Πλέον και εγχώρια κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων

Τα είκοσι έφθασαν μέσα σε δύο μήνες τα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων από την έναρξη της καταγραφής στην χώρα μας και είναι όλοι άνδρες, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η νόσος μεταδίδεται κυρίως δια της σεξουαλικής οδού και οι περισσότεροι ασθενείς είναι ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι άνδρες με πολλές ερωτικές επαφές, όμως έχουν καταγραφεί και κρούσματα σε οικογενειακά μέλη. Το τελευταίο σημαίνει ότι η νόσος μεταδίδεται και με τα ρούχα, με αντικείμενα, αλλά και με σταγονίδια όταν κάποιος κάθεται κοντά σε ασθενή και συνομιλεί μαζί του χωρίς μάσκα.

Το πρόβλημα είναι ότι αν και η νόσος έχει χαρακτηριστικά εξανθήματα, πολλοί νοσούντες έχουν μόνον ένα “σπυράκι” και δεν το παρατηρούν, αποδίδουν δε τον πυρετό τους σε άλλο αίτιο. Στην Ελλάδα όσοι νοσούν είναι άνδρες ηλικίας 24-59 ετών, αλλά οι περισσότεροι είναι νέοι. Από αυτούς μόνον 11 κόλλησαν στο εξωτερικό και είναι άγνωστο πόσα κρούσματα είναι πλέον εγχώρια, καθώς κάποιοι νοσούντες δεν είχαν καν επαφή με τουρίστα ή με Έλληνα που ταξίδεψε στο εξωτερικό.

Κατά συνέπεια, το χειρότερο σενάριο είναι να έχει αρχίσει πλέον η εγχώρια μετάδοση, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται αυξημένη επαγρύπνηση. Το νόσημα πάντως μεταδίδεται και με τα φιλιά, οπότε η χρήση προφυλακτικού δεν διασφαλίζει διόλου τη μη νόσηση. Το πιο πρόσφατο κρούσμα που γνωρίζουμε δημοσιογραφικά, εντοπίσθηκε σε Αλβανό κάτοικο χωριού της Μαγνησίας, ο οποίος προσήλθε με συμπτώματα στο νοσοκομείο του Βόλου και εν συνεχεία διακομίσθηκε για καραντίνα και νοσηλεία στο νοσοκομείο της Λάρισας.

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ιογενή λοίμωξη με διάφορες μεταλλάξεις, όμως αυτή που εξαπλώνεται στην Ευρώπη δεν είναι η μετάλλαξη του Κογκό, που είναι θανατηφόρα σε ποσοστό 10%, αλλά ηπιότερη, που είναι θανατηφόρα σε ποσοστό 1%. Συχνά υποχωρεί, χωρίς να χρειασθεί φαρμακευτική αγωγή, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις χορηγούνται αντιικά, ενώ προληπτικά πολλές χώρες εμβολιάζουν προληπτικά το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Τα κρούσματα στην Ευρώπη

Η ευλογιά των πιθήκων “βαφτίστηκε” έτσι το 1958 επειδή τότε εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πίθηκο, ενώ το 1972 εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε άνθρωπο –στην Αφρική. Έκτοτε, εμφανίζεται σε τροπικές περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής και είναι η πρώτη φορά που –από τον Μάιο– εξαπλώνεται στην Ευρώπη. Μεταδιδόταν αρχικά μέσω της επαφής με νοσούντα άγρια ζώα, όμως πλέον μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή σωματική επαφή.

Συνολικά, στην Ευρώπη, μέχρι τις 19 Ιουλίου 2022 καταγράφηκαν 10.604 κρούσματα της νόσου σε 36 διαφορετικές χώρες και σε όλο τον κόσμο 14.000. Τα δεδομένα επιδημιολογικής επιτήρησης προέρχονται από τις δηλώσεις που αποστέλλουν οι θεράποντες ιατροί στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) για τα κρούσματα, καθώς και από την καθημερινή επικοινωνία με συνεργαζόμενα εργαστήρια που συμμετέχουν στη διάγνωση της λοίμωξης από ιό της ευλογιάς των πιθήκων.

Σήμερα ο ΠΟΥ θα έχει διεθνή τηλεδιάσκεψη για να καθορίσει αν το νόσημα αποτελεί αιτία για παγκόσμιο συναγερμό ή όχι. Πάντως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πιέζει για μεγαλύτερες καμπάνιες ενημέρωσης, ώστε το νόσημα να μην εξαπλωθεί ειδικά στους νέους, μια που οι άνω των 60 έχουν εμβολιασθεί ως παιδιά κατά της ευλογιάς και έχουν οι περισσότεροι αντισώματα. Όταν η ευλογιά εξαλείφθηκε, ο εμβολιασμός σταμάτησε και οι νεότερες γενιές δεν έχουν καμία άμυνα στο νόσημα, το οποίο ναι μεν κατά κανόνα δεν απειλεί την ζωή, αλλά για πολλές ημέρες έχει μια σειρά από πολύ ενοχλητικά συμπτώματα και προϋποθέτει καραντίνα.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΔΑΕ (Ελληνική Δερματολογικη και Αφροδισιολογικη Εταιρία)  Γ. Μπάρκη, «τα συμπτώματα εμφανίζονται 5-21 ημέρες μετά την επαφή με το κρούσμα και περιλαμβάνουν πυρετό, κακουχία, μυαλγίες, οσφυαλγία, κεφαλαλγία, λεμφαδενοπάθεια και κόπωση. Το χαρακτηριστικό εξάνθημα εμφανίζεται 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων σε διάφορα σημεία του σώματος, μοιάζει με το εξάνθημα της ανεμευλογιάς με τη διαφορά ότι δεν προκαλεί κνησμό και όλες οι βλάβες είναι στο ίδιο στάδιο εξέλιξης (κηλίδες ή φυσαλίδες ή βλατίδες ή φλύκταινες). Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες. Στις ομάδες υψηλού κίνδυνου (π.χ. ανοσοκατασταλμένοι) μπορεί κάποιες φορές να οδηγήσει σε πιο σοβαρή νόσηση, οπότε μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο και αντιϊκή θεραπεία».