Η περικοπή των συντάξεων και η υποχρέωση να βγαίνουν τα νούμερα

Mε τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης καλλιεργούνται, κατ’ έτος, προσδοκίες και ελπίδες για εισοδηματικές ενισχύσεις και παροχές σε διάφορες κοινωνικές ομάδες. Φέτος, λόγω της εξόδου από το πρόγραμμα διάσωσης και της επερχόμενης μακράς προεκλογικής περιόδου, το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγαλύτερο.

Το βέβαιο είναι ότι χρειάζεται να υπάρξουν πρόσθετοι πόροι, πάνω από το απαιτούμενο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, όπως έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση με τους δανειστές για την περίοδο μέχρι το 2022, για να διοχετευτούν στις διάφορες κοινωνικές ομάδες. Επομένως, το βασικό  ερώτημα που τίθεται είναι: Ποιό θα είναι το ύψος αυτών των πρόσθετων πόρων;

Για το 2018, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς υπολογισμούς, το ύψος των προς διάθεση πόρων θα κυμαίνεται περίπου σε 700 εκατ. ευρώ. Όμως, για το 2019 το ύψος αυτό είναι συνάρτηση του αν θα εφαρμοστούν τα αναφερόμενα στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2019-2022. Διότι, όπως αναφέρεται στο Μεσοπρόθεσμο, οι παρεμβάσεις στην πλευρά των εσόδων προβλέπονται να έχουν ύψος 3.022 εκατ. ευρώ, τα οποία προέρχονται από μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 2.882 εκατ. ευρώ και από αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικών επιδομάτων 138 εκατ. ευρώ.

Με βάση αυτά τα έσοδα, προγραμματίζονται παρεμβάσεις δαπανών ύψους 1.990 εκατ. ευρώ, οι οποίες κατανέμονται ως εξής: κοινωνική προστασία 1.190 εκατ. ευρώ, επενδύσεις 300 εκατ. ευρώ, απασχόληση 260 εκατ. ευρώ και υγειονομική περίθαλψη 240 εκατ. ευρώ.
Επομένως το θέμα της περικοπής των συντάξεων για τα μεγέθη του έτους 2019 είναι σημαντικότατη παράμετρος. Διότι αν δεν εφαρμοστεί το μέτρο της μείωσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης, το ύψος του υπερπλεονάσματος αναμένεται να κυμανθεί περίπου στα 800 εκατομμύρια ευρώ.

Όλα δεν γίνονται

Αυτό σημαίνει ότι και οι αναφερόμενες δαπάνες (τα γνωστά αντίμετρα) θα πρέπει να προσαρμοσθούν στις νέες συνθήκες. Δηλαδή, δεν μπορούν να γίνουν όλα, γιατί υπάρχουν δεσμεύσεις, όπως και περιορισμένοι προς διάθεση πόροι. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Είναι προτεραιότητα να ισορροπηθεί εκ νέου το δημοσιονομικό μείγμα πολιτικής με έναν τρόπο φιλικό προς την ανάπτυξη. Η επίτευξη του υψηλού 3.5% του ΑΕΠ στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο 2018-2022 που έχει συμφωνηθεί με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα απαιτήσει υψηλή φορολογία και θα περιορίσει την κοινωνική δαπάνη και τις επενδύσεις.

»Το 2020, θα πρέπει να μειώσει τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές ενώ παράλληλα θα πρέπει να διευρύνει τη φορολογική βάση του φόρου εισοδήματος με έναν δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο. Αυτά τα μέτρα, υποστηριζόμενα από μεταρρυθμίσεις στο δημοσιονομικό-δομικό τομέα με σκοπό την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της εφαρμογής, θα βοηθήσουν στη μείωση των ποσοστών φτώχειας και των οικονομικών στρεβλώσεων και θα στηρίξουν την ανάπτυξη».

Η αντίληψη της περικοπής των συντάξεων από το ΔΝΤ στηρίζεται στην ανάγκη αλλαγής του μίγματος οικονομικής πολιτικής. Για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, παράλληλα με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, οι αρχές θα πρέπει να στοχεύσουν σε δημοσιονομικά ουδέτερες βελτιώσεις στο δημοσιονομικό μίγμα πολιτικής, αρχίζοντας με το ήδη νομοθετημένο δημοσιονομικό πακέτο για το 2019-2020. Το 2019, η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει με σχεδιασμένες αυξήσεις στην στοχευμένη κοινωνική προστασία και στην επενδυτική δαπάνη με χρηματοδότηση που θα προέρχεται από εξοικονομήσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα.

Το όλο θέμα παραμένει εκκρεμές και δεν πρόκειται να λυθεί πριν τον Νοέμβριο. Τώρα αν ευοδωθεί η διαπραγμάτευση και δεν εφαρμοστεί η περικοπή των συντάξεων ο δημοσιονομικός χώρος που δημιουργούν τα πρωτογενή πλεονάσματα, όπως είπαμε, θα είναι περιορισμένος και δεν θα επιτρέπει επιπρόσθετες δημοσιονομικές δαπάνες υψηλότερες των 700-800 εκατ. ευρώ για το 2018 και άλλων τόσων για το 2019.