Ο θάνατος των κεντρικών τραπεζών

«Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σχοινί» λέει μια ελληνική λαϊκή παροιμία. Στο κατ’ αυτάς συνέδριο «για τις κεντρικές τράπεζες προπολεμικώς», ειδυλλιακά περιέγραψε ο πρόεδρος της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας τα της γεννήσεως της Τραπέζης της Ελλάδος το 1929 – νυν υποκαταστήματος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δηλαδή να εξηγούμεθα, της γερμανικής Μπούντεσμπανκ. Ανεφέρθη, παρουσία κι’ άλλων συναδέλφων εις Αθήνας, στο πώς η Τράπεζα της Ελλάδος από «ανταλλακτήριο συναλλάγματος» εξελίχθη σε βασικό όργανο οικονομικής πολιτικής, αν και μέχρι πρότινος έκανε εμπορικές εργασίες (χορηγήσεις στο καπνεμπόριο) και ουδέποτε απέφυγε την πολιτικοποίηση.

Ο δεύτερος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Εμμανουήλ Τσουδερός αναμιχθείς στη συνωμοσία κατά του κυβερνήτη Ιωάννου Μεταξά απελύθη πυξ-λαξ. Παρέλειψε επίσης στην ομιλία του ο κ. Στουρνάρας, τον αξιολογότερο εξ όλων διοικητών, τον Κυριάκο Βαρβαρέσο, που προετοίμασε νομισματικώς την χώρα, για τον πόλεμο κατά της Ιταλίας στη Βόρειο Ήπειρο, με απόλυτη εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία και «στα όπλα του ‘40». Τέλος πάντων, μην ζητάμε και πολλά από τον φίλτατο Γιαννάκη, συνεργάτη μεταξύ άλλων και του Γιάννου.

Αλλού είναι το ζήτημα: εάν η ύπαρξη των κεντρικών Τραπεζών είναι χρήσιμος – οπότε να δεχθούμε τα αντιδημοκρατικά δεσμά είτε επιβλαβής, οπότε να εξεγερθούμε και να τα σπάσουμε, χάριν της Αριστοτελείου «πλειοψηφίας του Δήμου». Η πανωλεθρία της Τράπεζας της Ελλάδος, με τη σύνδεση της δραχμής με το δολάριο το 1931, οπότε κόντεψε να χάσει όλα της τα συναλλαγματικά αποθέματα και επανέφερε την αναγκαστική κυκλοφορία κατόπιν σοβαράς υποτιμήσεως, επανελήφθη το 2009 επί «διοικήσεως» Προβόπουλου οπότε «δεν μας ακούμπαγε η κρίση» της Λήμαν Μπράδερς (κατά τον υπουργό Οικονομίας κ.Αλογοσκούφη). Ενωρίτερα, η πώληση 20 τόννων χρυσού επί Νίκου Γκαργκάνα εις εξευτελιστικάς τιμάς, αποτελεί έτερον «ανδραγάθημα» της καθ’ ημάς Κεντρικής Τραπέζης.

Τα περιστατικά αυτά θα ήσαν ικανά για να χαρακτηρίσουν το ίδρυμα ιστορικώς ως περιττό. Έλα όμως, που το 2008 ο διοικητής του Φέντεραλ Ρηζέρβ (FED) των ΗΠΑ, ο Μπέν Μπερνάνκε «έσωσε» την Αμερική και τον κόσμο όλο («τη εξαιρέσει ημών») από μία βαθεία και παρατεταμένη ύφεση, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τoν πανικό που προκάλεσε η πτώση της Λήμαν Μπράδερς εις ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ. Ο Μπερνάνκε αμέσως χορήγησε άφθονη και φθηνή ρευστότητα στις τράπεζες που «ήσαν πολύ μεγάλες για να πτωχεύσουν». Αν περίμεναν από τον πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα τη σωτηρία τους, η ανεργία θα έφθανε το 25%, όπως το 1929-32 στις ΗΠΑ. Εμείς δεν την αποφύγαμε.

Υπ’ αυτή την έννοια λοιπόν, η ύπαρξη των Κεντρικών Τραπεζών ως δανειστού της τελευταίας γραμμής είναι χρήσιμος – πλην ημών βεβαίως, όπου και πάλιν ο πολύς διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι δεν πράττει τα αυτονόητα για την Ελλάδα. Δηλαδή, ό,τι ισχύει και για τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.  «Δώστε μου την έκδοση και τον έλεγχο του νομίσματος ενός έθνους και δεν με νοιάζει ποιός νομοθετεί» είπεν ο Μέγιερ Άμσλεχ Ρότσιλντ και η ρήσις αυτή οριοθετεί τον θάνατο των κεντρικών τραπεζών στις ιδανικές δημοκρατίες.