικής τους για τα πράγματα. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, έχουν από κοινού ήδη επιλέξει τους συνεργάτες που πρόκειται να την πλαισιώσουν. Όπως ήταν αναμενόμενο, το όνομα της νέας υπουργού Πολιτισμού φιγουράριζε και στις «320 προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, της διανόησης και της τέχνης» που υπέγραψαν την πρώτη λίστα υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Με διπλωμένη την “Αυγή”

Κατά τα άλλα, η νέα υπουργός, άγνωστη στο ευρύ κοινό, μεγάλωσε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στα Πετράλωνα, σε μία εποχή «που υπήρχε παρά πολύ αισιοδοξία στον κόσμο», όπως είχε δηλώσει παλαιότερα. Στο σπίτι της δεν υπήρχαν πολλά βιβλία, αλλά η μητέρα της είχε τη συνήθεια κάθε πρωί να την στέλνει να της αγοράζει εφημερίδα, την οποία διάβαζε στο κρεβάτι, προτού σηκωθεί. «Η εφημερίδα ήταν η Αυγή και θυμάμαι που μου έλεγε να την διπλώνω για να μη φαίνεται…»

Εκπλήρωσε το όνειρο των γονιών της να σπουδάσει, ενώ σύμφωνα με τα λεγόμενά της επέλεξε τη Νομική επειδή διψούσε για δικαιοσύνη. «Πίστευα ότι μπορεί κανείς να διεκδικήσει μέσα από αυτή την επιστήμη το δίκαιο για τους πιο αδύνατους και ανίσχυρους». Αν και συνέχισε τις σπουδές της, η πολιτική πάντα την ιντρίγκαρε και πάντα σε αυτήν στρεφόταν, ακόμα και με πρόφαση το βιβλίο και τον πολιτισμό. Από τον Κώστα Σημίτη στον Αλέξη Τσίπρα, λοιπόν, η Μυρσίνη Ζορμπά βλέπει να πραγματώνεται το όνειρο μίας ζωής: να κάθεται στο γραφείο που τόσες δεκαετίες εποφθαλμιούσε.