Πως βγήκε για πώληση ελληνικό νησί στη μεθόριο – Τί αναφέρει η αγγελία

Από το πρωί κάνει το γύρο του διαδικτύου η αγγελία που έβαλε μια Καλυμνιώτισσα, η οποία έχει τίτλους ιδιοκτησίας από την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας για δύο νησάκια της περιοχής, ένα στα ελληνικά χωρικά ύδατα πλέον, και ένα στα τουρκικά. Πρόκειται για τις νήσους Νερά και Αρκόννησο αντίστοιχα, εκ των οποίων η δεύτερη είναι στην είσοδο του λιμένα της Αλικαρνασσού (Μπόντρουμ για τους Τούρκους) και λέγεται στα τουρκικά Καρά Αντά (Μαύρο Νησί). Η ελληνική νησίδα απέχει περίπου 5 χιλιόμετρα από το νοτιότερο ακρωτήριο της Καλύμνου. Τα δυο νησιά απέχουν μεταξύ τους περίπου 11 μίλια ή 17 χλμ. Πρακτικά βγήκε για πώληση ελληνικό νησί.

Το ελληνικό νησί έχει έκταση μόλις μισού τετραγωνικού χιλιομέτρου και έχει χαρακτηρισθεί ως περιοχή Natura με προστατευόμενα είδη. Είναι νομικά εξαιρετικά δύσκολο να αξιοποιηθεί τουριστικά και η τελευταία απόπειρα ναυάγησε προ 20ετίας. Το νησί που αφέθηκε στην Τουρκία αξιοποιείται ήδη, παρότι δεν έχει και πολλές παραλίες, αλλά συγκεντρώνει κυρίως πλουσίους με γιοτ. Το όλο θέμα, όσον αφορά το ελληνικό νησί, δεν φαίνεται να τίθεται επί τάπητος ρεαλιστικά. Ίσως το κίνητρο της κυρίας που έβαλε την αγγελία να ήταν μάλλον να πάρει κάποια αποζημίωση από το ελληνικό δημόσιο παρά να το πουλήσει σε ιδιώτες.

Πέραν του κωλύματος ότι η περιοχή είναι Natura, για να πουληθεί σε αλλοδαπό οποιοδήποτε ακίνητο, οικόπεδο ή νησί, σε παραμεθόριο περιοχή, πρέπει να πληρούνται αρκετές προϋποθέσεις. Η βασικότερη είναι ότι για πώληση ακινήτου σε αλλοδαπό στην μεθόριο, πρέπει να δώσει την έγκρισή της η αρμόδια πενταμελής ή επταμελής επιτροπή που έχει συσταθεί στην Ελλάδα επί τούτου. Για το τουρκικό σκέλος δεν μπορούμε να ξέρουμε τι μέλλει γενέσθαι, καθώς στο παρελθόν έχουν δικαιωθεί πολλοί Έλληνες με περιουσία στην Μικρά Ασία και ειδικά στην Αλικαρνασσό.

Το ύψος των αποζημιώσεων δεν ήταν ποτέ ανάλογο της πραγματικής αξίας της γης που είχαν οι Έλληνες κάτοικοι της περιοχής πριν την Μικρασιατική Καταστροφή, όμως το γεγονός ότι έχουν δοθεί κάποιες αποζημιώσεις με βάση οθωμανικά έγγραφα, σημαίνει αναγνώριση των τίτλων ιδιοκτησίας και ίσως η Ελληνίδα που έβαλε την αγγελία ότι το πουλάει, να έχει βάσιμες ελπίδες για κάποια αποζημίωση.

Για πώληση ελληνικό νησί

Η κα Καλλιόπη Μαγκλή Μουγκρού έχει καταγωγή από την Κάλυμνο και διαμένει στην Κω. Όπως είπε θέλει να πουλήσει τα δύο νησιά για να αποκαταστήσει οικονομικά τα παιδιά της. Ο ένας γιος της πάντως ήδη δήλωσε στο Kalymnos news ότι διαφωνεί με την κίνηση της μητέρας του. Η αγγελία της αναφέρει τα εξής: «Πωλούνται 2 Νησιά στο Αιγαίο Πέλαγος. 1) Νησί Αρκόνησος – Τουρκία, έξω από το Bodrum απέναντι από την Κω (Δωδεκάνησα, Ελλάδα)  2) Νησί Νερά Ελλάδα, δίπλα στην Κάλυμνο (Δωδεκάνησα, Ελλάδα). Διατίθεται για ξενοδοχεία, εστιατόρια τουριστική περιοχή και για εξόρυξη πετρελαίου (θα εκτιμηθεί πετρελαίου εταιρία Αμερικής). Έχω συμβόλαια, διαθήκη, τοπογραφικά και χαρτιά από Τουρκία από το 1922 από τον παππού μου που βρίσκονται και στην Μητρόπολη Καλύμνου. Συνάντηση για συζήτηση στην Κω, Δωδεκάνησα, Ελλάδα με δικηγόρο μου».

Ο δήμαρχος της Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, που είναι και προσωπικά άμεσα ενδιαφερόμενος, επιβεβαίωσε πως όχι μόνο το σημερινό Kara ada ανήκει στην οικογένεια Μαγκλή, αλλά πως υπάρχουν ακόμη δύο τουρκικά νησιά που έχουν ιδιοκτήτες από την Κάλυμνο, σύμφωνα με επίσημους οθωμανικούς τίτλους και καταχωρημένους στο κτηματολόγιο της περιοχής της Αλικαρνασσού πριν το 1923. Κατά το παρελθόν μάλιστα πολλοί Έλληνες που είχαν τίτλους ιδιοκτησίας στην Τουρκία δικαιώθηκαν, δηλαδή αποζημιώθηκαν, που σημαινει ότι η Τουρκία αναγνωρίζει την ιδιωτική ιδιοκτησία των οθωμανικών “κτηματολογίων”. Ομως ο δήμαρχος αναφέρθηκε μόνον στο τουρκικό νησί.

Θεωρητικά (μια που ούτως ή άλλως δεν φαίνεται να τίθεται θέμα στην πράξη), εξορύξεις δεν μπορούν να γίνουν πάντως σε κανένα από τα δύο, αφού τα χωρικά ύδατα είναι ελληνικά ή τουρκικά ανεξαρτήτως του σε ποιον ιδιώτη ανήκει το κάθε νησί.  Και ενώ όντως μπορεί κάποιος Τούρκος να αγοράζει π.χ. διαμερίσματα στην Αλεξανδρούπολη, εν γένει στις παραμεθόριες περιοχές οι μεταβιβάσεις ακινήτων μπαίνουν πάντα στο μικροσκόπιο. Ναι μεν τυπικά ένας Τούρκος υπήκοος μπορεί να θέλει να αγοράσει ένα οικόπεδο δίπλα στον Έβρο, στην ελληνική επικράτεια, αλλά πάντα υπάρχει η σκέψη του πώς θα αξιοποιήσει το ακίνητό του.

Ο κ. Δημήτριος Χ. Καραγιάννης, το δικηγορικό γραφείο του οποίου ασχολείται ειδικά με αγοραπωλησίες ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές, εκτιμά ότι η όλη υπόθεση πήρε διαστάσεις επειδή η ενδιαφερομένη επιδιώκει ντόρο ώστε να απαλλοτριωθεί το νησάκι από το ελληνικό δημόσιο. Ο ίδιος θεωρεί απίθανο οι τίτλοι ιδιοκτησίας να είναι νόμιμοι, τουλάχιστον στην Ελλάδα, γιατί π.χ. όταν έφευγαν οι Τούρκοι από την Θεσσαλονίκη μετά την κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, πουλούσαν… μισό βουνό σε Έλληνες με έγγραφα που δεν είχαν καμία νομιμότητα. Γι΄αυτό και οι περισσότεροι από αυτούς τους τίτλους δεν έχουν αναγνωρισθεί και τα περισσότερα ακίνητα περιήλθαν στο δημόσιο.

«Ναι, ακόμα και ένας Τούρκος θα μπορούσε θεωρητικά να το αγοράσει γη κοντά στη μεθόριο», λέει ο κ. Καραγιάννης, «υποβάλλοντας μια σειρά από τα απαιτούμενα έγγραφα, καθώς δεν αποτελεί προϋπόθεση να έχει κάποιος άδεια παραμονής. Ομως η αίτησή του κρίνεται τελικά από την αρμόδια επιτροπή της Ελλάδας, που έχει αυτό ακριβώς το αντικείμενο, δηλαδή να εξετάζει τις αγοραπωλησίες από αλλοδαπούς και δη σε παραμεθόριες περιοχές».

Τι γίνεται με τις ελληνικές περιουσίες

Όμως τα ελληνικά ακίνητα στην τουρκική επικράτεια είναι άλλο ζήτημα. Εκεί οι Μικρασιάτες Έλληνες είχαν χτίσει τη ζωή τους επί αμέτρητες γενιές. Δεν ισχύει δηλαδή ό,τι στην Ελλάδα, πως τάχα ή όντως τα αγόρασαν κοψοχρονιά από Τούρκους χωρίς νόμιμα έγγραφα, μια που εκείνοι που εκδιώχθηκαν από την τουρκική γη ήταν οι Έλληνες και όχι οι Τούρκοι.

Η συγκεκριμένη νησίδα Αρκόννησος ή Kara Ada όπως γράφει και το Kalymnos News, στο τουρκικό κτηματολόγιο φαίνεται πως πριν από το 1923 ανήκε όντως στην οικογένεια Μαγκλή. Πολλοί Καλύμνιοι εξακολουθούν εξάλλου να έχουν ακίνητα αλλά και νησίδες στην τουρκική επικράτεια. Οι νησίδες αυτές πέρασαν στην τουρκική επικράτεια μετά τη χάραξη των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας το 1932.

Από την ανταλλαγή των πληθυσμών και την ανταλλαγή περιουσιών εξαιρέθηκαν τότε όσοι είχαν ιταλική υπηκοότητα, όμως αυτήν την διέθεταν και πάνω από 170 οικογένειες Καλυμνίων, Οι Τούρκοι τότε προσφέρθηκαν να δώσουν μια μικρή αποζημίωση, που οι περισσότεροι Καλύμνιοι αρνήθηκαν να δεχτούν. Το θέμα με τις περιουσίες των Δωδεκανησίων σε νησίδες και χερσαία ακίνητα της Μικράς Ασίας έπεσε σε τέλμα εδώ και  90 χρόνια και κανείς τελικά δεν έδωσε λύση, παρά τις υποτιθέμενες κατά καιρούς ενάρξεις διαπραγματεύσεων.

Στην ίδια κατηγορία αμφισβητουμενης κυριότητας εκτός από την Αρκόννησο ή Ακρόνησο, είναι και τα νησιά Τσατάλια, τα νησιά Αρκόνησος ή Ακρόνησος (Karaada) απέναντι από την Αλικαρνασσό (Bodrum), τα Τσατάλια (Gatalada, Tüllüse ad) απέναντι από το Karatoprak και τους Άγιους Απόστολους (Gavus ad) απέναντι από το Gümuslük.

H Aρκόννησος ή Μαύρο Νησί για τους Τούρκους (Καρά Αντά), είναι πολύ μεγαλύτερη, χωρίς όμως πολλές παραλίες, και την επισκέπτονται κυρίως ιδιώτες με σκάφη για να κάνουν μπάνιο σε πιο ήσυχα νερά.