Μετρά τα λάφυρα της Μαδρίτης ο Ερντογάν

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν μετρά μόνο “λάφυρα” από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που φιλοξενήθηκε στη Μαδρίτη, αλλά και τα όσα άλλα έχει εισπράξει, κυρίως την απόλυτη ανοχή των εταίρων του στη Συμμαχία, για τη στάση και συμπεριφορά του. Ο πρόεδρος της κατοχικής δύναμης, γνωρίζει πλέον ότι μπορεί να προχωρήσει και σε άλλους σχεδιασμούς, καθώς τα όσα προηγήθηκαν της τελευταίας συνόδου του ΝΑΤΟ και όσα διαδραματίσθηκαν στη διάρκειά της, έδειξαν πως για να ικανοποιηθούν οι αξιώσεις του κινητοποιείται το… σύμπαν.

Για να άρει το βέτο του ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, δεν έχουν προβεί σε υποχωρήσεις μόνο οι δύο αυτές χώρες, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τα F-16, όπως εμμέσως και η ΕΕ. Η συμμετοχή της κατοχικής δύναμης στη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO) της ΕΕ δεν μπορεί να υποβαθμιστεί, κυρίως από Αθήνα και Λευκωσία.

Για την ακρίβεια το θέμα το οποίο τίθεται αφορά τη συμμετοχή της στη στρατιωτική κινητικότητα (περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα ταχύτατης μετακίνησης στρατιωτικών δυνάμεων και στρατιωτικού υλικού εντός της Ένωσης και πέρα από αυτή). Με βάση τα όσα διαδραματίζονται, δυο κράτη-μέλη της Ένωσης για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, θα σεκοντάρουν την Άγκυρα σε σχέση με την PESCO. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δικαίωμα βέτο, αλλά όπως είναι γνωστό ποτέ δεν αξιοποίησε αυτό το εργαλείο. Αν το κάνει, ενδεχομένως, θα βρεθεί απέναντι στα δυο αυτά κράτη, πιθανόν έναντι κι άλλων, που διακαώς θέλουν να ικανοποιήσουν την Τουρκία (και το ΝΑΤΟ).

Σε ό,τι αφορά τους Αμερικανούς, φαίνεται πως η κρίση με το τουρκικό βέτο αναθέρμανε τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, παρόλο που αυτό διαφαινόταν ακόμη και πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Μπάιντεν δέχθηκε και συνάντησε τον Ερντογάν στη Μαδρίτη, παρά τον χαρακτήρα… θρίλερ που δόθηκε στο θέμα και όπως συνάγεται και από τις εκατέρωθεν δημόσιες θέσεις, υπήρξαν δεσμεύσεις από αμερικανικής πλευράς. Όπως για την πώληση των μαχητικών F-16, αν και υπάρχει το εμπόδιο του Κογκρέσου, που δεν είναι εύκολο να ξεπερασθεί, καθώς εκεί έχουν να αντιμετωπίσουν πρωτίστως τον Γερουσιαστή Μενέντεζ.

Τί σημαίνουν οι εξελίξεις

Τι σημαίνουν αυτές οι εξελίξεις για την Ελλάδα και την Κύπρο; Η Μαδρίτη έχει επιβεβαιώσει τον αναβαθμισμένο ρόλο της Άγκυρας. Έχει επιβεβαιώσει πως ο Ερντογάν παραμένει το παραχαϊδεμένο παιδί των δυτικών, Ευρωπαίων και Αμερικανών. Σε σχέση με το Κυπριακό, η Άγκυρα γνωρίζει πως έχει δυνατότητες να προωθήσει τις αξιώσεις της, αξιοποιώντας το κλίμα που έχει διαμορφωθεί. Σε αυτή τη φάση, η Λευκωσία δεν έχει πλάνο, επαναλαμβάνει τις γνωστές γενικότητες ενώ η τουρκική πλευρά βαδίζει σε… άλλες λεωφόρους. Ωστόσο, κατά πάσα πιθανότητα, η όποια προσπάθεια θα γίνει μετά τις τουρκικές εκλογές.

Σε περίπτωση κινητικότητας, πάντως, ο Ερντογάν έδειξε ότι έχει τον τρόπο, εκβιαστικά και ετσιθελικά, να ικανοποιείται. Είναι δε προφανές πως το Κυπριακό δεν αντιμετωπίζεται με τη γνωστή στενή του έννοια, αλλά σε μια άλλη βάση, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα και την εν εξελίξει ανακατανομή ισχύος. Στη μεγάλη εικόνα βρίσκεται και το φυσικό αέριο, το οποίο αναμένεται να βρεθεί στη συνέχεια ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων, με την Άγκυρα να θέλει ρόλο, μέσα από συνεργασία με χώρες της περιοχής, πλην της Κύπρου, όπως και με τα κράτη από τα οποία προέρχονται οι αδειοδοτημένες στην κυπριακή ΑΟΖ εταιρείες.

Με όλα όσα παρακολουθούμε και συντελούνται τόσο στο διπλωματικό πεδίο, στο παρασκήνιο και το προσκήνιο, αλλά και στο στρατιωτικό πεδίο (Ουκρανία, Συρία, Βόρειο Ιράκ), φαίνεται πως η Άγκυρα θεωρεί ότι μπορεί να προχωρεί στην υλοποίηση των πολιτικών της. Με αυτό το δεδομένο θα προχωρήσουμε και θα διανύσουμε το καλοκαίρι. Το πόσο “θερμό” θα είναι θα εξαρτηθεί από τις διαθέσεις, τις αποφάσεις του Ερντογάν.

Νέος κύκλος διερευνητικών

Το Κυπριακό παραμένει παγωμένο και η όποια κινητικότητα αφορά στα διαδικαστικά ζητήματα. Οι επαφές στη Λευκωσία του προερχόμενου από την Άγκυρα, Βοηθού Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μιροσλάβ Γιέτζια, είχαν διερευνητικό χαρακτήρα (και για την επανέναρξη συνομιλιών και για τον διορισμό απεσταλμένου). Την ίδια ώρα, σε αυτή τη φάση η προσοχή εστιάζεται στις δυο εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα (για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και των Καλών Υπηρεσιών), όπως και στο ψήφισμα για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Όπως αναφέρουν πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνάντησης του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Ειδικό Αντιπρόσωπο των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, ο πρώτος ζήτησε όπως στις δυο εκθέσεις υπάρχουν ξεκάθαρες αναφορές ως προς τη βάση της λύσης (Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία) αλλά και σκληρή γλώσσα για τις τουρκικές παραβιάσεις στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου και γενικά για τις συνεχείς εντάσεις, που προκαλεί η κατοχική δύναμη.

Προκύπτει από τη συνάντηση ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι ενώ η Λευκωσία προβαίνει σε κινήσεις προς την κατεύθυνση επανάληψης της διαδικασίας των συνομιλιών, η τουρκική πλευρά εκπέμπει αρνητισμό. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην κατάθεση του πακέτου των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, το οποίο απέρριψε η Τουρκία. Η ελληνική πλευρά σημειώνει την αρνητική στάση της τουρκικής πλευράς και τη συστηματική προσπάθειά της να συντηρεί κλίμα έντασης, δρόμο που, όπως επισημάνθηκε, δεν επιλέγει η Λευκωσία. Έγινε αναφορά και στην πρόσφατη επιστολή του κατοχικού ηγέτη, Ερσίν Τατάρ.

Ο Κόλιν Στιούαρτ φέρεται να έχει δώσει διαβεβαιώσεις και για την Αμμόχωστο και για τη βάση λύσης, ωστόσο όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Από το περιεχόμενο των εκθέσεων. Ο αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού αναφέρθηκε και στην πρόσφατη πυρκαγιά στον κατεχόμενο Πενταδάκτυλο θέλοντας να αναδείξει τη συνεργασία για κατάσβεση των πυρκαγιών, υποστηρίζοντας πως θα πρέπει να δίνονται μηνύματα προς τους Τουρκοκύπριους που δεν θέλουν, όπως είπε, την ενσωμάτωση στην Τουρκία.

Σημειώνεται ότι ο κ. Στιούαρτ στη διάρκεια της πυρκαγιάς, επιχείρησε να παρακάμψει την Κυπριακή Δημοκρατία επικοινωνώντας ο ίδιος με τον Ισραηλινό πρέσβη για να σταλούν πυροσβεστικά αεροσκάφη. Περαιτέρω, επιχείρησε να παρουσιάσει την πυρκαγιά και τη βοήθεια που δόθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία ως κοινοτική!

Ποιος μετακομίζει στην Τουρκία

Εξελίξεις δεν υπάρχουν σε αυτή τη χρονική περίοδο στο Κυπριακό και ενόψει τούτου ο υπεύθυνος για το Κυπριακό στο Φόρεϊν Όφις, Ajay Sharma, θα “μετακομίσει”, όπως πληροφορούμαστε, στην Τουρκία. Όπως αναφέρουν συναφείς πληροφορίες, ο Βρετανός διπλωμάτης αναμένεται ότι θα παραμείνει στην Τουρκία για ένα εξάμηνο και θα εκτελεί χρέη Επιτετραμμένου, μέχρι να μεταβεί, βασικά, εκεί ο αντικαταστάτης του.

Βέβαια, στην Τουρκία όπου θα βρίσκεται, αν και δεν είναι στις αρμοδιότητές του ως Επιτετραμμένου, μπορεί να βρει μπροστά του το Κυπριακό. Εάν, συνεπώς, οι Τούρκοι θέλουν να ασχοληθούν, θα ασχοληθεί κι αυτός. Η προσωρινή απόσπαση του κ. Sharma θα συμπέσει και με την αλλαγή σκυτάλης στην πρεσβεία της Βρετανίας στη Λευκωσία. Ο κ. Στίβεν Λίλι θα αντικατασταθεί, όπως είναι γνωστό, από τον κ. Ιρφάν Σιντίκ.