Ποιος είναι και τί πρεσβεύει ο Αλεξάντερ Ντούγκιν

Ο Αλέξανδρος Γκέλυεβιτς Ντούγκιν θεωρείται ο κατεξοχήν σύμβουλος του Βλαδίμηρου Πούτιν. Γεννημένος στη Μόσχα το 1962, με πατέρα στρατιωτικό και μητέρα γιατρό, άρχισε, σε ηλικία 17 ετών, σπουδές στη Σχολή Μηχανικών της Σοβιετικής Αεροπορίας. Γρήγορα, όμως, ψυχικώς απέρριψε το τότε κομμουνιστικό παρελθόν της χώρας του και –σύμφωνα με τη ρωσική παράδοση– εντάχθηκε σε κύκλους διανοουμένων που καλλιεργούσαν μορφή μυστικισμού, απορρίπτοντας ταυτόχρονα και τον μαρξισμό, αλλά και τη “διεφθαρμένη Δύση”.

Συνακολούθως, πήρε θέση κατά της όλης πολιτικής του Μπόρις Γιέλτσιν και τελικώς, έχοντας αναγορευθεί δύο φορές διδάκτωρ (την πρώτη των Κοινωνικών Επιστημών και τη δεύτερη των Πολιτικών) ακολούθησε πανεπιστημιακή σταδιοδρομία, στην οποία όμως έδωσε έντονη ιδεολογική και πολιτική απόχρωση. Επικρατεί, συνεπώς, η άποψη ότι αυτός υπήρξε ο εμπνευστής των γεγονότων τόσο στην Κριμαία κατά το 2014 όσο και των τωρινών στην Ουκρανία.

Τί γενικώς πρεσβεύει ο Ντούγκιν; Το πρώτο το οποίο πρέπει να επισημάνει κανείς είναι ότι βαδίζει στον δρόμο που χάραξε ο Ντοστογιέφσκι: Ο Ρωσικός Λαός είναι “Θεοφόρος” και η ρωσική γη έχει ευλογηθεί από τον ίδιο τον Θεό. Αντανάκλαση των απόψεων αυτών εντοπίζονται και στη Νεοελληνική Γραμματεία, από τον “Αγαθάγγελο” μέχρι το Νίκο Καζαντζάκη.

Αυτό άλλωστε γίνεται εμφανές από τις υπέρτατες αξίες, οι οποίες προβάλλονται αφενός από τον ατλαντικό κόσμο, δηλαδή τη Δύση, αφετέρου από τους Ρώσους και ευρύτερα τους Σλάβους. Ποθούμενο της Δύσης είναι η Ελευθερία, το άγαλμα της οποίας θεαματικώς υποδέχεται όσους φθάνουν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους Ρώσους, όμως, στόχος προς τον οποίο οφείλει να τείνει η επί γης ανθρώπινη ύπαρξη είναι η Πράβντα, δηλαδή η Αλήθεια, από την οποία εκπορεύεται η Δικαιοσύνη: «Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Κατὰ Ἰωάννην, 8:32).

Συνακολούθως, οι Ρώσοι δέχονται να υποβληθούν σε οποιαδήποτε “εξευτελιστική κατάσταση”, προκειμένου –υπό την καθοδήγηση κάποιου που θεωρείται ηθικώς και πνευματικώς ανώτερος από αυτούς– να φθάσουν στην Αλήθεια και να γίνουν δίκαιοι. Εάν, τώρα, ο εν λόγω “ανώτερος” τους απογοητεύσει, μία είναι η απάντησή τους: η εκδίκηση, που και θεολογικώς τεκμηριώνεται. (Κατά Λουκάν, 21:22 και Πράξεις, 7:24).

Στα βάθη της ρωσικής ψυχής, πράγματι, κυριαρχεί η αντίληψη ότι η νομικώς κατοχυρωμένη ελευθερία εγκυμονεί διαφθορά. Και ένας από τους λόγους για τους οποίους το κομμουνιστικό καθεστώς του 20oύ αιώνα ακόμη παραμένει σεβαστό στη Ρωσία οφείλεται στο ότι υπήρξε αντίπαλος της “διεφθαρμένης Δύσης” γενικώς και των ΗΠΑ ιδιαιτέρως. Αυτό, άλλωστε, ιστορικώς επαληθεύεται: Ο Λένιν αρχικώς είχε ως πρότυπο της Σοβιετικής Ομοσπονδίας, που πήγαινε να ιδρύσει, τις ΗΠΑ. Γρήγορα, όμως, κατηγορηματικώς απέρριψε το αμερικανικό μοντέλο, λόγω της εγγενούς σε αυτό διαφθοράς, που δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη που υπάρχει σε «οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου».

Η Ευρασία του Ντούγκιν

Έτσι ο Ντούγκιν, στρέφοντας την πλάτη στο κομμουνιστικό παρελθόν, αλλά και χωρίς τελείως να το απορρίπτει, ανέπτυξε θεωρία η οποία σπερματικώς εντοπίζεται σε κείμενο του Πλάτωνος (Νόμοι, 704): Όλη η έκταση από την Πορτογαλία έως τον ασιατικό Βερίγγειο Πορθμό συνιστά μία και μόνη ήπειρο, την Ευρασία. Και η Ευρασία έρχεται σε πασιφανή αντίθεση ή, μάλλον, αντίταξη με τους “Λαούς της Θάλασσας”, ηγετικά φύλα των οποίων είναι οι Αμερικανοί και οι Αγγλοσάξωνες.

Με άλλα λόγια, αντιτάσσει στη Θαλασσοκρατία του Βρεταννού Σερ Χάλφορντ ΜακΚίντερ (1861-1947), “πατέρα της Γεωπολιτικής”, την Τελλουροκρατία (κυριαρχία των φυσικών πόρων και πηγών). Η Ευρασία, πράγματι, κατέχει σχεδόν το σύνολο των φυσικών πόρων του πλανήτη μας. Συνεπώς, σε πασιφανή αντίθεση με τους θαλασσοκράτες Αγγλοαμερικανούς, δεν έχει ανάγκη από εμπόρους και διπλωμάτες! Χρειάζεται μόνο ένα αυταρχικό καθεστώς, στο πλαίσιο του οποίου θα εξασφαλίζεται η τάξη και θα αναδύεται η Δικαιοσύνη.

Ο Ντούγκιν, παράλληλα –όπως τουλάχιστον δείχνει η όλη εμφάνισή του– συμπορεύεται θρησκευτικώς με τους Ρώσους “Παλαιόπιστους”. Aυτοί είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, οι οποίοι απέρριψαν τις μεταρρυθμίσεις που επέφερε, κατά το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, ο Πατριάρχης της Μόσχας Νίκων. Καταδιώχθηκαν και μάλιστα με αγριότητα από τις αυτοκρατορικές αρχές, αλλά –όπως τουλάχιστον τώρα μπορεί να κρίνει κανείς– ο Στάλιν τους άφησε σε γενικές γραμμές ήσυχους.

Προσφάτως, επιτεύχθηκε η άρση του σχίσματος μεταξύ της επίσημης Ρωσικής Εκκλησίας και των Παλαιόπιστων. Αυτοί, όμως, διατηρούν τη δική τους ιδιαιτέρως επιβλητική Μητρόπολη στη Μόσχα, συνεχίζουν να κάνουν τον σταυρό τους με τα δύο, όχι με τα τρία δάκτυλα, να αφήνουν γενειάδα και –στο μέτρο του κοινωνικώς ανεκτού– να ντύνονται παραδοσιακώς. Έτσι, όταν ο Ντούγκιν διασαλπίζει πως «η Ρωσία είναι η Ελλάδα του βορρά» αναφέρεται περισσότερο στην Αρχαία Ελλάδα και όχι στη σύγχρονη.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ο Ντούγκιν ερχόταν στην Αθήνα και παράλληλα προσπαθούσε να στείλει εδώ, σε θέσεις επίσημες, πρόσωπα, τα οποία θεωρούσε μαθητές του. Τελευταία, όμως, διαπιστώθηκε έκλειψη της προσωπικότητάς του. Ο ίδιος αποφεύγει τις δημόσιες εμφανίσεις, δεν κάνει πια δηλώσεις και –όπως φαίνεται– δεν συμμετέχει ούτε καν στο KATEHON, ομάδα διανοουμένων, οι οποίοι εμφανώς έχουν επηρεαστεί από την όλη θεωρία του. Έτσι, η τραγική θανάτωση της κόρης του Ντάρια αποτελεί κορύφωση μιας κατάστασης τελείως δυσμενούς γι’ αυτόν.

Χτύπημα στον Ντούγκιν

Ποιος σκότωσε την Ντάρια; Κανείς δεν μπορεί ακόμη να αποφανθεί με βεβαιότητα, η γνώση όμως της ρωσικής πραγματικότητας επιτρέπει ορισμένες εικασίες:

Πρώτον: Είναι δύσκολο η δολοφονία της Ντάρια να οργανώθηκε έξω από τη Ρωσία και να εκτελέστηκε από όργανα ξένων Δυνάμεων. Οι Ρώσοι επαίρονται πως “ξέρουν τα πάντα για τους πάντες”, ότι δηλαδή έχουν το καλλίτερο στον κόσμο σύστημα πληροφόρησης. Αυτό ηχεί ωσάν υπερβολή, αλλά τουλάχιστον μερικώς ισχύει. Ο χαρακτήρας των Ρώσων, οι οποίοι αρέσκονται σε συζητήσεις που αρχίζουν ως κουτσομπολιό και συνήθως καταλήγουν σε “ψυχολογικό, ξεγύμνωμα”, ευνοεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την εκτενή πληροφόρηση. Με άλλα λόγια, η συλλογή πληροφοριών είναι κάτι περίπου ως “χόμπι” στην ψυχοσύνθεση του τυπικού Ρώσου.

Δεύτερον: Η σιγή στην οποία, κατά τα τελευταία έτη, έχει “αυτοκαταδικαστεί” ο Ντούγκιν είναι κάτι περιστασιακό, ή συνιστά κατάσταση μόνιμη που τού έχει επιβληθεί; Απάντηση μπορεί να δοθεί μέσω προσεκτικής εξέτασης της προσωπικότητας του Πούτιν.

Τρίτον: Ο Πούτιν ανόρθωσε τη συντριμμένη Ρωσία και επιχειρεί ξανά να την περιβάλει με τη δόξα (Σλάβα) του μεγάλου παρελθόντος της. Όμως, δεν μπορεί με τίποτα να θεωρηθεί ως Ρώσος χαρακτηριστικός. Δεν μιλάει, δεν κάνει ψυχολογικές αναλύσεις, δεν πίνει, δεν καπνίζει… κι αυτά μπορεί να θεωρούνται αστεία στις μέρες μας, αλλά δεν είναι. Παλαιότερα, σε στυλ κουτσομπολιού, ψιθυριζόταν στη Μόσχα πως είναι απώτερης φινλαδικής καταγωγής. Πιθανώς αυτό είναι μόνο φήμη. Το σπουδαιότερο είναι ότι η ανάδειξή του οφείλεται στο περίφημο Global Leaders of Tomorrow, θυγατρική του World Economic Forum. Αυτό ο ίδιος εμμέσως το είχε παραδεχθεί, μετά το αναίρεσε κ.ο.κ. Τί λοιπόν πράγματι συμβαίνει; Κατά πάσα πιθανότητα, η λύση του “αινίγματος Πούτιν” μπορεί να βρεθεί μέσω της εξέτασης του οικογενειακού του παρελθόντος. Η μητέρα του και ο πατέρας του είχαν ιδεολογίες διαμετρικώς αντίθετες. Συμβιβάστηκε αυτό το χάσμα στην ψυχή του Πούτιν; Κι αν ναι, πώς; Και πότε;

Τέταρτον και σαφώς σημαντικότερο: Η Ντάρια Ντούγκινα όχι απλώς ακολούθησε ιδεολογικώς τον πατέρα της μα τον ξεπέρασε. Σε προφανή αντίθεση με αυτόν, που περιοριζόταν σε γενικότητες, η Ντάρια δημοσίως και επανειλημμένως κατονόμασε προσωπικότητες που αποφασιστικώς συμβάλλουν στην επικράτηση της πανανθρώπινης δυσπραγίας.

Η θανάτωση της Ντάρια Ντούγκινα μπορεί –με βάση τα σημερινά δεδομένα– να θεωρηθεί ως είδος προειδοποίησης προς τον πατέρα της. Και ίσως η προειδοποίηση αυτή να έγινε προκειμένου να “κλείσουν στόματα” και να ικανοποιηθούν “αφεντικά πέρα από τα σύνορα της Ρωσίας”. Καμία βεβαιότητα δεν μπορεί να διατυπωθεί προς το παρόν. Αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Όπως, πράγματι, έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες: «Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον».

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Μετάφραση μηνύματος Αleksandr Gelyevich Dugin στην παρουσίαση, στην Παλαιά Βουλή, του βιβλίου του Δημήτρη Μιχαλόπουλου “Με τον Σταυρό του Αγίου Ανδρέα…” (16 Μαΐου 2013). http://www.4pt.su/el/content/metafrasi-minymatos-aleksandr-gelyevich-dugin (22 Αυγούστου 2022).

«Είμαι ευτυχής να μιλήσω στην παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Μιχαλόπουλου, “Με τον Σταυρό του Αγίου Ανδρέα…”, και να τονίσω το ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα της Ελλάδας, καθώς και τον γεωπολιτικό ρόλο της Αυτοκρατορικής Ρωσίας, της Γερμανίας και των άλλων Δυνάμεων στην σύγχρονη ελληνική ιστορία. Η σύγχρονη Ελλάδα αποτελεί μέρος της Ευρώπης. Και ο έλεγχος της ελληνικής επικράτειας αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας όσον αφορά την παγκόσμια πολιτική ισορροπία. Ειδικότερα δε, όσον αφορά τη σφοδρή σύγκρουση μεταξύ των ηπειρωτικών δυνάμεων (που παραδοσιακά εκπροσωπούνται από την Ευρασιατική Ρωσία) και των δυνάμεων της θάλασσας (που παραδοσιακώς εκπροσωπούνται από τον αγγλοσαξωνικό κόσμο, δηλαδή τη Βρετανική Αυτοκρατορία στο παρελθόν και τις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα).

»Ο κ. Δ. Μιχαλόπουλος στο βιβλίο του αναφέρεται στη διττή φύση της γεωπολιτικής ταυτότητας του ελληνικού Κράτους: Η φύση αυτή από τη μία μπορεί να είναι ηπειρωτική, ενώ από την άλλη με την πλευρά των θαλάσσιων δυνάμεων. Αναφέρεται επίσης ο κ. Δ. Μιχαλόπουλος στα παρασκήνια της ελληνικής πολιτικής σκηνής, καθώς και στην ύπαρξη δύο πολιτικών λόμπυ τα οποία ανέκαθεν υπήρξαν στην Ελλάδα και συνεχίζουν να υπάρχουν: Από τη μία είναι το ηπειρωτικό λόμπυ που δρα υπέρ της προσέγγισης της Ελλάδας με τις ηπειρωτικές δυνάμεις και από την άλλη το λόμπυ που δρα υπέρ των ΗΠΑ, των δυτικοευρωπαϊκών Δυνάμεων και, γενικώς, του Ατλαντισμού.

»Η ανακατάταξη, όμως, των γεωπολιτικών δυνάμεων έχει ήδη ξεκινήσει στην ευρύτερη ζώνη της Μεσογείου. Στις ημέρες μας, μάλιστα, είμαστε μάρτυρες τόσο της ανακατάταξης αυτής στον Αραβικό Κόσμο όσο και του επερχόμενου πολέμου του Ισραήλ εναντίον του Ισλάμ. Η Ελλάδα λοιπόν, πιστεύω, θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει την γεωπολιτική της ταυτότητα και θέση υπό το φως των νέων συνθηκών που τείνουν να δημιουργηθούν. Οι Έλληνες θα πρέπει να κατανοήσουν την ουσία του γεωπολιτικού παιγνιδιού και να επιλέξουν μεταξύ της ταύτισης με τις Ηπειρωτικές Δυνάμεις ή, αντίθετα, με τις Δυνάμεις της Θάλασσας. Πιστεύω ότι οπωσδήποτε συνηγορεί υπέρ της θέσης για τη στράτευση της Ελλάδας στο πλευρό των Ηπειρωτικών Δυνάμεων βρίσκεται η ορθόδοξη ταυτότητα των Ελλήνων και η παραδοσιακή τους κουλτούρα· δηλαδή μια κουλτούρα που τείνει στο ηρωικό ιδεώδες κι όχι στο εμπορικό ιδεώδες που εκπροσωπούν οι Δυνάμεις της Θάλασσας.

»Πιστεύω πως το ιστορικό παράδειγμα των ιδρυτών του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους και η σχέση τους με την Αυτοκρατορική Ρωσία θα πρέπει να τονιστεί, δεδομένου ότι ο απελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων υποστηρίχθηκε από τις Ηπειρωτικές Δυνάμεις. Αντίθετα, οι αγγλοσαξωνικές δυνάμεις της θάλασσας έδρασαν κατά των Ηπειρωτικών Δυνάμεων – χρησιμοποιώντας ως όργανο ακριβώς τις διακυμάνσεις της Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας.

»Θα ήθελα να σας θυμίσω τις κοινές πολιτιστικές καταβολές Ελλήνων και Ρώσων και, ακόμα, την κοινή, ορθόδοξη ταυτότητά μας. Εμείς οι Ρώσοι λάβαμε την κουλτούρα μας, τη γλώσσα μας, τη Θρησκεία μας και την Εκκλησία μας από τους Έλληνες. Έχουμε λοιπόν ένα χρέος απέναντι στους Έλληνες και θεωρούμε πως είμαστε ένα είδος “βορείων Ελλήνων”. Ελπίζω πως οι δεσμοί μας και το ιστορικά κοινό μας πεπρωμένο θα είναι ο αποφασιστικοί παράγοντες στον καθορισμό της νέας γεωπολιτικής ταυτότητας της Ελλάδας. Εύχομαι λοιπόν αυτό το ιδιαίτερα σημαντικό φόρουμ να είναι επιτυχές και θα είμαι ευτυχής να συμμετάσχω και προσωπικά σε κάποιο αντίστοιχο στο μέλλον. Σας ευχαριστώ για τη προσοχή σας».