Ο Τσίπρας πριν και μετά τα μνημόνια

Το μήνυμα ότι η χώρα έχει γυρίσει σελίδα και ότι η κυβέρνηση έχει σχέδιο για την μεταμνημονιακή εποχή επιχείρησε να δώσει στην συνέντευξή του, όπως και στην ομιλία του στην ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Μία ημέρα ωστόσο, μετά τις κινητοποιήσεις φορέων και κυρίως μετά το συλλαλητήριο για την Μακεδονία, οι εξελίξεις στο Μακεδονικό κυριάρχησαν στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων.

Απαντώντας σε ερώτηση για τα επεισόδια στο χθεσινό συλλαλητήριο, ο πρωθυπουργός δεν έκανε τα ίδια λάθη, όπως τον Φεβρουάριο, όταν σχεδόν όλοι, όσοι συμμετείχαν στα συλλαλητήρια, χαρακτηρίστηκαν ακροδεξιοί από τον ΣΥΡΙΖΑ και κυβερνητικά στελέχη. Ο κ. Τσίπρας, εκτός από την όντως μικρότερη συμμετοχή στο χθεσινό συλλαλητήριο, παρατήρησε ποιοτικές αλλαγές στην σύνθεση των συγκεντρωμένων, λέγοντας ότι την θέση των πολιτών με ευαισθησίες (προφανώς αυτοί που διαδήλωναν τον Φεβρουάριο) πήραν οι εκφραστές ενός ακραίου λόγου. Και πάλι όμως δεν χαρακτήρισε πολιτικά την προέλευση αυτού του λόγου, αποφεύγοντας να κάνει στο σημείο αυτό οποιαδήποτε αναφορά στην ακροδεξιά.

Ο πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε της συμφωνίας των Πρεσπών, λέγοντας ότι διασφαλίζει «πλήρως την ιστορική παρακαταθήκη» και ανέφερε ότι η ΠΓΔΜ έχει αναγνωριστεί ως Μακεδονία από πολλά κράτη και ότι αν γκουγκλάρεις την λέξη Macedonia δυστυχώς δεν βγαίνει ο Λευκός Πύργος,  αλλά τα Σκόπια. Κάλεσε μάλιστα τους επικριτές της Συμφωνίας να μην επιδεικνύουν στρουθοκαμηλισμό απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα.

Ακόμη όμως και αν θέλει κάποιος να του δώσει όλα τα δίκια για αυτό, δεν μπορεί να δεχθεί με την ίδια ευκολία και την άποψή του, ότι η Συμφωνία θα καταστήσει την Θεσσαλονίκη ατμομηχανή της ανάπτυξης και οικονομική πρωτεύουσα των Βαλκανίων. Σε τι θα εμπόδιζε την οικονομική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας ένα άλλο όνομα για την ΠΓΔΜ; Πως ένα όνομα, όπως Δημοκρατία του Βαρδάρη, για παράδειγμα, θα λειτουργούσε ανασχετικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής; Δεν θα το αποδέχονταν τα Σκόπια μπορεί να ισχυριστεί κάποιος, όμως και πάλι δεν απαντάται το ερώτημα. Γιατί αφού η συμφωνία παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας και των Βαλκανίων, η μόνη χώρα που φαίνεται να υπαναχώρησε είναι η Ελλάδα;

Ο πρωθυπουργός αρνήθηκε βεβαίως ότι υπήρξαν πιέσεις για την συμφωνία και υποστήριξε ότι ήταν αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης να αδράξει την ευκαιρία, αξιοποιώντας την παρουσία του «διαλλακτικού» Ζάεφ. Στις δύο φορές ωστόσο που αναφέρθηκε στις αντιρρήσεις του Μητσοτάκη, είπε ξεκάθαρα στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πάει να τις πει στο ΝΑΤΟ και στην Μέρκελ.

Ε δεν εξήγγειλα και τον σοσιαλισμό

Η χθεσινή ομιλία του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ είχε προεκλογικό χρώμα, με εξαγγελίες θέσεων εργασίας, φοροελαφρύνσεις και ενισχύσεις κοινωνικών στρωμάτων, γεγονός για το οποίο η αντιπολίτευση σύσσωμη τον επέκρινε για παροχολογία. Ο Αλέξης Τσίπρας ρωτήθηκε γι αυτό και εξέφρασε την ενόχλησή του για την χρήση του συγκεκριμένου όρου, ειδικά όταν προέρχεται από εκείνους που, όπως είπε, γονάτισαν την ελληνική οικονομία. Θύμισε μάλιστα, ότι είχε προαναγγείλει ήδη από πέρυσι, πως με την έξοδο από τα μνημόνια θα υπάρξει δημοσιονομικός χώρος, που θα επιτρέπει την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.

Ο πρωθυπουργός υποστήριξε, όπως και στην ομιλία του, ότι οι εξαγγελίες του αποτελούν αποκατάσταση κοινωνικών αδικιών που έγιναν στην διάρκεια των μνημονίων και ότι απευθύνονται σε εκείνους που σήκωσαν το βάρος τα προηγούμενα χρόνια. Αν δει όμως κάποιος τους αποδέκτες αυτών των ελαφρυντικών μέτρων δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει μια προσπάθεια της κυβέρνησης για την ανάκτηση του χώρου της μεσαίας τάξης και της νεολαίας, ιδιαιτέρως εκείνης που εντάσσεται στο brain drain.

Πρόκειται για κοινωνικές και ηλικιακές ομάδες, που όντως επλήγησαν  και δικαίως επέκριναν την κυβέρνηση για την έως τώρα οικονομική πολιτική της. Οι εξαγγελίες λοιπόν αποκτούν εκ των πραγμάτων και πολιτική χροιά, πέραν των ευεργετημάτων που αναμένεται να αποφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη.

Σχολιάζοντας μάλιστα τις επικρίσεις για τις ελαφρύνσεις ο πρωθυπουργός είπε ότι δεν εξήγγειλε τον σοσιαλισμό. Δεν ανέφερε όμως ούτε μία φορά και την φράση «πρώτη αριστερή κυβέρνηση» που συνήθιζε, όταν μιλούσε για την κυβέρνησή του και το έργο της. Αντιθέτως είπε αρκετές φορές ότι η κυβέρνηση είναι κυβέρνηση συνασπισμού και θυμήθηκε ακόμη και τους Οικολόγους Πράσινους.

Το σχέδιο και η σταθερότητα

Η συνολική εμφάνιση του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ, ομιλία και συνέντευξη, είχε έναν στόχο. Να πείσει ότι η κυβέρνηση είχε σχέδιο για την έξοδο από τα μνημόνια, έχει σχέδιο για την μεταμνημονιακή εποχή και μπορεί να διασφαλίσει την σταθερότητα.

Ο Αλέξης Τσίπρας επέμεινε ότι πολλά έχουν αλλάξει από το 2015 και μετά, κάτι που ενισχύθηκε σημειολογικά και από τις σκηνογραφικές και σκηνοθετικές αλλαγές στην ίδια την διαδικασία της συνέντευξης. Θέλησε επίσης να περάσει το μήνυμα ότι οι αλλαγές που έγιναν στην χώρα από την διακυβέρνησή του και οδήγησαν στην έξοδο από τα μνημόνια, δεν είναι αναγκαστικό σύμπτωμα, αλλά αποτέλεσμα πολιτικού σχεδιασμού. Ανάλογη ήταν η ρητορική του και για το μεταμνημονιακό σχέδιο της κυβέρνησης. Ένα σχέδιο που, κατά τον ίδιο, συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις αλλά φέρνει ανάπτυξη, που ενισχύει τις επενδύσεις αλλά ανακτά την εργασία.

Τοποθετώντας τις εκλογές στο φθινόπωρο του 2019, ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι ο συγκυβερνήτης του Πάνος Καμμένος δεν θα ανακόψει την αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Δεν απέκλεισε ωστόσο το ενδεχόμενο να γίνουν νωρίτερα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση ότι όλα θα κριθούν το επόμενο διάστημα. Αναφέρθηκε ωστόσο και στο γεγονός ότι νομοσχέδια της κυβέρνησής του ψηφίστηκαν και από άλλες πολιτικές δυνάμεις, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι ανοιχτό το παράθυρο συνεργασιών. Μάλιστα αν και είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει τις εκλογές δήλωσε ανοιχτός «σε διάλογο και σε συμπόρευση με ευρύτερες δυνάμεις», επειδή, όπως είπε, «έχουμε την πεποίθηση ότι μπορεί έτσι η χώρα να προχωρήσει μπροστά».

Τα περί συνεργασιών έχουν ειπωθεί βεβαίως και άλλες φορές. Σε αυτήν την εμφάνιση του πρωθυπουργού ωστόσο υπήρχε μια σημαντική διαφορά. Με εξαίρεση κάποιες αναφορές στην ΝΔ και την “άλωσή” της από ακροδεξιές φωνές, οι τόνοι του Τσίπρα δεν ήταν έντονα καταγγελτικοί. Ήταν άλλωστε άλλωστε διαφορετική η επιδίωξη: Να εμφανιστεί ως ο πρωθυπουργός που πέτυχε και ως ο πρωθυπουργός που μπορεί να εγγυηθεί την σταθερή πορεία της χώρας.