Τι σημαίνει η σιγή των όπλων στην Συρία

Μετατόπιση του ενδιαφέροντος από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο πεδίο της πολιτικής λύσης παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες στην Συρία, μετά την συμφωνία Ρώσων και Τούρκων για την Ιντλίμπ και την τετραμερή σύνοδο της Κωνσταντινούπολης.  Οι επιχειρήσεις έχουν περιοριστεί σε θύλακες του Ισλαμικού Κράτους, κυρίως στον νότο και τα ανατολικά της χώρας, η Άγκυρα επιχειρεί να διευθετήσει τα θέματά της στον βορρά και ο Άσαντ εμφανίζεται, με την βοήθεια της Μόσχας, ως η σταθεροποιητική δύναμη για την επανένωση της συριακής επικράτειας.

Η τελευταία εξέλιξη στο μέτωπο των επιχειρήσεων αφορά την απελευθέρωση από τον συριακό στρατό όλων των Δρούζων, οι οποίοι είχαν απαχθεί στα τέλη Ιουλίου από τζιχαντιστές στη νότια επαρχία Σουέιντα. Πρόκειται για τους τελευταίους 19 ομήρους, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, που απελευθερώθηκαν μετά από επιχείρηση των δυνάμεων της Δαμασκού, στην οποία σκοτώθηκαν όλοι οι απαγωγείς.

Οι τζιχαντιστές είχαν απαγάγει περίπου 30 άτομα, τον περασμένο Ιούλιο, κατά την διάρκεια επιθέσεων αυτοκτονίας εναντίον Δρούζων στη Σουέιντα, στις οποίες είχαν σκοτωθεί τουλάχιστον 250 άνθρωποι. Κάποιοι από αυτούς ωστόσο, δύο γυναίκες και τέσσερα παιδιά, είχαν αφεθεί ελεύθεροι στις 20 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας  ανταλλαγής ομήρων που είχαν διαπραγματευτεί η Δαμασκός και η Μόσχα. Τότε είχαν δοθεί ως αντάλλαγμα λύτρα και απελευθερώθηκαν από το συριακό καθεστώς φυλακισμένοι τζιχαντιστές. Τρεις από τους ομήρους εκτελέστηκαν από τους απαγωγείς, ενώ άλλη μία γυναίκα πέθανε κατά την διάρκεια της ομηρείας.

Στα ανατολικά οι τζιχαντιστές

Την ίδια ώρα οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, ένας συνασπισμός ανταρτών της αντιπολίτευσης και Κούρδων πολιτοφυλάκων, συνεχίζει τις μάχες σε θύλακες του ισλαμικού κράτους στα ανατολικά, τις οποίες ξεκίνησε από τις 10 Σεπτεμβρίου.

Σε μία αντεπίθεση ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα, δώδεκα μαχητές των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (FDS) σκοτώθηκαν, μετά από έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου. Ο επικεφαλής των FDS επιβεβαίωσε το πλήγμα, όχι όμως και τις απώλειες, ενώ η αντεπίθεση των τζιχαντιστών αποδόθηκε στο γεγονός ότι οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν στον συνασπισμό να κάνει αεροπορικές επιδρομές.  Αυτές οι επιδρομές ωστόσο έχουν συχνά θύματα αμάχους, κάτι που συνέβη και το περασμένο Σαββατοκύριακο, αν και ο υπό τις ΗΠΑ συνασπισμός δεν το σχολίασε.

Οι δυνάμεις των τζιχαντιστών έχουν περιοριστεί στην επαρχία Ντέιρ Εζόρ, στην ανατολική Συρία, όπου έχουν καταφτάσει τις τελευταίες εβδομάδες εκατοντάδες Κούρδοι πολιτοφύλακες των  Μονάδων  Προστασίας του Λαού (YPG). Πρόκειται για έμπειρο στρατιωτικό σώμα, το οποίο αποτελεί την ραχοκοκαλιά των  Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, κυρίως στην βόρεια Συρία.

Οι επιχειρήσεις τους επικεντρώνονται κυρίως στην περιοχή Χατζίν της ανατολικής επαρχίας, την περασμένη εβδομάδα ωστόσο ανεστάλησαν, εξαιτίας δράσεων που ανέλαβε εναντίον τους ο τουρκικός στρατός, στον συριακό βορρά.  Τελικά μετά από αμερικανική παρέμβαση, οι δυνάμεις της κουρδικής πολιτοφυλακής και οι Σύροι αντάρτες επέστρεψαν στο πεδίο της μάχης κατά του Ισλαμικού Κράτους.

«Τρώγεται» ο Ερντογάν

Οι Κούρδοι πολιτοφύλακες της YPG έχουν την στήριξη των ΗΠΑ και αναγνωρίζονται από τους Αμερικανούς ως βασικός σύμμαχος κατά των τζιχαντιστών στην Συρία. Ο Ερντογάν ωστόσο τους θεωρεί «τρομοκράτες», υποστηρίζοντας ότι αποτελούν την επέκταση του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος PKK στην Συρία.

Ο κύριος όγκος τους βρίσκεται αυτή την περίοδο στην Μανμπίτζ, όπου βάση συμφωνίας Αμερικανοί και Τούρκοι κάνουν κοινές περιπολίες. Τέτοιες περιπολίες όμως έγιναν τις τελευταίες ημέρες και στις περιοχές, όπου ο τουρκικός στρατός βομβάρδισε κουρδικούς στόχους, θέτοντας σε κίνδυνο την συνοχή του υπό τις ΗΠΑ  συνασπισμού.

Ο Ερντογάν ζητά συνεχώς από τους Αμερικανούς να σταματήσουν την στήριξή τους στους Κούρδους πολιτοφύλακες, διαλύοντας την συμμαχία μαζί τους. Συζήτησε μάλιστα το θέμα και στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τραμπ, μετά την προσωρινή απόσυρση του Συνασπισμού από τις επιχειρήσεις, την περασμένη εβδομάδα.

Την Τρίτη, ανήμερα των αμερικανικών ενδιάμεσων εκλογών, η Ουάσινγκτον έκανε άλλο ένα βήμα προσέγγισης του Ερντογάν, προσφέροντας εκατομμύρια δολάρια ως αμοιβή για τον εντοπισμό τριών ανώτερων στελεχών του PKK. Η Άγκυρα ωστόσο δέχθηκε την εξέλιξη με επιφύλαξη, θέτοντας και πάλι ζήτημα συνεργασίας με τους  Κούρδους πολιτοφύλακες στην βόρεια Συρία. Τούρκοι αξιωματούχοι  ζήτησαν μάλιστα από την Ουάσινγκτον να υιοθετήσει την ίδια πολιτική για το YPG, όπως κάνει για το PKK, ενώ το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι περιμένει από τις ΗΠΑ συγκεκριμένες  δράσεις στην Συρία και το Ιράκ.

Η ήρεμη δύναμη Άσαντ

Ο Άσαντ πάντως παρουσιάζεται ως η ήρεμη δύναμη για την επίλυση της συριακής κρίσης και έχει ήδη ενημερωθεί από απεσταλμένο της Μόσχας για τις διαδικασίες που αποφασίστηκαν στην τετραμερή της Κωνσταντινούπολης.  Η συνάντηση με τον Ρώσο απεσταλμένο έγινε την περασμένη Κυριακή και αφορούσε κυρίως την εξέταση τρόπων για την σύσταση μιας επιτροπής, η οποία θα αναλάβει την κατάρτιση του νέου Συντάγματος, που αξιώνουν ο OHE και η Δύση.

Ο ΟΗΕ προωθεί ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο την σύσταση αυτής της Επιτροπής, η οποία θα αποτελείται από 150 πρόσωπα, η επιλογή των οποίων θα γίνει κατά το ένα τρίτο από την συριακή κυβέρνηση, την αντιπολίτευση και τον ίδιο τον Διεθνή Οργανισμό. Η Δαμασκός ωστόσο έχει απορρίψει ήδη την λίστα των 50 προσώπων που πρότεινε ο ΟΗΕ.

Πρόθεση  Άσαντ είναι να προωθήσει μια δική του πρόταση σε συνεργασία με τις χώρες που μετέχουν στην διαδικασία της Αστάνας (Ρωσία, Τουρκία, Ιράν) και τον ΟΗΕ. Οι δυσκολίες συνεννόησης βέβαια είναι τεράστιες, καθώς η Δαμασκός επιδιώκει συζήτηση επί του υφιστάμενου Συντάγματος, ενώ η αντιπολίτευση θέλει έναν νέο Συνταγματικό Χάρτη.

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση της Δαμασκού δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με τον νέο απεσταλμένο του ΟΗΕ στη Συρία, τον Νορβηγό Γκέιρ Πέντερσεν, ο οποίος αντικατέστησε τον ντε Μιστούρα. Θέτει ωστόσο έναν όρο: Να μην ακολουθήσει τις μεθόδους του προκατόχου του. Η Δαμασκός είχε κατηγορήσει επανειλημμένα άλλωστε τον Στάφαν ντε Μιστούρα για μεροληπτική στάση σε ότι αφορά την συριακή κρίση.

Παραλλήλως ο Διεθνής Οργανισμός, σε συνεργασία με την συριακή Ερυθρά Ημισέληνο, έχει ξεκινήσει εδώ και ημέρες την διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περίπου 50.000 Σύρους πρόσφυγες κοντά στα σύνορα με την Ιορδανία, για πρώτη φορά από τον περασμένο Ιανουάριο. Την ίδια ώρα, ένδειξη αποκατάστασης της καθημερινότητας είναι και η απόφαση του Άσαντ να ανοίξει, μετά από επτά χρόνια, το πλούσιο σε σημαντικά εκθέματα Εθνικό Μουσείο της Συρίας, στην Δαμασκό.