Πώς θα είναι η επιστροφή στο γραφείο μετά την τηλεργασία

Μετά από δυο χρόνια τηλεργασίας, τώρα πλέον με τη δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την κατάργηση της υποχρεωτικότητας της, πολλοί που καλόμαθαν στην ατομική και εξ’ αποστάσεως εργασία, τους κακοφαίνεται που θα πρέπει να ξαναβρεθούν με ασφυκτικά ωράρια, κοστούμια και με περίγυρο που ίσως δεν τους ήταν αρεστός.

Η υποχρεωτική τηλεργασία είχε αρχίσει να μειώνεται από μηνός, αλλά προ τεσσάρων ημερών καταργείται και το 20% που απέμενε. Συγκεκριμένα καταργείται πλήρως η όποια υποχρεωτικότητα για τηλεργασία στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα και οι εργαζόμενοι υποχρεούνται στην αυτοπρόσωπη παρουσία. Το ίδιο, μάλιστα, ισχύει και για τους εργαζόμενους που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Όπως αναφέρεται στο ΦΕΚ, για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα οι ευπαθείς θα πρέπει να προσέρχονται αυτοπροσώπως, κατά προτίμηση σε θέσεις που δεν έχουν επαφή με κοινό.

Οι περισσότεροι θα βρεθούν ξανά σε χώρους όπου δεν ένιωθαν ιδιαίτερα άνετα και συχνά τους έβρισκαν ενοχλητικούς: με συναδέλφους που μιλάνε δυνατά στο κινητό, προϊσταμένους που είναι πιο απαιτητικοί από όσο απαιτείται, τύπους που επιμένουν να τρώνε πιτόγυρο με τζατζίκι (!) κ.λπ. Πώς τα βγάζεις πέρα με όλους αυτούς; Σε άρθρο τους οι New York Times αναφέρονται κυρίως στις ψυχολογικές δυσκολίες, παρά στο τι θα κάνουν οι ευάλωτοι που θα είναι πια εκτεθειμένοι. Επικεντρώνονται δηλαδή στην αναπροσαρμογή στο εργασιακό περιβάλλον.

Η Lindsey Pollak, ειδική στον εργασιακό χώρο και συγγραφέας του βιβλίου “Recalculating: Navigate Your Career Through the Changing World of Work,” είπε στο αμερικανικό έντυπο ότι πρέπει κανείς να έχει κατά νου τρία πράγματα κατά την επάνοδό του: Το πρώτο είναι να συνειδητοποιήσει ότι όλοι έχουν χάσει τη “φόρμα” τους στη συνύπαρξη με τους άλλους και να μην έχουν υψηλές προσδοκίες, το δεύτερο είναι να αποδεχτούν το γεγονός ότι σίγουρα θα ξαναβρεθούν σε ενοχλητικό περιβάλλον και το τρίτο είναι να εξετάσουν στα σοβαρά τι τους ενοχλούσε προ πανδημίας και τι μπορούν να κάνουν για να το αλλάξουν, δηλαδή να κάνουν μια νέα αρχή.

Οι έξυπνες απαντήσεις

Η Jody J. Foster, καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβανία και συγγραφέας του βιβλίου “The Schmuck in My Office: How to Deal Effectively With Difficult People at Work” λέει στους New York Times: «Αναρωτηθείτε αν κάτι που σας ενοχλεί αξίζει πραγματικά τον κόπο. Αν για παράδειγμα κάποιος δεν ξαναγεμίζει ποτέ την καφετιέρα, εκνευρίζεστε. Όμως σκεφτείτε για λίγο αν αυτό είναι το κυριότερο θέμα για εσάς και αν είναι από τους βασικούς λόγους που επηρεάζουν την δική σας επίδοση. Καλοσκεφτείτε το δηλαδή: Μήπως ο λόγος που σας πειράζει κάτι σαν αυτό, είναι ότι είχατε συνηθίσει στην ησυχία σας με την καραντίνα;»

Λίγοι είναι εκείνοι που με την καραντίνα ένιωσαν νοσταλγία για τις αταξίες και τους θορύβους του γραφείου. Οι πιο πολλοί ένιωσαν θαυμάσια να δουλεύουν μόνοι. Τώρα λοιπόν, αν επανερχόμενοι διαπιστώνετε ότι σας αποσπά την προσοχή ένας συνάδελφος που όχι μόνον είναι πολυλογάς αλλά μιλάει και δυνατά, ή αν έχει συνεχώς σε λειτουργία στο κινητό την ανοιχτή ακρόαση, «πάρτε μια βαθιά αναπνοή, χαμογελάστε, κοιτάξτε τον/την  ήρεμα στα μάτια και πείτε: “συγγνώμη, αυτά που λες ακούγονται ενδιαφέροντα, αλλά αν μπορούσες να μην φωνάζεις όταν τα λες, θα σου ήμουν υπόχρεος/η. Ευχαριστώ, συνάδελφε”».

Είναι πολύ φυσικό να κάνει ο εργαζόμενος παρεμβάσεις στον εργασιακό του χώρο, καθώς ουσιαστικά όλοι ξεκινάνε πάλι από το μηδέν. Η Foster λέει ότι μπορείτε να πείτε το εξής αυτονόητο: «Μετά από ένα χρόνο στο σπίτι, όπου είχα δημιουργήσει το δικό μου, ατομικό εργασιακό περιβάλλον, διαπιστώνω ότι αυτό που κάνεις μου αποσπά πολύ την προσοχή και επηρεάζει σημαντικά την απόδοσή μου».

Μετά έρχεται το κουτσομπολιό ή ο κοινωνικός σχολιασμός. Μπορείτε, γράφουν οι New York Times να πείτε στον άνθρωπο που σχολιάζει διαρκώς: «Αυτό που λες είναι γεγονός όντως; Είναι αλήθεια; Είναι χρήσιμο σε κάτι; Και είναι η κατάλληλη στιγμή για να το ακούμε όλοι;». Ή μπορείτε να πείτε: «με ιντριγκάρει να ακούω όσα λες, όμως όταν πλησιάζει η ώρα να σχολάσω βλέπω ότι άφησα πίσω τη δουλειά και αύριο θα έχω περισσότερη. Οπότε σε ευχαριστώ που θέλεις να μας ενημερώνεις, αλλά δεν έχω το χρόνο να σε ακούω».

Λοιπές λύσεις για ενοχλητικούς

Για τους ενοχλητικούς που θέλουν να μάθουν τα πάντα για σένα και κάνουν ένα σωρό αδιάκριτες ερωτήσεις, μπορεί κανείς να απαντάει με ένα «χμ» ή μονολεκτικά ή «δεν θέλω να μιλήσω για αυτό το θέμα τώρα» ή μια οποιαδήποτε παρεμφερή φράση, την οποία όμως θα πρέπει να επαναλαμβάνει διαρκώς πανομοιότυπα στο συγκεκριμένο περίεργο συνάδελφο κάθε φορά που απευθύνεται. Κάποια στιγμή ο περίεργος θα το πάρει απόφαση και θα σταματήσει να ρωτάει ή απλώς θα πιάσει κάποιον άλλο να ταλαιπωρεί. Με τους φασαριόζους τύπους μια αποτελεσματική αντιμετώπιση, λέει η Foster, είναι να μένετε εσείς όσο πιο σιωπηλοί μπορείτε, να μην τους απευθύνεστε και να μην μπαίνετε σε διάλογο μαζί τους.

Υπάρχουν και οι τύποι που δεν φωνάζουν ούτε είναι κουτσομπόληδες, αλλά είναι απίστευτα βαρετοί και πολυλογάδες. Όταν αρχίζουν να μακρηγορούν με μια βαρετή ιστορία, μπορείτε να στρέψετε την κουβέντα σε άλλο θέμα, οπότε του κόβετε τον ειρμό. Η μπορείτε απλά να πείτε «πολύ ενδιαφέρον αυτό και λυπάμαι που σε διακόπτω, αλλά μήπως ξέρεις πού είναι το αρχείο τάδε», δηλαδή να γυρίσετε την κουβέντα στη δουλειά. Θα το βρει βαρετό, και θα σταματήσει. Μια άλλη λύση είναι να σηκώνεστε ξαφνικά και να αρχίσετε να ψάχνετε κάτι ή να πηγαίνετε στην τουαλέτα.

Υπάρχουν και οι συνάδελφοι που διαρκώς διακόπτουν τους άλλους με απορίες και ερωτήματα. Έχουν διαρκώς κάτι να ρωτήσουν. Τους λέτε ευθέως ότι δεν μπορείτε να δουλέψετε έτσι και ότι θα πρέπει να σημειώνουν τις ερωτήσεις τους και να σας τις ρωτούν όλες μαζί κάποια στιγμή που θα μπορείτε να κάνετε διάλειμμα από την δική σας εργασία. Μπορείτε να πείτε στον συνάδελφο αυτό: «Θέλω να σε βοηθήσω, αλλά μου διακόπτεις συνέχεια τον ειρμό και μετά μου είναι πολύ δύσκολο να ξαναπιάσω απ’ την αρχή αυτό που δούλευα». Η Foster λέει ότι πρέπει να τους δώσετε να καταλάβουν με ευγενικό τρόπο ότι μπορούν να στηρίζονται σε εσάς και ότι θέλετε να τους βοηθήσετε, αλλά όχι όποτε τους έρχεται.

Αν κάποιος κολατσίζει με κάτι που έχει πολύ έντονη μυρωδιά, χωρίς να αναφερθείτε στο ποιος είναι, μπορείτε να ζητήσετε από την διεύθυνση να βγάλει μια ανακοίνωση προς όλους, ότι πρέπει να τρώνε εκτός γραφείου. Και όταν ξεκινάτε για το γραφείο, λένε οι ειδικοί στο αμερικανικό έντυπο, εκτός από την τσάντα σας και τα κλειδιά σας, το κινητό και το πορτοφόλι σας, να παίρνετε και μια γερή δόση υπομονής και ανοχής.

Να θυμάστε ότι οι κοινότητες επιβιώνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και έχουν καλύτερο εισόδημα από όσους προτιμούν τις ατομικές προσπάθειες. Και ότι η πανδημία μπορεί κάποιους από εμάς να τους έκανε καλύτερους ανθρώπους, αλλά κι αν όχι, πρέπει να συνυπάρξουμε και με όσους έμειναν ίδιοι. Ούτε εμείς εξάλλου είμαστε τέλειοι. Και κάτι που δεν γράφουν οι New York Times: Λίγοι είναι οι τυχεροί που δουλεύουν για το κέφι τους και όλα τα ατόφια πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν, όπως το φιλί σε εκείνον που αγαπάς. Τουτέστιν, «αν η δουλειά ήταν καλό κι όμορφο πράμα, δεν θα μας πληρώνανε για να την κάνουμε».