H ενεργειακή γεωμετρία και ο EastMed

Είναι η δευτέρα φορά τους τελευταίους δύο μήνες, που ο πλέον μακροήμερος πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου επισκέπτεται την «ενδιάμεσο «περιοχή»(*) και συσκέπτεται στην Βάρνα, με τους ομολόγους της Ρουμανίας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Ελλάδος, για την κατασκευή του αγωγού EastMed, που πρόκειται να μεταφέρει φυσικό αέριο από το μεγάλο κοίτασμα “Λεβιάθαν της ισραηλινής ΑΟΖ, μέσω Κρήτης, ηπειρωτικής Ελλάδος και Μακεδονίας, στην Ιταλία και στα βόρεια Βαλκάνια.

Αυτό δείχνει ότι ο μέχρι πρότινος αντιοικονομικός αγωγός EastMed συζητείται σοβαρώς και τυγχάνει της υποστηρίξεως της Αμερικής. Διότι διαφορετικά ο Νετανιάχου δεν θα έχανε πολύτιμο χρόνο, για την αντιμετώπιση κρισίμων προβλημάτων που απασχολούν το Ισραήλ ως ο πόλεμος στην Συρία, η απειλή της Χετζομπολάχ, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κλπ. Ενδιαφέρον αποκτά το γεγονός ότι πέραν της παρακαμπτομένης εναλλακτικής διαδρομής του South Stream μέσω Τουρκίας, απουσίασαν από την σύνοδο της Βάρνας, η αλβανική ηγεσία και το μέχρι τούδε «χαϊδεμένο παιδί» του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, Ζόρεν Ζαέφ, πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ.

Και διά μεν τον Αλβανό πρωθυπουργό, η παρουσία του στην Βάρνα θα τον έφερε σε δύσκολή θέση μετά τον φόνο του ομογενούς από την αλβανική αστυνομία, δια δε τον Σκοπιανό θα ήταν μία δοκιμασία της νέας ονομασίας των Σκοπίων, παρουσία του κ.Τσίπρα. Καλύτερα που απουσίασαν. Απεφεύχθη έτσι ο κίνδυνος εκτροχιασμού των διαπραγματεύσεων στη Βάρνα. Διότι το ζητούμενο είναι δύσκολο: εάν η συνολική ζήτηση του ισραηλινού φυσικού αερίου από τις τρείς χώρες Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία εμφανίζεται διασφαλισμένη ώστε να χρηματοδοτηθή το έργον, δεδομένου ότι η Ελλάς και η Ιταλία διαθέτουν ήδη αγωγούς ΦΑ και είναι καλυμμένες από πλευράς καταναλώσεως, το γε νυν έχον.

Βεβαίως, τελικός σκοπός του αγωγού EastMed είναι η αγορά την δυτικής Ευρώπης και ειδικώς της Γερμανίας που έχει μεγάλες ενεργειακές ανάγκες. Αλλά η Γερμανία κατασκευάζει ήδη δεύτερον αγωγό, τον Νορθ Στρήμ ΙΙ, που θα φέρει ρωσικό φυσικό αέριο κάτω από την Βαλτική Θάλασσα, παρακάμπτουσα την Ουκρανία και την Πολωνία, προς μεγάλην στενοχωρία των κυβερνήσεων των, που φοβούνται ότι θα αποκοπούν από τη στρατηγική ροή του φυσικού αερίου στη δυτική Ευρώπη.

Όσο και αν το πλεονέκτημα αυτό της Ρωσίας και της Γερμανίας είναι θεωρητικό, συναρτάται τόσο με την ταχέως ανερχομένη αμερικανική παραγωγή φυσικού αερίου από σχιστολίθους όσο και των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Αμερική ψάχνει για αγορές στην Ευρώπη, όπου η παραγωγή ηλεκτρισμού από πυρηνικά εργοστάσια αντιμετωπίζει περιορισμούς και επιθυμεί να ανταγωνισθεί τους Ρώσους με τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, που όμως είναι ακριβότερο του πηγαίου. Εδώ είναι όπου ο αγωγός EastMed εισέρχεται στην ανταγωνιστική αγορά, όπου μαζί με τη μελλοντική αιγυπτιακή και αυπριακή συμπαραγωγή φυσικού αερίου, αποτελεί νέον παράγοντα της προσφοράς, περιπλέκει την ενεργειακή γεωμετρία και χρειάζεται την συγκατάνευση πολλών χωρών. Η ζήτησις φυσικού αερίου όμως αυξάνει για περιβαλλοντικούς λόγους.

---

(*) «Ενδιάμεσος περιοχή», μεταξύ Ασίας και δυτικής Ευρώπης, Αφρικής και Βορείου κύκλου, θεωρείται η Βαλκανική χερσόνησος και η Μικρά Ασία, ως ενιαία χερσαία γή, χωριζομένη στα δύο υπό του Αιγαίου πελάγους αλλά ιδιαιτέρας στρατηγικής σημασίας από της εποχής του Ηροδότου (484-426 π.Χ.) μέχρι σήμερον.