Γιατί η Rosatom αναλαμβάνει το κόστος του πυρηνικού σταθμού Ακούγιου

Συνολικά 15 δισ. δολάρια θα επενδύσει η κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας Rosatom στην Τουρκία για τον πυρηνικό σταθμό Aκούγιου, μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Ο πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής Ακούγιου, ο οποίος είναι ο πρώτος πυρηνικός σταθμός της Τουρκία και κατασκευάζεται στην περιοχή Γκιουλνάρ της Μερσίνης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2023.

Θα μπορεί να καλύψει τη συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας της Άγκυρας και της Σμύρνης και το 90% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της Κωνσταντινούπολης, μειώνοντας την εξάρτηση της Τουρκίας από το εξωτερικό. Στην εγκατάσταση, η οποία αποτελείται από 4 αντιδραστήρες, κάθε αντιδραστήρας θα είναι 1.200 μεγαβάτ. Ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής, ο οποίος έχει συνολική ισχύ εγκατάστασης 4.800 μεγαβάτ, θα μπορεί να παράγει περίπου 35 δισ. κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, όταν ενεργοποιηθεί η πλήρης ισχύς.

Την είδηση ότι «η Ρωσία θα μεταφέρει 15 δισεκατομμύρια δολάρια για τον πυρηνικό σταθμό Άκκουγιου», μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ενώ εκτενή αναφορά κάνει το Bloomberg. Το συνολικό κόστος εκτιμάται σε 20 δισ. δολ. και τα 5 έχουν δοθεί από το τουρκικό δημόσιο που κατέχει το 51% και την ROSATOM που κατέχει το 49%, με χρηματοδότηση κατά το μεγαλύτερο μέρος από τις ρωσικές τράπεζες Sberbank και Sovcombank, οι οποίες έχουν περιληφθεί στους καταλόγους κυρώσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ. Η ROSATOM όμως δεν είναι στη λίστα των κυρώσεων και σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις των εκπροσώπων της εταιρείας, η χρηματοδότηση της κατασκευής μπορεί να καλυφθεί με ίδια κεφάλαια από την εταιρεία, κάτι που προκαλεί βεβαίως εύλογα ερωτήματα.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Yeni Safak «η εθνική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας ROSATOM επενδύει 15 δισεκατομμύρια δολάρια στην Τουρκία για τον πυρηνικό σταθμό». Το δημοσίευμα αναφέρει ότι ο πυρηνικός σταθμός Aκούγιου, θα τεθεί σε λειτουργία σταδιακά από το 2023 και μελλοντικά θα είναι σε θέση να καλύψει σχεδόν το σύνολο του ρεύματος που χρειάζονται οι μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας, Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη.

Το Ακούγιου της ROSATOM

Η Rosatom κατασκευάζει τέσσερις αντιδραστήρες VVER-1200 στο Akkuyu, με το μοντέλο BOO (Build-Own-Operate), που είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται στην κατασκευή πυρηνικού σταθμού. Η κατασκευή των μονάδων 1, 2 και 3 ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2018, τον Απρίλιο του 2020 και τον Μάρτιο του 2021, αντίστοιχα. Ο πρώτος αντιδραστήρας θα τεθεί σε λειτουργία 2023, στην επέτειο των 100 ετών από την ίδρυση της Δημοκρατίας της Τουρκίας.

Η ρωσική κρατική εταιρεία  ROSATOM έχει αναλάβει να χρηματοδοτήσει την κατασκευή των αντιδραστήρων ισχύος, να διασφαλίσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, να εγγυηθεί την προμήθεια πυρηνικών καυσίμων για όλη τη διάρκεια ζωής του εργοστασίου και να επιστρέψει τα αναλωμένα καύσιμα στη Ρωσία. Η εταιρεία εμπορίας και σύναψης συμβάσεων ηλεκτρικής ενέργειας της Τουρκίας (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş-TETAŞ) θα αγοράσει την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από το εργοστάσιο στις 12,35 c/kWh για περίοδο δεκαπέντε ετών. Αυτή η τιμή μπορεί να φαίνεται συμφέρουσα στην τρέχουσα αγορά ενέργειας, αλλά η υποτίμηση της τουρκικής λίρας σημαίνει ότι η TETAŞ θα πρέπει να πληρώσει αρκετές φορές πάνω το ποσό που προβλεπόταν αρχικά στη συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τις παλαιές ισοτιμίες λίρας/δολαρίου.

«Όταν μπουν σε λειτουργία και οι τέσσερις αντιδραστήρες θα καλύπτουν το 10% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας», σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας Φατίχ Ντονμέζ. «Το Ακούγιου θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στο στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Θα μειωθούν οι εκπομπές κατά 35 εκατομμύρια τόνους ετησίως και συνολικά 2,1 δισεκατομμύρια τόνους, κατά τη διάρκεια των 60 ετών λειτουργίας του πυρηνικού εργοστασίου».

Για την ώρα πάντως δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση των δημοσιευμάτων από τις τουρκικές και τις ρωσικές αρχές ή για την σύναψη νέου χρηματοδοτικού πρωτοκόλλου. Με το Ακούγιου η Τουρκία θα γίνει η τρίτη πυρηνική δύναμη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, μετά το Ιράν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ωστόσο, από την άλλη διατυπώνονται προβληματισμοί ως προς την αύξηση της ενεργειακής της εξάρτησης από την Ρωσία, καθώς με το μοντέλο ΒΟΟ το εργοστάσιο θα είναι υπό τον έλεγχο της ROSATOM για τα επόμενα 60 χρόνια.