Η σπουδαία εικαστικός Σοφία Καχριμάνη – 110 χρόνια από τη γέννησή της

Φέτος συμπληρώνονται εκατόν δέκα χρόνια από τη γέννηση και πενήντα χρόνια από τον θάνατο της σπουδαίας αλλά άγνωστης χαράκτριας και ζωγράφου Φωφώς (Σοφίας) Καχριμάνη (1912-1972). Το επώνυμό της προδίδει τη συγγένειά της με τον ιδιοκτήτη του μπακάλικου της οδού Σαρρή 15, στο Θησείο, όπου σύχναζε ο Παπαδιαμάντης έως έναν χρόνο πριν γεννηθεί η Σοφία Καχριμάνη.

Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας δέκα χρόνια (1927-37)! Επτά από αυτά τα αφιέρωσε στη σπουδή της ζωγραφικής, με δασκάλους τους Σπύρο Βικάτο (1872-1960) Ουμβέρτο Αργυρό (1883-1963), Κωστή Παρθένη (1878-1967), και της γλυπτικής, με δάσκαλο τον Θωμά Θωμόπουλο (1873/5-1937) ενώ, μετά την απόκτηση του πτυχίου της, εξακολούθησε τρία χρόνια να μαθαίνει χαρακτική και τέχνη του βιβλίου κοντά στον Γιάννη Κεφαλληνό (1894-1957). Ας σημειωθεί ότι κατά τις εισαγωγικές εξετάσεις της στη Σχολή Καλών Τεχνών είχε αποσπάσει βραβεία τόσο στη ζωγραφική όσο και στη χαρακτική.

Από τη δεκαετία του 1930 εξέθετε έργα της. Είχε μάλιστα τιμηθεί με μετάλλια στις εκθέσεις «Υγιεινής» και «Χαράς και Εργασίας» (1938), ενώ έλαβε μέρος στην έκθεση της Ομάδος Ελλήνων Ζωγράφων-Χαρακτών (1938), στις Πανελλήνιες Εκθέσεις (1938, 1939, 1940, 1948) και σε άλλες («Ελεύθεροι Καλλιτέχναι», 1937, 1939), καθώς και σε εκθέσεις στο εξωτερικό (Βουκουρέστι, Αμερική, Γαλλία, Γερμανία), όπως και σε τέσσερις μεταθανάτιες (1974, 1988, 1998 και 2003). Υπήρξε μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, όμως ο φορέας αυτός δεν την θυμήθηκε στην έκθεση «Χαρακτική. Από την Προϊστορία στην Ελλάδα του σήμερα» (Αίθουσα Ν. Κεσσανλής – Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, 2021-22).

Παράλληλα δίδασκε σχέδιο σε τέσσερεις ιδιωτικές σχολές της Αθήνας: στη Σχολή Μαρίας Κρίκου επί της οδού Μαυρογένους 8, στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών, στη Σχολή Χιλ επί της οδού Θουκυδίδου 9, στην Πλάκα, στην Ελληνογαλλική Σχολή Γεώργιου Σ. Μεταξά επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 1, στο Κολωνάκι, και στη Νέα Εμπορική Σχολή Αθηνών Γεράσιμου Σαλβάνου επί της οδού Βίκτωρος Ουγκό 32, στο Μεταξουργείο. Από το 1945 υπηρέτησε ως μόνιμη καθηγήτρια στο Αρσάκειο Γυμνάσιο Ψυχικού και ως καθηγήτρια στην Αρσάκειο Παιδαγωγική Ακαδημία. Δίδαξε ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο, ελαιογραφία, υδατογραφία, ωογραφία (τέμπερα).

Σπουδαία εικαστικός

Η καλλιτεχνική δημιουργία της Φωφώς Καχριμάνη στη χαρακτική και στη ζωγραφική παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ζώντας στα τότε ακόμα αλώβητα Πατήσια, στην οδό Νάξου 89, φιλοτεχνούσε έργα εξαιρετικά ως προς τη σύνθεση και ως προς τα χρώματα, με άφθαστη μαστοριά στην εκτέλεση, διατηρώντας περισσότερο τις αρχές της διδασκαλίας Αργυρού και Κεφαλληνού.

Ξεχωρίζουν οι ξυλογραφίες, οι χαλκογραφίες και πιο πολύ οι λιθογραφίεdlς της, όπου η θέρμη των συναισθημάτων της είναι εξόχως φανερή. Καλλιέργησε την τεχνική της καλλιτεχνικής λιθογραφίας με προσήλωση πρώιμα για την Ελλάδα, από τη δεκαετία του 1930.

Έργα της βρίσκονται στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων και σε ιδιωτικές συλλογές, χωρίς να μπορεί κανείς να δει κάποιο από αυτά στην Εθνική Πινακοθήκη ή σε άλλες πινακοθήκες ανά την Ελλάδα, δίκαιο παράπονο των κληρονόμων της. Ευγενική και προσηνής, φεύγοντας αδόκητα νωρίς, δεν ευτύχησε ως προς την υστεροφημία της. Απλώς παρέμεινε στη μνήμη όσων την γνώρισαν «η Κυρία Καχριμάνη» και για όσους συνδέθηκαν μαζί της «η Φωφώ»…