Γιατί δεν πουλάει άλλο η ελληνική golden visa για ξένους

Μείωση του ενδιαφέροντος των ξένων για άδεια παραμονής και εργασίας στην Ελλάδα μέσω της “χρυσής βίζας” καταγράφεται κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Οι υπήκοοι από χώρες εκτός ΕΕ που αγόραζαν ακίνητα αξίας άνω των 250.000 ευρώ για να πάρουν την “golden visa” είναι πλέον λίγοι. Η πτώση άρχισε το 2020 και αποδόθηκε αρχικά στην καραντίνα και στην πανδημία, αλλά συνεχίζεται. Συγκεκριμένα, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2018 είχαμε εκδώσει 920 άδειες και στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2019 εκδώσαμε 1.750, στο πρώτο εξάμηνο του  2020 εκδόθηκαν 460, το αντίστοιχο του 2021 έφτασαν τις 517 και φέτος τις 467, ενώ παράλληλα καταγράφεται μεγάλη έξοδος.

Μαζικά αποχωρούν οι Ρώσοι, που κατευθύνονται όπως φαίνεται στην Πορτογαλία, αλλά και οι Κινέζοι, που ήταν και ο κύριος όγκος των επενδυτών. Συγκεκριμένα, κατά την τελευταία δεκαετία που ισχύει στην Ελλάδα η “golden visa” έχει δοθεί σε 9.619 επιχειρηματίες εκ των οποίων οι 5.949 Κινέζοι και οι υπόλοιποι από άλλες εθνικότητες. Από αυτούς ήδη αποχώρησαν περίπου 700 για άλλες χώρες, παρότι η Ελλάδα κάνει μεγάλο σκόντο: εκτός από αγορές ακινήτων αξίας, δέχεται πλέον επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα και καταθέσεις.

Η κτηματαγορά ανησυχεί για την πορεία των ακινήτων και φοβάται ότι θα πέσουν οι τιμές αν δεν γίνει κάτι. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 εγκατέλειψαν το ελληνικό διαβατήριο 539 επενδυτές. Να θυμίσουμε ότι στα αρνητικά της όλης υπόθεσης είναι η μεγάλη αύξηση στις τιμές των ακινήτων, που τα κάνει δυσπρόσιτα προς αγορά ή και ενοικίαση από Έλληνες, ενώ στα υπέρ είναι το συνάλλαγμα που διακινήθηκε: 1.035 αγοραπωλησίες ακινήτων το 2021, 938 το 2020, 3.535 το 2019, 1.833 το 2018, 959 το 2017, 488 το 2016, 421 το 2015, 338 το 2014 και 21 το 2013, όπου το 2013 ήταν η πρώτη χρονιά που “έτρεξε” το πρόγραμμα. Φέτος για πρώτη φορά έχουμε αρνητικό ισοζύγιο, καθώς αναχώρησαν για άλλες χώρες περισσότεροι επενδυτές από όσοι ήρθαν. Χάθηκε περίπου το 5%.

Ποιοι άφησαν την ελληνική golden visa

Με βάση τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής πολιτικής του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, από τις 6.391 ενεργές άδειες “χρυσής βίζας” σε Κινέζους έπαξαν να ισχύουν οι 442 άδειες. Αποχώρησαν και 588 Τούρκοι, αλλά και 170 Ρώσοι. Μόνο στους Ιρανούς, Λιβανέζους και Ιορδανούς επενδυτές σημειώνεται αύξηση των εισροών έναντι των εκροών. Μικρή αύξηση καταγράφεται και από Αμερικανούς.

Οι περισσότεροι στρέφονται στην Πορτογαλία, αλλά και στην Ισπανία, τη Μάλτα ή και την Τουρκία, όπου σημειώνεται μεγάλη αύξηση στις αιτήσεις για “golden visa”. Η Πορτογαλία μάλιστα είναι και πολύ πιο απαιτητική, καθώς ζητεί αγορές ακινήτων αξίας μεγαλύτερης των 500.000 ευρώ, ενώ δέχεται και αγορές των 350.000 ευρώ αν οι αγοραστές αναλαμβάνουν τις επισκευές, ανακαινίσεις κλπ. Μέχρι τα τέλη του 2020, το πρόγραμμα “golden visa” της Πορτογαλίας είχε αποφέρει επενδύσεις αξίας άνω των 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από την έναρξή του το 2012 και έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 15.500 θεωρήσεις διαμονής. Η χώρα μας έως το 2020 είχε έσοδα 2 δισ. ευρώ. Το 2021 φάνηκε πως το πρόγραμμα παρά την πανδημία θα ανέκαμπτε στη χώρα, καθώς παρουσιάστηκαν άλλοι 1.035 επενδυτές. Όμως τώρα είμαστε σε αρνητικό ισοζύγιο.

Τι γίνεται με τον ανταγωνισμό

Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, η Ελλάδα το πρώτο 6μηνο του 2022 έχει εκδώσει 143 νέες άδειες σε επενδυτές τρίτων χωρών. Η Πορτογαλία το ίδιο χρονικό διάστημα έχει εκδώσει 649 νέες άδειες σε επενδυτές τρίτων χωρών, σύμφωνα με τον κρατικό οργανισμό Serviço de Estrangeiros e Fronteiras (SEF), εκ των οποίων οι 105 σε Κινέζους, 45 σε Βραζιλιάνους, 44 σε Ινδούς.

Τον Ιούνιο, το σύνολο των επενδύσεων στο πρόγραμμα “golden visa” της Πορτογαλίας, ανήλθε σε 77,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 44% σε σχέση με τον Μάιο (53,8 εκατ. ευρώ), ενώ υπερδιπλασιάστηκε από τα 36,4 εκατ. ευρώ που καταγράφηκαν τον ίδιο μήνα του 2021. Στην Πορτογαλία, στη πλειονότητα τους οι επενδυτές με στόχο την “golden visa” είχαν επικεντρωθεί στις μεγάλες πόλεις όπως η Λισαβόνα και το Πόρτο. Όμως και αυτή η πρακτική αρχίζει να αλλάζει, με την αγορά να ανοίγει και στις μικρότερες πόλεις.

Η κυβέρνηση εκεί αρχίζει να τροποποιεί την αγορά της, γιατί θέλει να ενισχύει την κτηματαγορά και σε άλλες περιοχές, ενώ κρίνει ότι πλέον η αύξηση στις τιμές στις μεγάλες πόλεις δημιουργεί στρεβλώσεις και κοινωνικά ζητήματα για τους Πορτογάλους. Βάζει μάλιστα φρένο σε αγορές οικιών και προωθεί τα εμπορικά και όχι τα οικιστικά ακίνητα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένας περιορισμός, ούτε γεωγραφικός ούτε ως προς την χρήση του ακινήτου.